Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: NIEZMYŚLNY

Następne hasło: NIEZNACZNIE »

NIEZMYŚLONY (12) part praet pass pf

niezmyślony (3), niezmyslony a. niezmyślony (9); niezmyślony KochPs; niezmyślony a. niezmyslony ComCrac, MurzNT, Leop, BibRadz, RejPos, WujJudConf, SkarŻyw, WujNT; niezmyślony : niezmyslony a. niezmyślony SarnStat (2:1).

W pisowni łącznej (7), w rozłącznej (5).

e jasne; -on- (4) MurzNT, SarnStat (3), -ón- (1) KochPs.

Fleksja

sg
m	G		f	G	niezmyślon(e)j, niezmyślonyj
	D			D	niezmyślon(e)j
	A	niezmyślóny		A	niezmyśloną
	I	niezmyślonym		I	niezmyśloną
	L			L	niezmyślon(e)j

sg m A niezmyślóny (1). ◊ I niezmyślonym (1). ◊ f G niezmyślon(e)j (1) WujJudConf, niezmyślonyj (1) MurzNT. ◊ D niezmyślon(e)j (1). ◊ A niezmyśloną (4). ◊ I niezmyśloną (1). ◊ L niezmyślon(e)j (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w. s.v. zmyślić.

Znaczenia

I. W funkcji właściwej: Który nie został skłamany, sfałszowany, podrobiony (7)
II. W funkcji czynnej: Nie udający, nie kłamiący, w przen (5)

I. W funkcji właściwej: Który nie został skłamany, sfałszowany, podrobiony; non fictus Vulg, JanStat; indissimulabilis, infucatus Cn (7): Voiievodovie, Caſtellani Czeſniczy y ynni vrzedniczy ziemſczy przez nas dani, doſtateczną poſſeſſią dziedziczną a niezmyſlioną miecz mayą. ComCrac 14v; Leop 2.Cor 6/6; pokorą niezmyſloną káżdemu ſię poniżał/ y na podleyſzemu poſłuſzeńſtwo y poddáność vkázuiąc. SkarŻyw 298; SarnStat 72, 73, 483.

Szereg: »prawdziwy, a niezmyślony« (1): Pokućie prawdziwey á nie zmyſloney obiecano grzechow odpuſzczenie. WujNT Bbbbbbv.

II. W funkcji czynnej: Nie udający, nie kłamiący, w przen (5): Koniec Przykazánia Bożego ieſt miłość [...] z wiáry niezmyſloney [fide non ficta Vulg l.Tim 1/5; z nieobłędney wiáry Leop; wiary nieobłudney WujNT] pochodząca. WujJudConf 102v; Vſłyſz/ ó ſędźia nienágánióny/ Vſt nieobłudnych głos niezmyślóny. KochPs 21.

W połączeniu szeregowym (1): A ten obycżay mieſzkánia y bytnośći w Pánie Kryſtuſie/ należy w prawdziwey/ ſzcżyrey á nie zmyſloney/ y nie obłudney wierze. RejPosWiecz² 92v.

Wyrażenie: »niezmyślonym obyczajem« = nie udając, naprawdę (1): gdyżechmy wſzyſcy powinni Pánu Bogu cżeść y chwałę dáwáć/ poddáwáiąc ſię niezmyſlonym obycżáiem woli iego świętey BibRadz *5.

Szereg: »szczery a niezmyślony« (1): przebáczá grzéchy naſze poki iedno wiary ſzczéréi y niezmyſlonyi nieodpadámy MurzNT 3v.

Synonimy: I.II. niekłamliwy, nieobłudny, prawdziwy, szczery.

Cf ZMYŚLONY