[zaloguj się]
[pdf]

ODMŁADZAĆ SIĘ (14) vb impf

sie (11), się (3).

o jasne; -łå- (9), -ła- (1); -łå- : -ła- Mącz (4:1); drugie a prawdopodobnie jasne (tak w -ać).

Fleksja
inf odmłådzać się
indicativus
praes
sg pl
1 odmłådzåm się
3 odmłådzå się odmłådzają się
fut
sg
3 m będzie się odmłådzåł

inf odmłådzać się (1). ◊ praes 1 sg odmłådzåm się (6). ◊ 3 sg odmłådzå się (6). ◊ [3 pl odmłådzają się. ◊ fut 3 sg m będzie się odmłådzåł.] ◊ part praes act odmłådzając się (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w. s.v. odmłodzić.

1. Stawać się jakby młodszym; odzyskiwać siły; repubescere Mącz, Calep, Cn; iuvenescere Mącz, Calep; revirescere Mącz, Cn; puellascere Calep, Cn; puerascere, vernare Mącz (10): FalZioł IV 28c; Anguis Vemat, Wąż ſie odmładza y wylinia ſie ná wioſnę. Mącz 484a, 179c, 329d, 352d, 499a; Calep 573a, [873]a, 915a.
[Przen:

W porównaniu: bo przeſ czą na wzrzaſz [= na podobieństwo] orlÿ ÿem [lege: jen] wgrzechach zaſtarzalÿ, latwÿe ſzą odmladzaÿa TekstyPol 147.]

a. Stawać się takim jak u młodego człowieka (1): że bárwá ſye też [ciężarnym kobietom] odmładza/ y niektorym ſye ná płeć/ á owſzem ná lice/ pierśi/ ná brzuch/ y ná ręce/ piegi wielkie miotháią SienLek 112v.
b. [Postępować jak młody: Starzy [...] náyduią ſie tácy/ którzy ſie rádźi odmładzáią/ ále ná złé. CerGór 146.]
2. Zaczynać żyć na nowo, odradzać się, odżywać (4):

W porównaniu (1): Iák ſię Phoenix przez ogień/ przez popioł odmładza: Ták ſię cżłowiek przez źiemię/ przez prochno odradza KlonWor 81.

a. O roślinach: zazieleniać się i puszczać nowe pędy na wiosnę (3): A od figowego drzewá vczćie ſię podobieńſtwá: gdy iuż gáłąź iego odmładza ſię [tener fuerit]/ y liśćie wypuſzcza/ znaćie iż blizko ieſt láto. WujNT Matth 24/32, Mar 13/28; [może być [łoboda] zrzynána: bowiem śię záwſze odmładza Cresc 1571 215, 235].
Zwrot: »odmładzać się znowu« (1): bo kwiáty/ Y drzewá/ w rok wetuią záwżdy ſwéy vtráty/ Odmładzáiąc ſie znowu KochFrag 21.

Synonimy: 2. odnawiać się, odradzać się.

Formacje współrdzenne cf MŁODZIĆ SIĘ.

MP