[zaloguj się]
[pdf]

NIEŚMIAŁOŚĆ (9) sb f

Zawsze w pisowni łącznej; -ſm- (5), -śm- (3), -sm- (1).

e oraz o prawdopodobnie jasne (tak w nie- oraz -ość); a jasne (w tym 2 r. błędne znakowanie).

Fleksja
sg
N nieśmiałość
G nieśmiałości
A nieśmiałość
L nieśmiałości

sg N nieśmiałość (6). ◊ G nieśmiałości (2). ◊ [A nieśmiałość.] ◊ L nieśmiałości (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. śmiałość.

Bojaźliwość, brak odwagi; imbellia Mącz, Calep; abiectio animi, pectoris angustiae, micropsychia, pusillanimitas Mącz; ignavia, reique imperitia, inertia Calep (9): Abiectio ut abiectio animi Nieſmiáłość/ wątpliwość/ Niedźiarskość też wzgárdzenie. Mącz 161d; Pusillanimitas in Bibliis tantum Nieśmiáłość/ niskość vmysłu zbytna wſtydliwość. Mącz 332d, 10a, 165d, 220d; gdzie obacżą iż mogą vledz/ á nie wdáć ſie w niebeſpiecżeńſtwo/ zwłaſzcżá/ kiedy w tákowey nieſmiáłośći/ nie ma ich nikt poſtrzedz/ bárzo rádzi zoſtáną przy Krześćiáńſkim pokoiu. GórnDworz D6; Calep [506]b.

[nieśmiałość czyja: niemoiáć mię moc áni zbroiá ma ktemu przywiodłá/ ále nieśmiałość mężnieyſzych niżli ia HistOtton 50; Fortunat ſłyſząc nieśmiáłość ſtárcá ſwego/ [...] rzekł do niego HistFort G5.]

W połączeniu szeregowym (1): Z náſzey ſtrony służebni ták dáleko od wſzelákiey boyáźniey zlięknienia y nieśmiałości [!] byli/ etć. Mącz 440d.

W przeciwstawieniu: »nieśmiałość ... męstwo« (1): iż áni ma ná ſię ſzpiegá nieſmiáłośći/ áni może mieć ſwiádká męſthwá GórnDworz D6.

Synonimy: bojaźliwość, niedziarskość, ostrożność, wstydliwość.

Cf [NIEŚMIENIE], ŚMIAŁOŚĆ

KK