« Poprzednie hasło: NIKCZEMNIE | Następne hasło: NIKCZEMNIK » |
NIKCZEMNIEĆ (5) vb impf
Pierwsze e jasne.
Fleksja
indicativus | ||
---|---|---|
praes | ||
sg | pl | |
3 | nikczemnieje | nikczemnieją |
conditionalis | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | m pers | by nikczemnieli |
praes 3 sg nikczemnieje (1). ◊ 3 pl nikczemnieją (3). ◊ con 3 pl m pers by nikczemnieli (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVIII w.
Znaczenia
- 1. Stawać się do niczego (4)
- 2. praw. Stawać się nieważnym (1)
1. Stawać się do niczego; dissolvi, torpescere Modrz; inertiae se dare Cn (4): bo ći Bráćiſzkowie niepobożnie żyiąc w prożnowániu nikcżemnieią BielSpr c; A przeto/ gdy woyſko od wielkich á ſtátecżnych ſpraw wolny cżás ma/ áby żołnierze nie nikcżemnieli/ á w zbytek y w roſkoſzi ſię niewdáli/ niech im igry ábo gonitwy iákie wydawáią ModrzBaz 117v, 50v.
Szereg: »nikczemnieć i więdnąć« (1): ćiáłá náſze cżerſtwieią y ſtwierdzone bywáią pracą: Záś proznowániem nikcżemnieią y więdnieią [corpora ... desidia dissolvuntur et marcescunt]. ModrzBaz 37.
2. praw. Stawać się nieważnym (1):
Szereg: »nikczemnieć i wniwecz się obracać« (1): A ieſliby pozwáć do tego czáſu zámierzonégo omieſzkał/ tedy ono przerzeczoné wwiązánié będźie mocné y gruntowné/ non obſtante praefata impugnatione, która z tego omieſzkánia ſtrony broniącéy v wwiązánia nikczemnieie/ wniwécz ſie obráca. SarnStat 1167.
Synonimy: 1. gnić, gnuśnieć, leniwieć, leżeć, słabieć.
Formacje współrdzenne: znikczemnieć; znikczemniwać.
MŚ