[zaloguj się]
[pdf]

NIESPOSOBNOŚĆ (6) sb f

Zawsze w pisowni łącznej.

e oraz wszystkie o prawdopodobnie jasne (tak w niesposobny oraz -ość).

Fleksja
sg
N niesposobność
G niesposobności
A niesposobność

sg N niesposobność (1). ◊ G niesposobności (3). ◊ A niesposobność (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde brak.

1. Brak wewnętrznych warunków do czegoś; niezdolność, ułomność, słabość; ineptitudo, inhabilitas Cn (4): A ták iż ſtáry cżłowiek bárzo nieſpoſobny ieſt do wiela rzecży/ do wiela zabaw [...] prze onę nieſpoſobność [...] wſzytki zábáwy [...] zdádzą ſie im nieſmácżne/ nikcżemne GórnDworz H6v.

niesposobność czyja [w tym: G pron (2), ai poss (1)] (3): WujJud 258v; SkarŻyw 250; Z tego mieyſcá [Mamći wam ieſzcze wiele mowić: ále teraz znieść nie możećie. Ioann 16/12] mamy / że Apoſtołowie y inni wierni wiele ſię rzeczy potym náuczyli/ ktorych Pan Chriſtus ná on czás nie vczył dla ich nieſpoſobnośći. WujNT 372.

Szereg: »złość i niesposobność« (1): iáko Iudaſz ták y káżdy niezbożny cżłowiek/ przyimuie prawdźiwe Ciáło Paná Chriſtuſowe [...] ábowiem dla złośći y nieſpoſobnośći ludzkiey przedśię Chriſtus Chriſtuſem/ y Ciáło iego Ciáłem być nie przeſtánie WujJud 258v.
2. Brak zgody, niezgodność (2): zwierzchny Pan [...] niemniey ma być żáłośćiw zrozruchow obywátelow ſwych/ iedno iáko Oćiec z nieſtwornośći ſynow/ ábo iáko głowá znieſpoſobnośći drugich cżłonkow ModrzBaz 21v.

W połączeniu szeregowym (1): miedzy Pány Chrześćijáńſkimi/ ktorzyby mieli być naywiętſzymi węzłámi tey Ligi/ wielką ieſt nieſpoſobność/ niezgodá/ nievfność/ zazdrość. VotSzl B2.

Synonimy: 1. nikczemność, słabość; 2. niestworność, niezgoda.

Cf NIESPOSOB, SPOSOBNOŚĆ

AK