Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: [NIEDOCZEKANY]

Następne hasło: NIEDOCZEŚNY »

NIEDOCZESNY (4) ai

niedoczesny (3), niedocześny (1); niedoczesny RejAp, RejZwierc (2); niedocześny SkarŻyw.

Oba e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w nie- oraz doczesny).

Fleksja

sg
m	A		n	A	niedocześn(e)
m	L	niedocześnym	n	L

pl
N	subst	niedocześn(e)
L		niedocześnych

sg m L niedocześnym (1). ◊ n A niedocześn(e) (1). ◊ pl N subst niedocześn(e) (1). ◊ L niedocześnych (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

Nieograniczony pod względem czasowym, wieczny, nieprzemijający (w odniesieniu do Boga i życia wiecznego) (4)

Nieograniczony pod względem czasowym, wieczny, nieprzemijający (w odniesieniu do Boga i życia wiecznego) (4): ſtoycie mocno [...] przy onym nieomylnym á nie docżeſnym Pánu ſwoim RejAp 115.

Szereg: »wieczny a niedoczesny« (1): RejZwierc 167v cf W przen: »niedocześne skarby«.

W przen (3): A káżdy ſthan ktory chce mieć wiecżny ſłup ſwey pámięći/ niechże go wykuie s cnot/ [...] tedy to ſłupy ſą niedocżeſne/ á nigdy ſie obálić nie mogą/ y owſzem będą záwżdy áż do ſkońcżenia ſwiátá ſtały. RejZwierc 52v.

Wyrażenie: »niedocześne skarby, dobre mienie« (1:1): á iuż tego pewien á iſt [człowiek pobożny] o wiecżnych á niedocżeſnych ſkárbiech ſwoich. RejZwierc 167v; ktory [Bóg] nas ze wſzytkiey tey nędze wyrwie/ y vkaże nam niedocżeśne dobre mienie. SkarŻyw 532.

Synonim: wieczny.

Cf DOCZESNY

AŻ