Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: OCIERAĆ SIĘ

Następne hasło: OCIERAN »

OCIERAJĄCY (37) part praes act

Tekst nie oznacza pochyleń; o oraz a prawdopodobnie jasne (tak w o- oraz -ający).

Fleksja

sg
m	N	ocierający	f	N	ocierając(a)	n	N	ocierając(e), ocierającé
	G			G	ocierające(e)j		G
	A			A	ocierającą		A

pl
N	subst	ocierając(e)

sg m N ocierający (2). ◊ f N ocierając(a) (4). ◊ G ocierające(e)j (2). ◊ A ocierającą (26). ◊ n N ocierając(e) (2), [ocierającé]. ◊ pl N subst ocierając(e) (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. s.v. otrzeć.

Znaczenia

1. Oczyszczający, usuwający z organizmu szkodliwe wydzieliny (o działaniu środków leczniczych) (36)
2. O smaku: cierpki, ostry (1)

1. Oczyszczający, usuwający z organizmu szkodliwe wydzieliny (o działaniu środków leczniczych) (36): Długi ſmolnik ieſt ocieraiączy y zagrzewaiący/ á tak ieſt dobry w goieniu ran FalZioł I 9d, I 141a.

ocierający co [= co jest usuwane] (1): [Awicenna] piſzącz o tym zielu/ mowi iſz ma mocz ocieraiączą bolącżki/ y wrzody roſpądzaiączą wnątrzne FalZioł I 55b.

W połączeniach szeregowych (14): Terpentina [...] Tę ma włoſnoſć iż wſzitki ſą zagrzewaiącze/ roſpądzaiacze/ wycżyſciaiącze/ y też ocieraiącze FalZioł III 28c, I 2d, 11a, 19d, 22c, 38d (14).

Wyrażenie: »moc, włosność ocierająca« [szyk 31:1] (27:5): [maść z kokornaku i dyptanu] wyciąga ſciała drewna y ſtrzały, á bowiem kokornak ieſt ocieraiączey moczy y roſpądzaiączey y też przyciągaiączey. FalZioł I 11a; PRzeſtęp [...] ma wſobie wloſnoſć ocieraiącą y omywaiączą/ y ſubtilizowaną y też roſpądzaiącą złich wilkoſci FalZioł I 22c; oboia Cżemierzicza ma mocz ocieraiączą/ á tak ieſt oboia Cżemierzicza dobra na thrąd FalZioł I 46c, I 2d, 18c, 19d, 33c, 38a (32).

Szeregi: »czyściący, ocierający« (1): [wilcze łyko] Ma mocz cżyſciączą/ ocieraiączą dla ſwey zbytniey oſtroſci FalZioł I 76b.

»ocierający, omywający« (1): [szpinak i łoboda] ſą moczy ocieraiączej/ omywaiączey, j kolere trawią FalZioł I 123c. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]

»ocierający i resolwujący« (1): [kocanki z Arabijej] ieſt to ziele ſubtilizowane roſpądzaiącze/ otwieraiącze zatkania/ y też ocieraiącze y reſolwuiącze wſzythki niecżyſtoſci FalZioł I 128c.

2. O smaku: cierpki, ostry (1): ſamego drzewa [brzoskwini] y gałęzi iego y liſcia ſmak ieſt gorzſki/ ocieraiączy FalZioł I 110b.

Synonimy: 1. oczyściający, purgujący; 2. cierpki.

Cf OCIERAĆ