[zaloguj się]
[pdf]

NIEMŁODY (18) ai

W pisowni rozłącznej (16), w łącznej (2).

e oraz o jasne.

Fleksja
sg
mNniemłody
Gniemłodégo
Dniemłod(e)mu
Aniemłod(e)go
pl
G niemłodych
D niemłodym, niemłod(e)m

sg m N niemłody (9). ◊ G niemłodégo (2); -égo (1), -(e)go (1). ◊ D niemłod(e)mu (2). ◊ A niemłod(e)go (1). ◊ pl G niemłodych (2). ◊ D niemłodym (1) FalZioł, niemłod(e)m (1) GórnDworz.

Sł stp, Cn brak, Linde XVII w. s.v. młody.

Dojrzały, leciwy, stary (18): gdy w winie vwarzyſz [kozłek] á napijeſz ſie go/ chciwoſć ku rzecżam cieleſnym cżyni męſzcżyznam/ albo w iaiu dać mu z ieſć, á zwłaſzcża nie młodym nowożeniam. FalZioł I 152b; Prot C3; GórnDworz Mm3v, Mm4, Mm6v; ſkazono tego co pozwał Szláchćicá nie podlego/ á k temu nie młodego ná siedzenie w wieży rok ieden GórnRozm H4v; Wieleſz ma lat [koń]? (‒) Nie młodyć/ y po zębiéchći znáć WyprPl B4v, B4.

W przeciwstawieniu: »niemłody ... młody« (1): ia tego chcę/ żeby tá páni/ dobrze byłá łáſkáwſza Dworzáninowi nie młodemu/ niż ieſt tám tá [...] Dworzáninowi młodemu. GórnDworz Mm3.

W połączeniu szeregowym (1): wieleby mówić potrżebá/ á ludźiom mądrem/ nie młodem/ cudzych źiem/ praw/ y obyczáiow świadomym GórnRozm K2v.

W charakterystycznych połączeniach: człowiek (ludzie) niemłody(-dzi) (2), dworzanin, koń, nowożenia, pater, rotman, szlachcic.

Wyrażenia: »już niemłody« (3): CElezinus Rzymſki Pan/ iuż cżłowiek nie młody/ [...] Wiele mowił beſpiecżnie przećiw Ceſárzowi RejZwierz 27; RejZwierc 160v; KlonFlis F2v.

»niemłode lata, niemłody wiek [w tym: niemłodego wieku, niemłodych lat (3)]« [szyk 2:2] (2:2): BielKron 249; SkarŻyw 242; Sześć Właſnośći [kandydatów na urzędy kościelne]. 1. Zaſługá. 2. Cnotá. 3. Wieku nie młodégo. [...] 6. Osiadły rodzic. SarnStat 71; vcżyniłem to z animuſzu ſwego Slácheckiego/ ktory do tych nie młodych lat/ iuż ſie też o ſpráwy náſze poſpolite dobrze otárł. PowodPr 85.

W przen (1): A nie dármo Stáry Koń ten ich herb názwano/ [...] muſiał ſie obrácáć kiedy był nie młody/ Ná káżde poſpolite y ludzkie przygody. RejZwierc 183.

Synonimy: doźrzały, leciwy, stary.

Cf MŁODY

ASt