« Poprzednie hasło: NIEBOG | Następne hasło: NIEBOGATO » |
NIEBOGA (84) sb f
Wszystkie samogłoski jasne.
sg | pl | |
---|---|---|
N | nieboga | niebogi |
G | niebogi | |
D | niebodze | |
A | niebogę | niebogi |
V | niebogo |
sg N nieboga (37). ◊ G niebogi (6). ◊ D niebodze (6). ◊ A niebogę (10). ◊ V niebogo (21). ◊ pl N niebogi (2). ◊ A niebogi (2).
Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu.
W funkcji przydawki orzekającej lub (w zbliżonej funkcji) z elipsą zaimka anaforycznego [w tym: w funkcji przydawki: określa podmiot (16), określa dopełnienie (14), w V (3); z elipsą zaimka: określa podmiot (16), określa dopełnienie (3)] (52): March1 A2; Mrowká przyſzłá áby piłá/ W ſtok ſie niebogá w wáliłá BierEz L; RejJóz B3, C8, H2; RejKup K; GliczKsiąż B2v; RejWiz 131v; gdy chłop iedzie w drogę/ Zrzebię zá nim rże goniąc/ Kobyłkę niebogę RejFig Dd4; Mącz 399c; LeovPrzepSamb b4v; niebożątká [białe głowy] rádyby męſzcżyznámi były dla ſwobody/ chcąc viść ſurowey náſzey zwierzchności/ ktorąſmy ſobie ſámi nád nimi przywłaſzcżyli/ y thą/ zniewoliliſmy niebogi nád przyſtoieńſtwo. GórnDworz X8v, Y5; KochMon 34; KochOdpr B; KochTr 4; KochFr 34, 57, 59; KlonŻal ktv; KochPhaen 22; KochPam 81; KochPieś 7, 50; KochSob 65; PudłFr 76; Ale niebogá mátká zmartwiona vpádłá/ Zła nowina iáko wąż/ iéy ſerce záiádłá. GórnTroas 62; BOże ku lutośći/ w żáłośći á trwodze/ Rácż powſtáć/ bo ćięſzko/ mey śile niebodze GrabowSet T4, C4v, K2, N4, R, S3; KochFrag 44; VotSzl B4; GosłCast 28; KlonWor 48, 68; PudłDydo A3v; á we wſzytkiey trwodze Pośpieſz [obrońco wieczny] przynieść rátunek duſzy mey niebodze. SzarzRyt B2.
~ W wypowiedziach osoby mówiącej o samej sobie (w sg) (12): RejKup f7; KochZuz A3v; KochMon 33; KochPieś 19; Cóż mię gorſzégo mogło potkáć w boiu/ Nád to co ćiérpię/ niebogá/ w pokoiu? KochFrag 25, 24; Ach nieſtetyſz o Wenus/ sfolguy mnie niebodze PudłDydo B, B2v, B3, B3v, B5, B6. -
W wołaczu (21): RejJóz C8, D3; (nagł) Poſel zaluię [!] Xnmnięnia. (‒) O wierę wydze niebogo Niemaż ſię vcziecz do kogo. RejKup d5, d6v, f6, K, L, O; RejPos [308]v; O Grecya/ gdźie twoy zacny naród śię podźiał? ſpuſtoſzáłaś niebogo BiałKat 128v, 128v; KochTr 14; KochFr 6; Głośny tu ſłowicżek leży nie vſzcżknął nikogo/ Wſzytkie ćieſzył/ nie ſzcżypże też zazdrośći niebogo. KlonŻal ktv; KochPieś 22; GórnTroas 45, 62; ZbylPrzyg A3 [2 r.], A4v, B3.
»nieszczęsna nieboga« (1): Onći mnię dzień nieſzcżęſną poráźił niebogę PudłDydo B3.
»stroskana nieboga« (2): Mówże coś otwórz vſtá: poyźrzy ſám prze bogi/ Vżal ſie ſtárey bábki/ ſtroſkánéy niebogi. GosłCast 28, 22.
Synonimy: 1. chudzina, chudzinka, nędznica, nieboraczka, nieszczęśnica.
ZCh