[zaloguj się]
[pdf]

ODETCHNĄĆ (12) vb pf

o oraz e jasne.

Fleksja
inf odetchnąć
praet
sg
1 m -em odetchnął
3 m odetchnął
f odetchnęła

inf odetchnąć (5). ◊ fut 2 sg odetchniesz (1). ◊ praet 1 sg m -em odetchnął (1). ◊ 3 sg m odetchnął (2). f odetchnęła (1). ◊ part praet act odetchnąwszy (2).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

1. Wciągnąć powietrze do płuc i wypuścić je; respirare Vulg, Mącz; anhelitum ducere a. recipere a. reddere Mącz (9): Mącz 36a, 92d, 409b; Ale niebogá mátká zmartwiona [= jak martwa] vpádłá. [...] Powſtań niebogo nędzna/ obudź ſmyſł zdrętwiały [...]. Aleć iuż odetchnęła/ ku ſobie przychodźi GórnTroas 62.
Zwroty: »ledwa (a. ledwie, a. ledwy) (moc) odetchnąć« [w związku z wysiłkiem fizycznym] (3): Bog wie żem łedwie odetchnął Niżlim go na wage wepchnął RejKup cc6, bb8v; Vix possum anhelitum ducere, Ledwy mogę odetchnąć. Mącz 95d.

»nie odetchnąć« [o zdarzeniu trwającym bardzo krótko] (1): z moſtu go zepchnął/ Támże márnie vtonął namniey nie odetchnął. RejWiz 131v.

»więcej nie odetchnąć« = umrzeć (1): przebithy pádnieſz miedzy ránnemi ludu Iſráelſkiego/ á więcey nie odetchnieſz [non respirabis] Leop Iudith 6/4.

2. Odpocząć (3): od ſilnego placżu ledwe mogł przemowitz/ a odetchnąwſſy malucżko/ iąl tak k niéy mowitz OpecŻyw 113, 154v; Iezu ktoris zemdlony y zmordowany pod tak wiilkiem [!] brzemieniem nie czos chciał odetnąć [!]. TarDuch C5.

Synonimy: 2. odpocząć, odpoczynąć.

Formacje współrdzenne cf TCHNĄĆ.

Cf ODETCHNIENIE

MM