Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ODBIERANIE

Następne hasło: ODBIERKA »

ODBIERANY (6) part praet pass impf

odbierany (4), odbieran (1), odbierany a. odbieran (1).

o jasne; e pochylone; -an-; -ån.

Fleksja

sg
m	N	odbiérån	f	N	odbiéranå, odbiéran(a)

pl
N	subst	odbiérané

sg m N (praed) odbiérån (1) GostGosp. ◊ f N odbiéranå (1), odbiéran(a) (1). ◊ pl N subst odbiérané (3); -é (2), -(e) (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. Brany lub dostawany od kogoś (5)
- a. Bez zgody właściciela, często przemocą (2)
  - α. Odzyskiwany (1)
- b. Nie zadając gwałtu lub mając do tego prawo (3)
  - α. Pobierany, ściągany (3)
2. Otrzymywany, uzyskiwany (1)

1. Brany lub dostawany od kogoś (5):

a. Bez zgody właściciela, często przemocą (2): Tám [na sejmie w Piotrkowie] byłá pierwſza propoſitia Krolewſka/ Iż káżdy Pan ná iednym vrzędzie álbo doſtoieńſtwie miał przeſtáć/ á pluralitas dignitatum miáłá być odbierána StryjKron 762.

α. Odzyskiwany; repetendus Modrz (1):

Zwrot: »wojną odbierany« (1): lepiey áby [ziemie] zá słuſznemi kondyciámi iym [tym, którzy w nich mieszkają] były pozwolone/ niżli woyną odbieráne [bello repetendae]. ModrzBaz 106.

b. Nie zadając gwałtu lub mając do tego prawo (3):

α. Pobierany, ściągany (3): O ś. Marćinie cżynſz ma bydź odbieran wſzyſtek rázem GostGosp 70.

odbierany od kogo (2): Y z onych pieniędzy/ któré od was odbiéráné bywáły [pecunias á vobis tolli solitas JanStat 539]/ y dochody czynſzów z dóbr náſzych/ ábo czynſz ná śię zátrzymáłeś SarnStat 412, 141.

2. Otrzymywany, uzyskiwany [z czego] (1): A ZYwicza ieſt rozmagitha według rozmagitoſci drzewa z ktorego bywa odbierana [obierána SienHerb 225a] FalZioł III 28c.

Synonimy: 1.a.α. przywracany; b.α. pobierany.

Cf ODBIERAĆ