[zaloguj się]
[pdf]

NOWACYJANIN (10) sb m

nowacyjanin a. nowacyjan (10).

-cya- (5), -tia- (4), -cia- (1).

Teksty nie oznaczają ó; pierwsze a jasne, drugie pochylone.

Fleksja
pl
N nowacyjåni, nowacyjånowie
G nowacyjån(o)w
D nowacyjån(o)m
A nowacyjåny
I nowacyjåny

pl N nowacyjåni (5), nowacyjånowie (1); -i : -owie WujNT (1:1). ◊ G nowacyjån(o)w (1). ◊ D nowacyjån(o)m (1). ◊ A nowacyjåny (1). ◊ I nowacyjåny (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Zwolennik herezji zapoczątkowanej w III w. przez teologa rzymskiego i pisarza Nowacjana, głoszącej rygoryzm i domagającej się wyłączenia z kościoła grzeszników. Głosiciele tej nauki zwani też katarami istnieli w XI – XIII w. we Włoszech, Hiszpanii, Francji i Niemczech szerząc ascezę i nie uznając hierarchii kościelnej (10): Tákże y Nowátiani/ ácz wniczym nye błądźili/ yedno iż przećiw koſćyelnemu zdányu álbo zwyczáyowi tfirdźili/ iż nye máyą być ku pokućye y rozgrzeſſenyu przypuſſczeni ći/ ktorzy ſye w mękach páná Kryſtuſá záprzeli. KromRozm I O3; KromRozm III F6; ReszPrz 39; Iáko ś. Ambroży przećiw Nowácyanom piſze. Ktorzy mowili iż kápłani mogą związáć/ ále nie rozwiązáć. WujNT 77, 429; [Ze na bierzmowániu nietrzebá pomázowánia oleiem ſwiętym/ ták Bucer/ thák Kálwin: ták theż vcżyli roku 310. Nowácyanowie WizFałeczDucha E2v].

W połączeniach szeregowych (3): ápoſtolicy/ Mánichei/ Audiani/ Nouatiani ktorzy od czyſtoſći Catharos ſye nazywáli. Státecznyć też y dobry żywot wyedli KromRozm I C4; SkarŻyw 394; Bo iáko ſię haeretykowie/ Photiniany/ Ariany/ Nowáciany/ (á dziś v nas Lutrámi/ Kálwiniſtámi y Sámoſátenámi) od miſtrzow ſwoich názywáią; ták y ći ſię Páwliany/ Petriany y Apolliany miánowáli. WujNT 579.

Szereg: »katar i (albo) nowacyjan« (2): KromRozm III B6; Przetoż gánimy y odrzucamy Cátáry y Nowácyany wſzyſtki/ gánimy też Rzymſką náukę o Pokućie WujJudConf 91.

Synonim: katar.

AKtt