[zaloguj się]
[pdf]

OBŻERCA (23) sb m

obżerca (18), obżyrca (3), obżarca (2); obżyrca GlabGad, RejPosWstaw, ArtKanc; obżarca OpecŻyw; obżerca : obżarca Mącz (3:1).

o oraz końcowe a jasne; -é- (2), -e- (2); -é- KochFr; -é- : -e- (1:2); w obżarca oba a jasne.

Fleksja
sg pl
N obżérca obżerce, obżarcy
G obżerce
D obżercom
A obżyrce
I obżércą

sg N obżérca (11). ◊ G obżerce (1). ◊ A obżyrce (1). ◊ I obżércą (5). ◊ pl N obżerce (2) RejPos, MWilkHist, obżarcy (1) OpecŻyw. ◊ D obżercom (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Człowiek nadmiernie objadający się, żarłok; asotus, bibulus, gulosus Calep, Cn; vorax, devorator Vulg, Cn; helluo, venter Mącz, Cn; barathrum, catillo, (com)edo, glutto, gumia, lurco, mando, phago, vorago Cn (23): obżarcy téż niewymownym głodem ij pragnienijm będą vdręcżenij. OpecŻyw 191v; GlabGad P5v; Edax, Łákomy/ Obżércá/ Żárłok Mącz 99c, 154c, 312b, 483c; Co by ośmiom było doſyć/ to ſam ziadł: tákim obżercą był SkarŻyw 164; KochFr 80; Iáko mowi Hieronym S. Serce obżerce káżdego tylko myśli o káłdunie WerGośc 214; Asotus – Zarłok, obzerca, vtraczca. Calep 103a, 130a, 450a; KlonWor 59.
Szeregi: »łakomy, obżerca« (1): Iedni miedzy ſobą zwadźce Drudzy łákomi/ obżerce. MWilkHist Gv.

»obżerca i nieposzczący« (1): Moyzeſz [...] wolał tablice one potłuc/ á niżli obżercom y niepoſzczącym [...] táki dar od Bogá oddáwáć. SkarKaz 119b.

»obżerca, (i) opilca« [szyk 3:1] (4): KrowObr 49v; Páweł ſwięty powieda/ iż ći ludzye ſwowolni/ cudzołożni/ opilce/ obżerce/ nie oglądáią kroleſtwá Bożego. RejPos 185, 308; ArtKanc I 20.

»obżerca i (a) pijanica« = manducans et bibens Vulg [szyk 2:1] (3): obżyrcom á pijánicom ták ſie bárzo podobáią mieyſcá piſmá ſwiętego/ ktoremi iákoby ſie zálecáć miáło/ według ich mnimánia/ niepomierne vżywánie winá RejPosWstaw 44; CzechEp 72; WujNT Matth 11/19.

»obżerca i winopilca« (1): Oto człowiek obżercá y winopilcá [Ecce homo devorator et bibens vinum]/ przyiaćiel Celnikow y grzeſznikow. WujNT Luc 7/34.

Synonimy: chłystacz, łakomiec, łokacz, ożralec, żarłok.

Cf NIEOBŻYRCA

DDJ