[zaloguj się]
[pdf]

NINIE (99) av

ninie (79), nini a. nyni (3), nynie (1), nine (?) (2), [ninia] a. [nynia], ninie a. nynie (14); ninie : nynie : nine OpecŻyw (24:1; 26 :–), HistRzym (9:–:2); nini a. nyni ListRzeź (3).

-é (25), -e (8); -é KlerPow; -e KochFr, SarnStat (6); -é : -e OpecŻyw (24:1); ninia z tekstu oznaczającego å niekonsekwentnie.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w.

Przysłówek odnoszący się w zasadzie do czasu wypowiedzi, z perspektywą na niedawną przeszłość lub najbliższą przyszłość (99):
1. W czasie, który obecnie trwa: teraz, dzisiaj; nunc Vulg, PolAnt, Cn; hoc tempore PolAnt; impraesentiarum, in praesens tempus, in praesentia, modo Cn [w tym: z orzeczeniem w praes (41), imp (11), fut (3), con (3), z inf (3)] (67): BierRaj 20v; Widziſs ninijé plecy ij ramiona moie bytz bez męki/ w pi[ąt]ek ponioſą na ſobie krzyż cięſſki OpecŻyw [79]v, 50, 72y, [79]v, 111, 116 (8); Oto ninie Bog wſpomaga mie [Ecce enim Deus adiuvat me Vulg Ps 53/6; Bo oto Bóg mię podpomaga WujBib] TarDuch D8; poſiłamyć ninie ſto grziuien ſrzebra ku offiarze BielŻyw 113; Spiewali przod o Winie Potym o dobrem Piwie A my o Gorzałce ninie Dobrzy ludzie. LudWieś B4; KromRozm III O3v; áby thwe dzieći bogowie záchowáli tákowey złey przygody/ w ktoreyżem ia ieſt nine HistRzym 21; á ninie cżás godnieyſzy ieſt wypełnić obietnicę niż w ſtárośći HistRzym 77, 23, 49v; BudNT Ioann 15/22; Co mi Sibyllá prorokuie ninie? Zle trzem (powiáda) o iednéy pierzinie KochFr 26; [TEn czas ieſt ninia wieſoly [DEr tag der iſt ſo freudenreich Gesangbüchlein, Nürmberg 1558, Q6v] Krofej C2v, C8].

W połączeniach szeregowych (4): Teraz/ y ninie y w przyſzłym cżaſie/ obroń mie panie TarDuch D5; Sit nomen domini benedictum, ex hoc nunc et vſque in ſaeculum. Bądz imię boże bogoſlawione ż tąd ninie aże na wieki. WróbŻołt 112/2; pan bog około ludu ſwego odtychmiaſt ninie y na wieki [ex hoc nunc et usque in saeculum]. WróbŻołt 124/2, 133/3; [Reno cebie Panie chwalimy [...] Czeſc twą my ſpiewamy zawſzdy/ Ninia y potim nawieky [yetzund jmmer vnd ewigklich Gesangbüchlein, Nürmberg 1558, S2v] Krofej F4, G3].

W przeciwstawieniach: »ninie ... jutro (4), potym« (5): Widziſs ninijé ręce moie bytz przez boleſci/ alé iutro vżrzyſs ié na krzyżu rozciągnioné OpecŻyw [79]v, [79]v [3 r.], 92.

W formułach modlitewnych (13):

~ W połączeniach szeregowych (2): słodkiego Iezuſa mego [...] ktoremu służy sławá y cżeść y moc ná wieki/ y chwałá á wielmożność z oycem wiecżnym y Duchem S. ninie y záwżdy y ná wieki wiekow. SkarŻyw 119, 278; [Chwalá bądz Bogu [...] Iako bylo od poczętká ninia y zawſzdy/ y od wieká aſz dowieka/ AMEN. Krofej N2v].

Szeregi: »ninie i w godzinę śmierci« (1): Swięta Márya Mátko Boża/ modl ſię zá námi grzeſznymi/ ninie/ y w godźinę śmierći náſzey [nunc et in hora mortis nostrae]. Amen. LatHar 7.

»pierwej, ninie« (1): Chwałá Pánu náſzemu/ [...] iák byłá pierwey ninie/ wiecżnie nigdy nie záginie. Amen. ArtKanc Q20v.

»ninie i wiecznie przez końca« (1): przeſz pana naſchego yeſu criſta [...] kthori ſtobᾳ zywye y kroluye nawyeky wgyednoſczy twego ducha ſzwyᾳtego nynye y wyecznye przeſz koncza. Amen. PowUrb +2.

»ninie i na wieki (wiekom a. przez końca)« (7): PowUrb +v, +3; Dziękuy z tego panu Bogu [...] ktoremu niechay będzie cżeſć y chwała ninie y nawieki Amen. GlabGad P8v; SarnUzn C3v; Z cżego iemu chwałá ninie y ná wieki wiekom Amen. SkarŻyw 511, 21, 209. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]

»ninie i zawżdy« (1): Ieſu kriſte raczmy nynye ij zawzdi dac ſwoye przezegnanye BierRaj 22. [Ponadto w połączeniach szeregowych 2 r.]. ~

Przysłowie: Kto będzie ninie prawdę mowić/ Muſi bijącemu głowy náſtáwić. HistRzym 51, 49.
Wyrażenie: »ninie będący« = praesens JanStat (6): SarnStat 886, 1018, 1052, 1086, 1123, 1210. Cf »ninie i (na) potym będący«.
Szeregi: »ninie i (na) potym będący« (6): Oznáymuiemy przez ninieyſzy Lift/ którym to wiedźieć należy wſzyſtkim y kożdému z oſobná/ ninie y potym będącym [praesentibus et futuris JanSta 796] SarnStat 1052, 886, 1018, 1086, 1123, 1210.

»nini i na przyszłe czasy« (2): yſzechmi śie zwolili niny y na prziſſłe czaſy naſſze czeladkę thak iako śie opisało rzędzicz ListRzeź w. 46, 23.

»teraz, czusz ninie« (1): dokąd iá ijdę/ wy teráz niemożecie przyſtz/ tzuſs ninijé aliż wezmiecie ducha ſwiętego. OpecŻyw 95.

»nini i na wieczne czasy« (1): thak/ trzimacz/ nini y na wieczne czasy ListRzeź w. 55.

[»od ninie i aż na wieki«: Niech będzie imię Iehowy błogosłáwione/ od ninie (marg) Albo/ od tąd áż ná wieki. (–) y áż ná wieki [ex nunc (marg) hoc tempore (–) et usque in seculum (–)]. BudBib Ps 113/2 (Linde). [Ponadto w połączeniach szeregowych 3 r.; w formułach modlitewnych 9 r.]

»ninie i zawżdy« (1): aby od wſzytkich ſzkod duſze y ciała [...] mnie ſlugę thwego. N. ninie y zawżdy wybawić racżył. TarDuch D5. [Ponadto w formułach modlitewnych 3 r.]

a. W tej chwili, w tym momencie; nunc PolAnt [w tym: orzeczenie w praes (10), imp (2), con (1)] (13): Bierzcież ninijé a nieſcie náwzácnieyſſemu goſciowi/ ij brali ſą. OpecŻyw 41, 41, 106v, 150; pan moy [...] wroćił ſie do domu/ á nine obiádwa HistRzym 42, 43v, 55, 58; BudBib 3.Reg 2/16; mowię wam/ że idzie godziná y ninie ieſt BudNT Ioann 5/25, Ioann 9/21.
Szereg: »już ninie« (2): OpecŻyw 133v; Iuż ninie bierze łuk á kłádźie nań oſtrą ſtrzałę á chce w on obras ſtrzeláć. HistRzym 55.
2. W czasie, który niedawno minął; dopiero co; nunc Vulg, PolAnt; proxime Mącz; modo Cn [w tym: z orzeczeniem w praet (12), z part praet (5)] (18): On wás na puſſcży cżterdzieſci lát kármil/ gdzie ſie odzienijé waſſe niekazilo/ a wy ninijé oblupiliſcie z odzieniá ſyna mégo. OpecŻyw 116, 96v; WróbŻołt 43/10; Proxime, Ninie/ Blisko/ Podle, Cum proxime apud te fuissem, Gdym ninie v ciebie był. Mącz 326a; Abowiem ktorzy iuż przez Krzeſt sſtáli śie Chrześćijány/ iáko dźiatecżki ninie zrodzone/ ći nieiáką ieſzcże w ſobie wątłość [...] máią KuczbKat 155; przeto ninie przyſzliſmy do ćiebie/ że poydzieſz z námi BudBib ludic 11/8, Ps 17[16]/11; BudNT Hebr 9/26, Act 10/34; Iezus Kriſtus [...] wſtał zmartwych ninie/ vweſelił ludzkie pokolenie. MWilkHist D3v, F2; [WIeſelmy ſie Chrzeſcyany [...] Bo wſzytkim czas naſtal ninia/ Wredoſcach do ſpiewánia Krofej H8].

W przeciwstawieniu: »od dawna ... ninie« (1): Acż ty pańſtwa od dawna ſłynęły: Wſzakże ninié prawie oſwitnęły KlerPow 4.

Wyrażenia: »ninie przeminęły« (1): Zeznała yſch [...] wponyedzyalek nynye przeminąli plaſcz czarny vkradla LibMal 1546/114v.

»(ten a. bliski) ninie przeszły« (3): zeznal yſch [...] wſſobothą thą nynye przeſzla, do ffilczewey wdom vczyekl LibMal 1545/99v; Proximis sex mensibus, Tych bliskich ninie przeſzłych ſześć mieſięcy. Mącz 326a; tákżeć y teraz zá tego złączenia [planet] ninie przeſzłego/ okrom wątpienia/ Pan Bog Wſzechmogący iákiego mocnego Krolá [...] dáć raczy LeovPrzep C2v.

Szereg: »już ... ninie« (1): Bronić nas tu w niebeſpiecżny cżás/ ktory iuż potrawił ninie nas ArtKanc K7.
3. W czasie, który wkrótce nadejdzie: zaraz; nunc Vulg, PolAnt; hoc tempore PolAni; modo Cn [w tym: z orzeczeniem w imp (10), fut (2), praes (1), con (1), [z part praes]] (14): Nynije [Nunc Vulg Luc 2/29; Teraz WujNT] opuſtz ſlużebnika twego panie/ wedle ſlowa twego w pokoiu. OpecŻyw 26, 19v, 141v, 177; zgrzeſzyliſmy żeſmy opuśćili Iehowę/ á służyliſmy Báhálom [...]/á ninie wyzwol nas od nieprzyiaćioł náſzych BudBib 1.Reg 12/10, Deut 4/32; Minucius on mądry á zacny pan w Rzymie/ Kiedy by s Swieykowſkiemi tu záſieść miał ninie/ Iużby pewnie rozumki iego zá nic były PaprPan H; NVż wſzyſcy Krześćiánie/ záſpiewaymy ninie/ Rozpámiętáiąc ſpołem Kryſtowo wćielenie ArtKanc A3, A11v, M15v; Ktora y z dobrodźieyſtwem w ſzech [!] kráinách ſłynie/ Przećiw ludźiom Rycerſkim niech też tego ninie. Ia będę vćieśnikiem CzahTr G3v; Przeto teraz złodźieie opiſzę łakome [...]. O tym tedy złodźieyſtwie chcemy mowić ninie: Naprzod o Prożnowániu/ do złego przycżynie KlonWor 32; [Ydzy ninia Serce moie/ Stan ſie grzeſznich zbáwienie [Far hin meins hertzen werde kron Gesangbüchlein, Nürmberg 1558, I4] Krofej I].
[Wyrażenie: »ninie przychodzący«: Tho yeſth od ſwiąthego Michala nynnye przichodzączego wedwye nyedziely aſch do ſwyąthego Michala kthory wethrzi lyatha bądzie theſch wedwye nyedziely. ZapWpol 1545 202/199v.]
Szeregi: »ninie i na wieki przez końca« (1): podz wkrolewſtwo oczcza mego wktorym bᾳdzeſch ſzemnᾳ nynye y nawyeky przeſz konycza. PowUrb +3v.

»od ninie i aż do wieka« (1): Lecż my błogosłáwić będziem Bogá/ od ninie j áż do wieká [nunc (marg) hoc tempore (–) et usque in saeculum] / Háleluiah. BudBib Ps 113/18; [Iehowá ſtrzec będzie wyśćia twego y wchodu twego/ od ninie y áż do wieká [ex nunc (marg) hoc tempore (–) usque in saeculum]. BudBib Ps 120/8].

Synonimy: 1. dziś, teraz; 2., 3. blisko, teraz.

MK