1. Wprowadza podrzędne zdanie okolicznikowe czasu (lub jego równoważnik): wcześniej niż [w tym: w antepozycji (39), w postpozycji (10), w interpozycji (9); bez zgodności czasów lub aspektów zdania podrzędnego z głównym (20)] (58): Przetoż [mądry] w nieſzcżeśćiu bywa ſtał/ Bo nim przyſzło wſzytko wiedział. BierEz I3; Pietrze/ nijm kur tey nocy dwakrotz zapoie [priusquam gallus vocem bis dederit Vulg Mar 14/30; pierwey niż kur ... zápoie Leop, WujNT]/ trzy krotz zaprzyſs ſie mnie. OpecŻyw 97v; nyem ſyą ſtaly przepaſzczy [anteguam terra fieret. Nondum erant abyssi Vulg Prov 8/24; piérwéy niżli ſie źiemiá sſtáłá. Ieſcze nie było przepáśći WujBib] to czuſz [...] grzechu ya yeſtem mouy panna marya PatKaz II 25; Posłowie aby też nie prożnowali, nim by im dana odpowiedź, przez ty dni namawiali około sądow sprawiedliwości pospolitej Diar 30, 28, 54; SarnUzn B2v; chorégo/ nim do wód przyſtąpi/ możem przepurgowáć Oczko 37v; Bo go z Kukuſſu do Pituuntu włocząc/ [...] práwie vmorzyli/ iſz nim tam doiecháli v Kománu miáſtá S. Ian vmierał. SkarŻyw 90, 283, 311, 312, 318, 336 (10); KochSz A4v; Drzewcá/ nim tám doiedźieſz/ w dródze złamáć wáruy WyprPl C2, C3; JanNKar D3; potomkowie iego nim do oyczyzny przychodzą, muſzą w przód coęqwowáć poſági mátek ſwych. SarnStat 1270, 135, 470, 628; rzekł P. Bog: (Nimem ćię ſpoił w żywoćie/ znam ćię: y nimeś z niego wyſzedł [Priusquam te formarem ... et anteguam exires Vulg Ier 1/5; Pierwey niżlim ćie ſtworzył ... y pierwey niżliś wyſſedł Leop; Piérwéy niżlim ćię vtworzył ... y piérwéy niżeliś wyſzedł WujBib]/ poświęćiłem ćię.) SkarKaz 577b, 44a, b, 123a, 205b, 242a (11); CzahTr I; SkarKazSej 659a; gdy [dzieci] ſię vcżą pływáć/ Niż pocżną o ſwey mocy nurt przebywáć/ Pod pierśi pęcherz ábo korek śćielą/ Nim ſię ośmielą. KlonFlis E2.

Połączenia: »nim ... a« (1): iáko więc nawá/ nim w porćie záwinie Zwyczáyny żeglarz/ á tá poſłuſzna ſtyrowi/ Poſtępuie znienagłá tyłem ku brzégowi. KochPhaen 14.

»do tego czasu, nim; tym czasem, nim« (1;1): Tym cżáſem nim oſtátnią plagą vderzyć weń miał Pan Bog: kazał [...] ludowi ſwemu nápożycżáć ábo racżey nábráć v Egipcyanow [...] ſrebrá SkarŻyw 480; A do tego czáfu/ nim ſie ten ſpoſób wynaydźie/ [...] będźie powinien Hetman z tákiégo káżdému vkrzywdzonému ſpráwiedliwość czynić SarnStat 1183.

»nim ... jeszcze« (1): Ale nim przyſthąpiem do Nowego Zakonu/ ieſzcże tu málucżko záſtánowię ſie SarnUzn E5v.

»nim ... pierwej« (1): nim ie wyſłáli/ pierwey cżynili poſty SkarŻyw 536.

»przed czasem, nim« (1): Obacżćie á przed cżáſem nim nas też przywálą. CzahTr G2.

»przed tym, nim; niem ... przed tym« (2;1): a nyem ſyą to [...] ſtalo {o} przed tym naſzwyątſza panna od początku ſzwyata byla PatKaz II 25; CzechEp 264; CzahTr Gv.

»(jeszcze) nim ... tedy (już)« (3): A nim wſzetecżny/ opiły/ á niedbálec ocży ſobie przedrze/ tedy iuż ow wſzytko nadobnie/ porządnie około ſiebie poſtánowi RejZwierc 144v; iż przed tą Vnią/ ábo ieſcze nim Iágełło był wźięt ná króleſtwo Polſkié/ tedy té źiemie ku Koronie należáły SarnStat 1005, 849.

»nim ... tym« (3): RejZwierc 274; Przypadło tez y to ze nim się pierwszemu pisaniu [...] effekt stal, tym drugie pisanie nastąpiło ActReg 127; SarnStat 134.

»nim ... wprzod; przod ... niem« (3;1): pan bog ktory wſzytko uye przoth nyem ſyą ſtanye PatKaz II 81; nim oni zaczęli mowić, co byli deliberowali, pan Kanclerz wprzod od KJM rzecz uczynił Diar 56; GrabPospR K4v; CzahTr Gv.

2. Wprowadza podrzędne zdanie okolicznikowe stopnia i miary (lub jego równoważnik): im; quam, quanto, quo Cn [w tym: w antepozycji (5), w interpozycji (1)] [zawsze + comp] (6): ſamći to rozum pokázuie/ Ze ſie ſzkápá nim rubſzy [= hrubszy]/ prędzéy sfátiguié. WyprPl B3.

Połączenie: »nim ... tym« [w tym: w obu zdaniach comp »barziej« (1)] (5): ták wyznawamy/ iż nim bárźiey gáni Pan w ludźiách obżárſtwo/ pijańſtwo/ niecżyſtość/ y wſzelką roſpuſtę/ tym bárźiey y więcey też nam Chrześćiáńſki poſt záleca. WujJudConf 189v; nim wysſzy vrząd, tym ſie do ſpráwiedliwośći iest wolny gárnąć, niéco vchyliwſzy práwá. SarnStat 155; WIelki to iest dar Boży, M. Pánie, á nim rzedſzy tym iest dźiwnieyſzy SarnStat 862, 155, 1300.