![[zaloguj się]](/static/img/icons/lock.png "Zaloguj się"){kind=icon}
![[SŁOWNIK POLSZCZYZNY XVI WIEKU]](/static/img/spxvi-logo.jpg){kind=logo}
| « Poprzednie hasło: ROZBORZON | Następne hasło: ROZBORZYĆ » |
![[pdf]](/static/img/icons/document-pdf-text.png "Pobierz artykuł hasłowy w formacie PDF"){kind=icon}
ROZBORZONY (5) part praet pass pf
rozborzony (3), rozborzon, rozburzon (2).
rozborzon, rozborzony (4), rozburzon (1); rozborzon(y) LubPs, Leop, BibRadz (2); rozburzon ArtKanc.
Pierwsze o jasne, drugie prawdopodobnie jasne (tak w rozborzenie); w formach złożonych -on-; forma niezłożona z tekstu nieoznaczającego ó.
Fleksja
| sg | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| f | N | rozburzona | n | N | rozborzon(e), rozborzono |
| pl | ||
|---|---|---|
| N | m pers | rozborzeni |
| A | subst | rozborzon(e) |
| inne formy | ||
| sg G - rozburzonégo | ||
sg f N (praed) rozburzona (1). ◊n N (praed) rozborzon(e) (1) BibRadz, rozborzono (1) LubPs. ◊ [G rozburzonégo.] ◊ pl N m pers rozborzeni (1). ◊ A subst rozborzon(e) (1).
Sł stp s.v. rozburzyć, rozborzyć, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów).
Znaczenia
- 1. Spustoszony, zniszczony
(5)
- Przen (1)
- a. O budowlach: zrujnowany, rozwalony
(3)
- Przen (1)
- b. O mieszkańcach: których miasta zostały zburzone (1)
- 2. [Rozszalały, rozpędzony]
1. Spustoszony, zniszczony; demolitus Vulg (5):
Przen (1): Zápalona ieſt tá Winnicá y wyćięta/ rozburzoná wſzytká iey pierwſza kraſá ArtKanc I16v.
a. O budowlach: zrujnowany, rozwalony (3): vkazano mu [...] Azot/ y inne miáſtá rozborzone Leop 1.Mach 11/4; BibRadz Ez 30/16; [Obrázy náſzych bogów [...] Którém z rozburzonégo miáſtá wynióſł Troie [ab Troia mediisque ex ignibus urbis extuleram III 149]/ [...] iáwnie ſtánąć mi ſie zdáły VergKoch 69].
[Szeregi: »rozburzony i rozmiotany«: Budowánie Folwárkowe y wieyſkie dla żadney inſzey przycżyny rozburzone y rozmiotáne byc niema/ tylko dla zgwałcenia białych głow SzczerbSpecSax 160 (Linde).
»rozwalony albo rozburzony«: Z ktorych przycżyn budowánie rozwálone álbo rozburzone być ma. SzczerbIus 118.]
Przen (1): To co yeſt od ognyá ták ſrodze popalono/ Abo co gwałtownye tu w nyey [winnicy bożej] yeſt rozborzono/ Nyech twego oblicża ſrogość wſſechmocny Boże/ Wſſytko to roſproſſy LubPs S4.
b. O mieszkańcach: których miasta zostały zburzone (1): Rozborzeni będą [desolabuntur] w pośrzod źieḿ ſpuſtoſzonych BibRadz Ez 30/7.
2. [Rozszalały, rozpędzony: [kiedy Mars] kbitwie podżegáiąc konie rozburzone Roſpuſcza [furentis bella movens immittit equos XII 333] VergKoch 353 (Linde).]
Cf ROZBORZYĆ
KW, (LWil)