[zaloguj się]
[pdf]

OBDARZAĆ (170) vb impf

o jasne. ◊ W inf oba a jasne. ◊ W part praes act obdå- (1) KuczbKat, obda- (1) RejPosWiecz2. ◊ W pozostałych formach a pochylone.

Fleksja
inf obdarzać
indicativus
praes
sg
1 obdårzåm
2 obdårzåsz
3 obdårzå
praet
sg
3 m obdårzåł

inf obdarzać (4). ◊ praes 1 sg obdårzåm (1). ◊ 2 sg obdårzåsz (1). ◊ 3 sg obdårzå (8). ◊ praet 3 sg m obdårzåł (1). ◊ part praes act obdårzając (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde bez cytatu s.v. obdarzyć.

Dawać komuś coś jako dar (przeważnie o darach wielkiej wartości ofiarowanych przez wyższego w hierarchii dawcę); deferre Calep; donare Mącz; afficere, ornare Modrz; dotare, (re)munerare Cn [w tym: kogo, co czym (16)] (17): Defero – Daię, obdarząm, deferuię. Calep 295a.
Zwrot: »obdarzać darem« (1): Dono servum dono, Dáyę słudze dar/ álbo obdarzam tego sługę nieyákiem dárem. Mącz 94c.
W przen (1):
Szereg: »obdarzać i ozdabiać« (1): iáko świátło słonecżne wielkie á niewymowne pożytki ludzkiemu żywotowi przynośi: ták y prawdá gdy z ćiemnośći błędow wychodzi/ bárzo wielkimi dobrodzieyſtwy obdarza y ozdabia rzecży cżłowiecże y Boſkie [maximis beneficiis afficit et ornat res hominum deorumque] ModrzBaz 2.
a. O Bogu dawcy dóbr i darów nadprzyrodzonych (14): Pan oczy záſzłé ćięmnośćią Obdarza nową świátłośćią [Dominus illuminat caecos Vulg Ps 145/8]: Pan niedołężnych rátuie KochPs 212; Raz chmury pánuią/ y grom ſrogi: á potym Bóg obdarza świat pogodą/ y ſłońcem złotym. KochFr 85; bo ktorzi ſię go ſtátecżnie dzierżą/ tych Bog wielkiemi zapłátámi obdarza [multis praemiis ornat] ModrzBaz 4; WujNT 248, 526.
Zwroty: »dary (a upominki) obdarzać« (2): RejPos 171v; w ktorych [stworzeniach] też Pan Kryſtus mieszka ile Bog/ ożywiáiąc ony Boſką mocą ſwoią/ y w żywocie záchowywáiąc/ ruſzáiąc/ y bytność dáwáiąc/ y rozmáitemi dáry obdárzáiąc RejPosWiecz2 95.

»dobrodziejstwy obdarzać« [szyk 4:1] (5): LubPs Y4; Leop Ps 75 arg; [Pan Bóg lud swój] ſobie obrał w Pánie Kryſtufie/ y rozmáitemi dobrodzyeyſthwy obdarza y vbogaca/ znáki niekthoremi ſwemi od wſzytkich inſzych oddzyela RejPosWstaw [1432]v; LatHar 40; Chwali Apoſtoł Bogá/ ktory wybráne wielkimi á rozlicznemi przez Chriſtuſá obdarza dobrodzieyſtwy. WujNT Eph 1 arg.

»łaską obdarzać« (1): Stworzył Pan Bog Angioły z dobrą wolą [...] záraz y przyrodzenie ich tworząc/ y łáſką ie obdárzáiąc. KuczbKat 20.

Szeregi: »obdarzać i obłoczyć« (1): A ſpráwiedliwość Boża [Rom 3/22].) Nie ktora będąc w Chriſtuśie/ przez wiárę bywa vłápiona ábo vchwycona/ y zá náſzę właſną poczytána (iáką odſzczepieńcy wymyſláią) ále tá ktorą Bog obdarza y obłoczy człowiek/ gdy vſpráwiedliwia grzeſznego w pierwſzym náwróceniu iego. WujNT 533.

»opatrować a obdarzać« (1): Ktemu nas wſpomaga/ opátruie/ żywi: á hoynemi/ á roſkoſznemi/ y rozlicżnemi dáry á vpominki/ opátrowáć á obdárzáć racży. RejPos 171v.

Synonim: dawać.

Formacje współrdzenne cf DAROWAĆ.

Cf OBDARZANY

LW