[zaloguj się]
[pdf]

OBLEŚNY (11) ai

obleśny (11), [obłeszny].

-ſ- (6) -ś- (5).

Teksty nie oznaczają ó oraz é; o prawdopodobnie jasne (tak w ob-).

Fleksja
sg
mN fNobleśna nN
Gobleśn(e)go G G
A A Aobleśn(e)
pl
N m pers obleśni
subst oblesn(e)
G obleśnych
I f obleśn(e)mi
n obleśn(e)mi

sg m G obleśn(e)go (1). ◊ f N obleśna (1). ◊ n A obleśn(e) (1). ◊ pl N m pers obleśni (1). subst oblesn(e) (1). ◊ G obleśnych (2). ◊ I f obleśn(e)mi (2). n obleśn(e)mi (2).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI – XVII(XVIII) w.

Znaczenia
Obłudny, zwodniczy (11): RejKup q5v; iż ſie może [stan mężczyński] przeſtrzegáć poſtaw á obleśnych ſprawek chytrych á omylnych białych głow/ wiedząc k cżemu to przywiodło iuż wiele zacnych ludzi RejPos 322v; v obleśnego cżłowieká y ſłowá y ſkuthek trzebá rozmyſlnie vważáć/ á nie ſkwápiáć fie nigdy ná rzecż płoną áż iey pierwey doſwiádcżyſz RejZwierc 146v.
Wyrażenia: »obleśna (na)mowa« [szyk 2:1] (3): Obleſna mowá zwodniká zdradliwego/ ktory w ocży cudnie mowi á w tył inácżey. LubPs O6v marg; RejAp 141, 141v.

[»obłeszny skaziciel«: Tych wſzytkich [pochlebników] iáko złych do wſzytkiego złego miſtrzow/ [...] iáko tych/ ktorzy ſą chytremi y obłeſznymi ſkáźićielmi/ y práwie báłwochwálcámi młodych y nieumieiętnych paniąt/ Chrześćijańſcy Krolowie máią ſię pilnie ſtrzedz/ y onemi ſię hydźić. WerReguła 105 (Linde).]

»obleśne słowa, słowka« [szyk 2:2] (2:2): Niepomożecz ta wymowka Ani twę obleſſnę ſlowka Ktoremi tu pochlebujeś Zwłaſcża yż ſie winnem czujeś RejKup dd3v; [grammatyka] tylko ſzcżebiotáć á ſłowek obleśnych wykręcáć vcży RejZwierc 13v, 49v, 83.

Szeregi: »chytry a obleśny« (1): [apokaliptyczna bestyja] krole zwiodłá namowámi chytremi á obleſnemi ſwemi RejAp 141; [WerReguła 105].

»obleśny a omylny« (1): [Panie] ty podnieś vpádłą duſſę moię według obietnic ſwoich/ á oddal odemnie obleſſne á omylne żyćie ná ſwiećie/ ále by záwżdy było według ſwięthey náuki twoiey. RejPs 177.

Synonim: obłudny.

Cf [OBLEŚCIWY]

DDJ