« Poprzednie hasło: OCHRONICIEL | Następne hasło: [OCHRONIĆ SIĘ] » |
OCHRONIĆ (12) vb pf
Pierwsze o jasne; -ó- (3), -o- (2); -ó- GosłCast; -o- GórnTroas; -ó- : -o- SarnStat (2:1).
inf | ochrónić |
---|
praet | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | m | ochrónił |
conditionalis | ||
---|---|---|
sg | ||
3 | f | by ochróniła |
inf ochrónić (6). ◊ fut 1 sg ochrónię (1). ◊ 3 pl ochrónią (1). ◊ praet 3 sg m ochrónił (2). ◊ con 3 sg f by ochróniła (1). ◊ part praet act ochróniwszy (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVII w.
- Zabezpieczyć, obronić
(10)
- Przen (1)
- 2. Zapobiec, ustrzec się (2)
ochronić czego (1): A bydlętá (ktorych też Bog oſobliwie w tym ochronił) te więc żadnego odpocżynienia niemáią. PowodPr 51.
ochronić kogo, co (3): GrabPospR Lv; Szuka ſobie [...] goſpodyniey bácżney: Coby gośćiá y korzyść vmiáłá ochronić/ Ieſliby kto w iey domku chćiał ſię z nim gomonić. KlonWor 35. Cf ochronić co czym.
ochronić kogo (G a. A) [w tym: po przeczeniu (2)] (4): RejWiz 102; NiemObr 152; WIelkié bezpráwia/ y gwałty rózné odnoſzą do nas częſtémi ſkárgámi Krákowſkiégo miáſtá obywátele/ którzy ták ſą vćiśnieni/ iż áni vrzędy/ áni vbeſpieczenié práwá poſpolitégo/ ochrónić ich nie może. SarnStat 504 [idem] 961.
ochronić co czym (1): Bo y práwem piſánym Solon to ochronił: Każe zábić złodźieiá/ ieſliby ſię bronił. KlonWor 42.
ochronić od kogo, od czego (2): wſzák ſą práwá co więc dobrych bronią/ A od złych ſwowoleńſtwá ſnádnie ich ochronią. RejWiz 102; Podałem też Krolowi Iego M. Pánu náſzemu/ iákoby [...] pogránicżne kráie od Tátar ſnádnie y bez koſztu ochronić GrabPospR Lv.
ochronić w czym (2): dla tego zábiega temu w cżás K. M. áby w tym Papieżá ochronić mogł NiemObr 152; PowodPr 51.
W połączeniu szeregowym (1): a czo bandą wyedzyal bycz ſkodlywego yego Crolewſkyey myloſczy. [...] tho oſtrzegą a wedle moſznoſczy moyey, ochronyą, y odwroczą MetrKor 40/174.
Ze zdaniem dopełnieniowym (1): Sumpt [...] ná té gońce/ ma bydź z ſkárbu náſzégo Polſkiégo y Litewſkiégo [...] ochróniwſzy tego/ áby té ſumpty przez Podſkárbie/ á nie z Zup koronnych [...] czynioné były. SarnStat 45.
Synonim: 1. obronić; 2. ustrzec się.
Formacje współrdzenne cf CHRONIĆ.
Cf OCHRONIENIE
MC