« Poprzednie hasło: NASTAŁY | Następne hasło: (NASTANOWIĆ) » |
NASTANIE (12) sb n
Oba a jasne (w tym w pierwszym 1 r. blędne znakowanie); teksty nie oznaczają é oraz -é.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | nastani(e) |
G | nastaniå |
L | nastaniu |
sg N nastani(e) (3). ◊ G nastaniå (2). ◊ L nastaniu (7).
Sł stp notuje, Cn s.v. nastaje księżyc, Linde XVII w. (z Cn).
Znaczenia
Początek, pojawienie się [kogo, czego] (12): ſkoro po náſtániu cżwartey Monárchiey żelázney/ twárdey/ Rzymſkiey/ [.,.] wnetże proroctwo Dánielowe/ o kámieniu procż ręku z gory odćiętym/ ſkutek ſwoy bráć pocżęło CzechRozm 168v.
Wyrażenie: »nastanie księżyca, miesiąca« = nów, neomenia Mącz, Vulg; nova luna, novilunium Mącz [w tym: nazwa święta starożydowskiego (1)] (7:1): FalZioł V 46; Luna vicesima pro vicesimo die post novam lunam, Dwádzieſtego dnia po náſtániu xiężycá. Mącz 199c, 199c, 245c, 251d; Niechayże was tedy nikt nie ſądźi w pokármie [...]/ ábo w náſtániu kśiężycá/ abo ſzábbátow WujNT Col 2/16. Cf Szereg.
Szereg:»(nie) nastanie ani (albo) schod księżyca« (2): Też bańki nie maią być ſtawiane wnetki po naſtaniu, ani na z chodzie kxiężycza FalZioł V 61, V 61.
a. Początek działalności (1): Znáki naſtánia Máchumetá. BielKron 163v marg.
b. O jednostkach czasu lub określonych porach (2):
Wyrażenie przyimkowe: »na nastaniu« = z początkiem (2): Ineunte Ianuario, Ná początku, Ná náſtániu Sticzniá. Mącz 105a; Vere novo, Ná náſtániu/ ná początku wioſny. Mącz 484a.
Synonim: początek.
Cf 1. NASTAĆ
JR, KW