Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ROZESŁANIEC

Następne hasło: ROZESPAĆ SIĘ »

ROZESŁANY (12) part praet pass pf

rozesłany (10), rozesłan a. rozesłany (2).

o oraz e jasne; w formach złożonych -an- (8), -ån- (1); -an- : -ån- BielKron (1:1).

Fleksja

sg
m	N	rozesłany	f	N	rozesłan(a)
	I	rozesłanym		I

pl
N	m pers	rozesłani
G		rozesłanych
D		rozesłanym
A	subst	rozesłan(e)

sg m N rozesłany (3). ◊ I rozesłanym (1). ◊ f N rozesłan(a) (2). ◊ pl N m pers rozesłani (4). ◊ G rozesłanych (1). ◊ [D rozesłanym.] ◊A subst rozesłan(e) (1).

Składnia dopełnienia sprawcy: rozesłany od kogo (1) BielKron, przez kogo (2) SeklKat, RejPos.

Sł stp s.v. rozesłać, rozsłać, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. Wysłany, posłany w różne miejsca (6)
- a. Który rozszedł się, rozprzestrzenił (3)
  - Przen (1)
2. Przekazany do wielu miejsc (6)
- a. O procesach fizjologicznych: rozchodzący się z jakiegoś miejsca po całym ciele (1)

1. Wysłany, posłany w różne miejsca (6): Leop Esth 2/3; Rozeſłáni Apoſtołowie. BielKron Llll2v.

rozesłany miedzy kogo (1): Abo ieſzcże będąc [wybrańcy Boży] ná rześ nágotowánymi/ pośrzod wilkow poſłánymi/ y w nienawiśći v wſzyſtkich dla imienia Chriſtuſowego żeby wilki ſądźić mieli/ miedzy ktore ſą rozeſłáni: tedy to żadną miárą być nie może. CzechRozm 250.

[Wyrażenie: »posłowie rozesłani [dokąd po czym (= w jakim celu)]«: Na rozchody dróg, posłom rozesłanym do panów i do miast po rozlicznych potrzebach żupnych i z listy pilnemi, wedle opisania i potrzeby, wychodzi do roku c.v.u. fl. 54. LustrRus II 255.]

a. Który rozszedł się, rozprzestrzenił (3):

Wyrażenie: »rozesłany na wszytki części świata, po wszytkim świecie« [szyk 1:1] (1:1): WróbŻołt L8; Ten tedy Bánnon z przodkow ſwych/ ktorzy byli rozeſłáni od Noego ná wſzythki cżęśći świátá/ pánował z ſwymi pothomki w thym kráiu nád Dunáiem BielKron 296.

Przen (1):

Wyrażenie: »tam i sam rozesłany« (1): Aleć to Antykryſt vmie/ prawdźiwe poćiechy wſzytkie ná ſtronę odrzucáć/ á fáłſzywe wynáydowáć/ iáko tho iáſnie śię okázuie s tych iego duſz tám y ſám rozeſłánych. GrzegŚm 26.

2. Przekazany do wielu miejsc (6): Bo ácz Iego M. X. Arcybiſkupá Laſkiego edicia Séymową ſententią iest [statut] authorizowány, ále żeby był ad iudicia wſzyſtkich przedtym rozeſłány, o tym nie znáyduią nigdźiéy SarnStat 314.

rozesłany ku czemu [= w jakim celu] (1): A to dla tego/ áby tym ſnádniey [statut] mogł bydź do Woiewodztw ku rewidowániu y korrigowániu rozesłány. SarnStat [8].

rozesłany po czym [= na jaki obszar] (2): IEſli ták iest, [...] że Státut, któryby miał bydź porządnie wydány, miałby bydź piérwéy po Powiećiéch rozeſłány, y potym Korrectoróm podány: [...] SarnStat 314. Cf Wyrażenie.

rozesłany dokąd (2): bo to jest natura każdej konstytucyji, aby wszyscy o niej wiedzieli, a inaczej wiedzieć nie mogą, jeno gdy będzie na piśmie do wszech powiatow rozesłana i obwołana. Diar 58; SarnStat [8].

Wyrażenie: »po wszem światu rozesłany [komu]« (1): ták do złych iáko y do dobrych/ rozeſłał [Pan] poſły ſwoie/ to ieſt ſłowá á náuki ſwoie/ [...] nam po wſzem ſwiáthu rozeſłáne á roſpiſáne. RejPos 240v.

a. O procesach fizjologicznych: rozchodzący się z jakiegoś miejsca po całym ciele (1):

rozesłany od czego [= skąd] (1): CZemu więcey w ſię wiatru bierzemi niżli go zaſię wypuſzcżami. (–) Bowiem ſie go w nątrz wielka cżęſć zoſtawa, ktora ſie rozchodzi po cżłonkach rozmaitich od płucz rozeſłana GlabGad C7.

Cf 2. ROZESŁAĆ

ECB