« Poprzednie hasło: OBŁĄDZONY | Następne hasło: OBŁĄKAĆ SIĘ » |
OBŁĄK (10) sb m
o jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | obłąk | |
G | obłąku | |
D | obłąkowi | |
A | obłąk | obłąki |
L | obłąku |
sg N obłąk (1). ◊ G obłąku (1). ◊ [D obłąkowi.] ◊ A obłąk (6). ◊ L obłąku (1). ◊ pl A obłąki (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII(XVIII) – XVIII w.
Znaczenia
1. Łuk, półkole (7): Mergus in vite, Skrziwienie wićy winney wo byczay [!] obłąku gdy yą prziwięzuyą do tyczy álbo laskowánia Mącz 218d; Arcuatus – Sgieti by luk, wobłak nachi lony. Calep 97b; Topiarium – Zasłona w obłaki pocziniona zdrzewa ſpoſobnego ktemia [lege: k temu]. Calep 1073a, 90b, 91a, 155a; [Gdy w tym Tęczá ku niebu ſkrzydły ſie podáłá/ A chypkośćią [!] w obłocéch obłąk [ingentem ... secuit sub nubibus arcum V 658] rozerwáłá. VergKoch 141 (Linde)].
W porównaniu (1): Kxiężycz też ma ſiedḿ wieku ſwego y poſtawy odmiennoſći/ Bowiem naprzod ſie vkazuie sklęcżony iako obłąk/ potym poł iaſny/ zatym przez połowiczę oſwieczony KłosAlg A3.
2. Przedmiot wygięty na kształt łuku, półkola (3):
Szereg: »obłąk albo rosztowanie« (1): quintanis semitari, Po piątim á po piątim obłąku/ álbo roſztowániu/ ścziſzkę pod winnicą czynić. Mącz 343a.
a. Rodzaj sklepienia w kształcie łuku (2): Arcuo – Sklepie wobkak [!] nakriwąm. Calep 90b; Cemerarius – Wſpinaiąci ſzie na obłak. Calep 155a.
b. [Gałązka winnej latorośli przygięta do ziemi i wkopana w celu rozmnożenia; virga inflexa vel arcuata, planta in modum arcus curvata Cn: potym gdy wſádźiſz on koniec [latorośli – szczepki] obwáruy dobrze obwiązawſzy iáko ma być/ á day ták ſtać onemu obłąkowi áże śię przyymie: [...] á gdy obacżyſz drugiego roku iże śię iuż przyymie/ tedy rozerzni on obłąk/ á nápraw áby proſto ſzcżep ſtał Cresc 1571 130.]
Synonim: 1. zgięcie.
JB