NIEŹLE (80) av
W pisowni rozłącznej (56), w łącznej (24); -z- (48), -ź- (32).
Oba e jasne.
Sł stp, Cn brak, Linde XVI i XVIII w. s.v. źle.
1.
Dość dobrze, nienajgorzej; całkiem dobrze;
non male Modrz (42):
GlabGad O2;
(did) Sumnienie yeſcze niezlie tuſzy. (‒) Niewſzytko ty Czarczie baczys Więc tak ſobie tuſzyċ raczys. RejKup k2v;
RejWiz 43v,
46;
RejZwierz 137;
Iśćie by ſwoiey rzecży/ ták nie źle popráwił: Ktho by ſie obycżáynie/ s cżytánim poſtáwił. BielKronCies Mmmm3;
Cum parum procederet inceptum, Gdy mi ſie nie zlie poczęło wodzić. Mącz 44d;
vmie dwie náuce/ iednę náder dobrze/ [...] á drugą vmie też niezle/ ále wdy nie ták/ iáko pirwſzą GórnDworz N5;
RejPos Ooo3v;
By ſie też iáko oni/ tey ſpráwy chwyćili/ Ieſzcżeby ſwoiey rzecży nie źle popráwili. BielSat G3 [
idem BielSen];
Sthroż ná wieży [...] ludziom dobrze cżyni że ich ſtrzeże/ á ſobie też nie zle bo go kármić y płáćić mu muſzą. RejZwierc 94v,
[282],
94v [4 r.];
WujJud 31;
WujJudConf 256;
Strum F2;
WierKróc A4;
ModrzBaz 28v,
86,
94;
Oczko 38 [2 r.];
CzechEpPOrz *4v;
BielSen 16;
GostGosp 48;
Theolog Ian Gerſon tę pioſnkę [Magnificat] názwał nie złe inſtrumentem o dźieśiąći ſtrunách. LatHar 66;
WujNT 470.
cum inf (3): RejFig Bb7v; Acżby ták nie złe/ [...] Znośić z pokorą gdyś w vćiſk powołał GrabowSet F3v; CiekPotr 89.
Ze zdaniem podmiotowym (1): Nie źle że Alexándrow Státut fforytuieſz/ Ale więc tym ſpoſobem Moſkwy nie z hołduieſz. Prot B4v.
W przeciwstawieniu: »źle ... nieźle« (1): Możeſz ná ſwym popráwić/ ieśli co źle bacżyſz Ieśli nie źle/ dość dobrze: ſzácuy iáko racżyſz. KołakSzczęśl [D]v.
Połączenie: »nieźle ... ale« (5): BielKom G5; Nie zle mowiſz miły bráćie: Ieſliby ták było: Ale ſię náthym bárzo myliſz KrowObr 149v; RejWiz 183; Niezleć z drugich kuglowáć/ ále pánie dutku/ Chceſzli ſie s Soyki náſmiać/ nie mieyże ſam cżubku. RejFig Bb7v; Prot B4v.
Fraza: »a (a. i) (to też) nieźle« (3): przez yeden krzeſt/ yednoſtáyne vżywánye śwyątoſci rozumyeyą. A nie źle/ mym zdánim/ by tu żydá/ yáko ono mowyą nye zágrzebáli. KromRozm III E8; zes V m kresu niezaloził, i to tez niezle Bo to Heſzus trzi lata robil, a przedsię zle. KochList nlb 2; Nápiſał ieden Poetá á niezle: Połowicę odpráwił/ kto dobre grunty záłożył. LatHar 2.
Iron. (1): Ták páńſtwá wyciągnęli/ ták poſzácowáli/ Ledwe Wroble od tego iż wolni zoſtáli. Y kazáli cżwartą cżęść dáwáć ná obronę/ Y nie zle ozdobili tę ſławną Koronę. RejZwierc 245.
2.
Korzystnie, pożytecznie [w tym: cum inf (16)] (21):
Ale gdy też kto zmiáry wykroczy Nie zle by mu práwdę rzecz y woczy RejRozpr K4;
RejKup g8,
r5v;
RejWiz 142v;
A nie zle ná máły cżás niewcżáſu vżywáć/ Kto długo chce ná potym w ſwych roſkoſzach pływáć. RejZwierz 38v,
120v;
GórnDworz M2,
Ccv,
CCc5v;
RejZwierc 107v marg,
Bbb;
Dobrze cżynić dla odpuſzcżenia grzechow nie źle. WujJud L18v;
Oczko 29v;
KochSz C2,
C3;
NIe źle czáſem zámilczeć/ co człowieká boli/ By nieznał nieprzyiaćiel/ że ćię ma powoli KochPieś 26;
ActReg 98;
JanNKar E2v,
F.
Ze zdaniem podmiotowym (1): Nieźleby tedy áby kánclerz iechał do Rzymá/ powiádáiąc to Papieżowi BielKron 307.
Fraza: »i nieźle« (1): ták téż y z kréſką ćienkie ś vczynić może/ iáko tu kśiéni/ etć. y mym zdániém nie źle. JanNKar F4v.
3.
Bardzo dobrze, znacznie, wielce (17):
A ná drugich wyłudził/ ná drugich wylichwił/ Bogżeć pomoż/ boś nie źle s tego páńſtwá vtył. RejWiz 191v;
Lecż teraz gniazdá ſwego/ niezle poſláchćili. Ieden zoſtał Biſkupem/ drugi Káſztellanem RejZwierz 60;
NAświęćże zásię Owſá/ o ſwiętym Szcżepanie/ Bo ſie był nie zle zrodził/ pewnie będzie tanie. RejZwierz 107,
52,
54,
56v,
63,
71v (
12);
GórnDworz K;
Nie źle mię twoiá miłość w kárty podgoliłá. Ze com miał o twéy ſtráwie twoię rzecz odpráwić/ Tom muśiał ſwoim miéſzkiem twéy ſpráwy nádſtáwić. PudłFr 34.
Fraza: »to (a. co) mi (a. mnie) nieźle się podoba« (2): Y to mi ſie też nie zle podoba/ kiedy ſtworzy ſobie nowe ſłowo GórnDworz F6; JanNKar F2.
Synonimy: 1. dobrze, niepodle; 3. wielce, znacznie.
Cf ŹLE
AK