[zaloguj się]
[pdf]

NIEDOWIERNY (11) ai

Oba e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w nie- oraz dowiemy).

Zawsze w pisowni łącznej.

Fleksja
sg
mNniedowierny nN
Dniedowiern(e)mu D
Iniedowiernym Iniedowiernym
Vniedowierny V
pl
N m pers niedowierni
subst niedowiern(e)
D niedowiernym
A m pers niedowiern(e)

sg m N niedowierny (1). ◊ D niedowiern(e)mu (1). ◊ I niedowiernym (2). ◊ V niedowierny (1). ◊ n I niedowiernym (1). ◊ pl N m pers niedowierni (1). subst niedowiern(e) (1). ◊ D niedowiernym (2). ◊ A m pers niedowiern(e) (1).

Sł stp brak, Cn s.v. niedowiarek, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Mający słabą wiarę, częściowo negujący lub całkowicie odrzucający zasady religii; diffidens, incredibilis, incredulus Cn (11): Rácżyſz ſie nam obiáwić náſz wſzechmogący Pánie/ ták iákoś ſie był racżył obiáwić tym niedowiernym zwolennikom ſwoim. RejPos 117; iż [Chrystus] tu mowiąc z onym niedowiernym Krolikiem dáleko od mieyſcá onego / vzdrowił ſyná iego iuż ná poły vmárłego. RejPos 242, [236]v, 244, 245, 332v; Gdyż to wiemy/ że mogą być beſpiecźnie názwáni Apoſtołmi y Ewányeliſtámi mężowie ſwięći á wierni/ ktorzy napirwey przepowiádáią prawdę Ewányeliey ſwiętey ludzyom iákim niedowiernym. RejPosRozpr c3.

W charakterystycznych połączeniach: niedowierny(-e, -i) krolik (3), krześcijanin (2), ludzie, zwolennik,

W przen (2): przypátruy ſie/ iż ſercá ludzkie niedowierne/ bywaią od niego [Chrystusa] ieſzcże bárziey záwſciągnione/ áby ſie obacżyć nie mogły RejPos 69.
Wyrażenie: »niedowierny Tomasz« (1): iż on ná cię tákież záwoła przez Duchá s. [...] chodziſz nędzny á niedowierny Tomaſzu/ á iuż ogląday iáwnie rány moie/ ktorem ia vćirpiał dla nędznego zbáwienia twego RejPos 121.
α. W funkcji rzeczownika (1): Niedowierni nie wnidą do kroleſtwá niebieſkiego. WujNT Aaaaaa2v.
a. Pochodzący od człowieka niedowiernego (1): Zwyedźyeniſmy nyedowyernym ſwyegotánim/ bunty miłuyąc: zdáło ſye yákobyſmy nyeyákye obcowánye z odſſczepyeńcem myeli KromRozm III O2v.

Synonim: niewierny.

Cf DOWIERNY

AŻ