[zaloguj się]
[pdf]

OBNAŻAĆ (7) vb impf

o prawdopodobnie jasne (tak w ob-); -nå- (5), -na- (2); -nå- BierEz, SkarŻyw, WysKaz; -na- Mącz; -nå- : -na- LatHar (2:1); drugie a jasne.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 obnåżåm
3 obnåżå obnåżają
praet
sg
3 m obnåżåł
impersonalis
praet obnåżåno

praes 1 sg obnåżåm (1).◊ 3 sg obnåżå (2). ◊ 3 pl obnåżają (2). ◊ praet 3 sg m obnåżåł (1). ◊ impers praet obnåżåno (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w. s.v. obnażyć.

Czynić nagim, pozbawiać osłony, ubrania; nudare Mącz, Cn; connudare, denudare, dispoliare, retegere Cn [w tym: kogo, co (6)] (7): Tám ſocżenie [= potwarców] obnażano/ Miotłámi ie vśiecżono BierEz A3; Nudo, Obnáżam/ Odzieram/ Odkriwam. Mącz 252d; [Obnáżam/ Nudo, denudo, detraho, excorio. Volck Nnn3v].

W przeciwstawieniu: »odziewać ... obnażać« (1): ſkoro vbogiego náydował/ onego odziewał/ á ſam ſiebie obnażał SkarŻyw 496.

Przen (4):
a) Pozbawiać, ogołacać [z czego] (4): ieden grzech śmiertelny/ z łáſki Bożey grzeſzniká obnáża LatHar 581, +4v, 559.
Zwroty: »do szczątka obnażać« (1): Śmiertelny grzech záśię/ do ſzcżątká duſzę z łáſki Bożey/ iáko z vbioru naśláchetnieyſzego obnaża WysKaz 15.

»jako z ubioru obnażać« (1): WysKaz 15 cf »do szczątka obnażać«.

b) [Ujawniać; aperire Cn [co]:

W połączeniu szeregowym: Ták też prawdá/ choćiaż iey więc ludźie zámilcżą/ choćiaż iey zátáią [...]/ á wſzákże ią cżás odkrywa/ obnáża/ wyrywa z ſkrytośći / omywa y poleruie WerReguła 116 (Linde).]

Synonimy: odkrywać, odzierać, rozbierać.

Formacje współrdzenne cf NAŻYĆ.

Cf OBNAŻANIE

MC