« Poprzednie hasło: NIEWCZEŚNOŚĆ | Następne hasło: NIEWDZIECZNIE » |
NIEWCZEŚNY (8) ai
niewcześny (1), niewczasny (1), niewcześny a. niewczesny (6); niewcześny SkarŻyw; niewczasny LeovPrzep; niewcześny a. niewczesny [zapis -ſ-] Mącz (3), Calep (3).
W pisowni łącznej (5), w rozłącznej (3).
Oba e oraz a jasne.
Fleksja
sg | ||
---|---|---|
m | N | niewcześny |
G | niewczasn(e)go |
pl | ||
---|---|---|
G | niewcześnych | |
A | subst | niewcześn(e) |
sg m N niewcześny (5). ◊ G niewczasn(e)go (1). ◊ pl G niewcześnych (1). ◊ A subst niewcześn(e) (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.
Znaczenia
1. Nieodpowiedni, niedogodny, przykry, uciążliwy, dokuczliwy; niesprzyjający; szkodliwy; perincommodus Calep, Cn; importunus, inopportunus, molestus, valde incommodus Calep; incommodus Cn (5): Mącz 358e; gdyż to záćmienie [...] groźi nam dżdżámi gwałtownemi/ [...] zboże/ od tegoż dżdżá niewczáſnego/ niedoſtáwáć y káźićby ſye miáły. LeovPrzep A2; á Epiphaniuſz nie ná iego niewcżeśne ſłowá niebacżąc/ rzecż ſwoię o rzecżách duchownych prowádził. SkarŻyw 454; Calep 540a, 782a.
2. Nieodpowiedni pod względem czasu, przedwczesny albo spóźniony; intempestivus Mącz, Calep, Cn; inopportunus Calep, Cn; incommedisticus Cn (3): Intempestivus, Niewczeſny/ niepotemny. Intempestiva epistoła, Nie wsłuſzny czás oddány liſt. Mącz 444a, 507d; Intempestivus, quod sit praeter opportunitatem temporis, inopportunus, molestus ‒ Nie wczéſni, nie ſpodziałi. Calep 548b; [niewczeſny/ Immaturus, intempestivus. Volck Nnnv].
Synonimy: 1. niesposobny, przeciwny, szkodliwy; 2. niepotemny.
Cf WCZESNY
KK