Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NIECIERPIĘTLIWY

Następne hasło: NIECIERPLIWOŚĆ »

NIECIERPLIWIE (7) av

niecierpliwie (5), niecirpliwie (2); niecierpliwie Mącz, ModrzBaz, SkarŻyw, Calep, GosłCast; niecirpliwie RejZwierc, RejPos Wstaw.

W pisowni łącznej (5), w rozłącznej (2).

Pierwsze i końcowe e jasne, drugie pochylone.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde brak.

Znaczenia

1. Nie mogąc znieść cierpienia (2)
2. Nieulegle, niepokornie (3)
3. Popędliwie, porywczo (1)
*** Bez wystarczającego kontekstu (1)

1. Nie mogąc znieść cierpienia; impatienter Cn (2): o tego ſię mátká boiąc/ áby ſobie co niećierpliwie niepocżął: onym wſzytkim cżterdzieśćiom/ myſl dobrą/ vpomináiąc ich áby do końcá trwáli/ cżyniłá. SkarŻyw 208; GosłCast 74.

2. Nieulegle, niepokornie; intoleranter Mącz, Cn (3): Intoleranter, Niecierpliwie. Mącz 457b.

Zwrot: »niecierpliwie znosić (a. znaszać)« (2): RejZwierc 171; á dzyeći też y podroſłkow wiele/ ktorzy ćwicżenie á karánie/ z vporney złości á krnąbrnośći ſwey/ niećirpliwie znaſzáią/ owſzem ná ſtronę odrzucáią. RejPosWstaw [41²].

Szereg: »niecirpliwie a nierozmyálnie« (1): BYwáią też więc ludzie ſtárzy/ co nie ćirpliwie á nierozmyſlnie przypadki cżáſow ſwych znoſzą. RejZwierc 171.

3. Popędliwie, porywczo; impotenter Modrz; immoderate, immodice, repugnanter Cn (1): Ztądże gniewy/ zwády/ krzywdy/ ktorem niećierpliwie á wſzytkim práwem doſyć cżynić/ zá potrzebną rzecż máią ModrzBaz 56v.

*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Impatienter – Nie czierpliwie. Calep 509b.

Synonimy: 2. nieskromnie; 3. popędliwie, porywczo.

Cf CIERPLIWIE