« Poprzednie hasło: [OCHRAPIEŁY] | Następne hasło: OCHRAPIEWAĆ » |
OCHRAPIENIE (14) sb n
-enie (13), -ęnie (1) [możliwa lekcja -énie].
o oraz pierwsze e jasne, końcowe e pochylone; a (1) Mącz, å (1) LupPs.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | ochrapienié |
G | ochrapieni(a) |
A | ochrapieni(e) |
I | ochrapieniem |
L | ochrapieniu |
sg N ochrapienié (3); -é (2), -(e) (1). ◊ G ochrapieni(a) (1). ◊ A ochrapieni(e) (9). ◊ [I ochrapieniem.] ◊ L ochrapieniu (1).
Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI – XVII w. s.v. ochrapieć.
Znaczenia
Zachrypnięcie, chrypka; raucitas Mącz, Calep; ravis Calep (14): Raucitas, Ochrápienie/ chrápká/ omienienie. Mącz 347d; Też ſlodkie granata odmiękcżaią pierſi, ale kwaſne zacieſniaią y ochrapienie cżynią. FalZioł III 21a; nadziałać gałecżek [...] ochrapienie ktore bywa dla ſuchoſci pierſney/ barzo dobrze lecżą odwilżaziącz [!] FalZioł III 42a, I 13a, 38a, III 15a; Vſtałem yuż wołayęcy [...]/ Cżeluśći y gárdło moye w ſproſnem ochrapienyu/ Zoſtáło LubPs P6v; Calep 896b [2 r.]; [Ná chropáwość gárdłową/ co ochrápienim zową/ lekárſtwo pewne. SienHerb 363b (Linde s.v. ochrapieć)].
W charakterystycznych połączeniach: czynić ochrapienie, leczyć, oddalać (4), odejmować.
Wyrażenia: »ochrapienie gardła, w gardle« [szyk 2:1] (2:1): Macierza duſzka/ ieſt dobre tym kthorzy maią ochrapienie w gardle y cieſzkoſć w pierſiach FalZioł I 138d; A naſienie [pigwy] ochrapienie gardła/ y cięſzkoſć pierſi: oddala. FalZioł III 13c, ‡ 5c.
»ochrapienie piersi« (1): thenże plaſtr ieſt dobri [...] na ochrapienie pierſi FalZioł I 82d.
Szereg: »dychawica i ochrapienie« (1): gdy vwarzyſz Figi z Izopem w proſthey wodzie/ á oczukrowawſzy napijay ſie iey dla dychawicze y dla ochrapienia FalZioł III 15a.
Synonimy: chrapka, omienienie.
Cf OCHRAPIEĆ, OCHRAPIELINA, [OCHRAPNIENIE]
MC