[zaloguj się]
[pdf]

OBMYŚLIĆ (18) vb pf

o jasne.

Fleksja
inf obmyślić
praet
sg
1 m -m obmyślił
3 m obmyślił
imperativus
sg
3 niech obmyśli
conditionalis
pl
2 m pers byście obmyślili
3 m pers by obmyślili
impersonalis
praet obmyśl(o)no
inne formy
pass inf - obmyślić się

inf obmyślić (5). ◊ fut 3 pl obmyślą (1). ◊ praet 1 sg m -m obmyślił (1). ◊ 3 sg m obmyślił (5). ◊ imp 3 sg niech obmyśli (1). ◊ con 2 pl m pers byście obmyślili (1). ◊ 3 pl m pers by obmyślili (1). ◊ impers praet obmyśl(o)no (2). ◊ pass inf obmyślić się (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Opracować w myśli, zaplanować; wymyślić, jak coś zapewnić, zatroszczyć się, postarać się; curare Modrz; benefacere, prospicere Cn [w tym: kogo, co (17)] (18): Medyk ma obmyślić czás/ kiedy to pićié nalepiéy dáné być może Oczko 22; GórnRozm Nv; aby ta indignitas osoby Iego Kr. Msci iakim kształtem wzdy obmyslic y zniesc się była mogła ActReg 48; napominam abyscie wm bespieczenstwo małzonek y dziatek swych obmyslili ActReg 126, 15, 51.

obmyślić komu (8): ſtudentom/ niemáiącym ná náukę nakłádu/ potrzeby/ y náucżyćielom słuſzną zapłátę obmyślą [iusta praemia curaverint]. ModrzBaz 131, 95; A ieſli by y to trapiło/ że ſpáć nie będźie mogł/ mieſzkánie mu obmyślić chłodne Oczko 31v; Mniemiáłá nędzna/ áby ten Pan Bog/ ktory obmyſlił obronę iey ſamey/ o onych teſz niewinnych dziatecżkách myſlić/ y zdrowiá ich opátrzyć niemiał. SkarŻyw 194; GórnRozm Nv [2 r.]; ActReg 124; Iudás Máchábeuſz [...] żadnego pokoiu ſwoiey oyczyznie obmyślić nie mogł. SkarKazSej 659a.

Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Przymierza Pigmeowie do trzech dni prośili/ Aby co máią cżynić dobrze obmyślili. KmitaSpit C4v.

Zwroty: »dobrze obmyślić« (2): Ránnych z wielką pilnośćią záraz opátrzono/ Więźnie też z drugiey ſtrony/ dobrze obmyślono. KmitaSpit B3, C4v.

[»potrzeby obmyślić«: których [zborowych potrzeb] nie mogliśmy skądinąd obmyślić [...], jedno abyśmy się wszyscy ślacheckiego stanu ludzie religijej naszej, [...] dali każdy [...] tak wielką sumę, jako pobór a. 1578 postanowiony jest AktaSynod III 114.]

»obmyślić sposob« (2): Diar 24; [Epimeteusz zwierzętom] niektorem ku obronie dał rogi/ żeby [!]/ oſtre páznokćie/ ábo kopytá/ kośći ná grzbiećie: á ktorym tego nie dał/ tedy ná to mieyſce obmyślił im iny ſpoſob/ ktorym ich żywot [!] od gwałtu zoſtal beśpieczny GórnRozm Nv.

Szeregi: »i obmyślić, i postanowić« (1): byzas się P. Hetman [...] nie szydzieł zemnie zem ia sollicitus o tych rzeczach co on y dawno y lepiey y obmyślił y postanowił ActReg 29.

»obmyślić i uradzić« (1): z tego Summáryuſzá rocżney ordynáryey/ roſchod żywnośći może obmyślić Pan/ y vrádźić z ſwemi Ekonomy GostGosp 4.

»obmyślić i wynajdować« (1): rad by to IKM widział, abyście WM obmyślić i wynajdować raczyli sposob takowy, jakiem by się ty sądy odprawować mogły Diar 24.

Synonimy: rozważyć, postarać się.

Formacje współrdzenne cf MYŚLIĆ.

Cf [OBMYŚLENIE], OBMYŚLONY, OMYŚLIĆ

MC