[zaloguj się]
[pdf]

ODPRZYSIĄC SIĘ (20) vb pf

się (13), sie (7).

-dz (5), -c (2).

o jasne.

Fleksja
inf odprzysiąc się
praet
sg pl
1 m odprzysiągłem się, -em, -m się odprzysiągł m pers
3 m odprzysiągł się m pers odprzysięgli się

inf odprzysiąc się (7). ◊ fut 3 sg odprzysięże się (1). ◊ praet 1 sg m odprzysiągłem się, -em, -m się odprzysiągł (3) [zapis: -kł]. ◊ 3 sg m odprzysiągł się (4) [zapis: -kł]. ◊ 3 pl m pers odprzysięgli się (2). ◊ part praet act odprzysiągszy się (3).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. s.v. odprzysiądz.

Pod przysięgą zaprzeczyć, zarzec się, wyprzeć się; odstąpić, zdradzić (20): powiédział [Franciszek] że [...] terás przyſzedł na drogę światłości i prawdy/ i od kacerſtwa śię ku matce świętei/ kościołowi Rzymſkiemu nawroćił. [...] Vrząd gdy śię on tak odprzyśiąkł przywrocił go ku dobrum i doſtoieńſtwám iego MurzHist D2v.

odprzysiąc się kogo, czego (13): tamże przy zgromadzeniu miaſta/ iaſnie śię wſzego co przedtem ćwierdźił i vczył/ odprzyśiąkł MurzHist C4; Ktorąto grobłą [!] za ktorám mogł być przeſpieczen/ ſborzyłem iá ſám [...]/ gdym śię Chriſtuſa i iego świątości odprzyśiąkł MurzHist Lv, D2, N4v; MurzHistSekl ktv; Heretykowie [...]/ ieſli by ſye chćieli błędu ſwego odprzyſyądz/ vchodzą karánia. GroicPorz ii4v; KrowObr 132v; CzechEp *2v, 56, 416. Cf odprzysiąc się czego przed kim; Zwrot.

odprzysiąc się czego przed kim (2): przyniósł mu ieden skśiężyi/ ſpiſaną naukę iakoby śię miáł nazaiutrz nauki ſwoiéi przed wſzyſtkiem ludém odprzyśiąc MurzHist Dv, D2.

odprzysiąc się od czego (1): wiele też z wáſzych Rycerzow námocnieyſzych y naſláwnieyſzych odprzyſiągſzy ſie [denegantes se] od páńſtwá wáſzego/ przyłącżyli ſie ku zaſtępu Alexandrowemu HistAl E7v.

Zwrot: »wiary odprzysiąc się« (3): MurzHist N2; Mógłbym tákich śiłá wſpomnieć/ [...] co ſie wiáry krześćiánſkiéy odprzyśięgli: iáko nigdy twarzy weſołéy/ ále záwſze ponurzy OrzJan 35, 47.
Szereg: »odrzec się i odprzysiąc« (1): nieieſt rzetz podobna/ áby tzłowiek krześćijáńſki wierny/ [...] miał kiedy pożędáć tákowego Biſkupſtwá álbo tákowych Weneficya [!]/ dla kthorych ſię muśi odrzec y odprzyſiąc/ Páná Iezu Kryſtá/ y Ewánieliey ſwiętey iego KrowObr 132v.
a. Przysięgą zaprzeczyć zarzutom (4): Bo iſcie każdy złodziey by ſie mogł odprzyſiądz Snadz by żadny nie zginął by ich było tyſiącz RejJóz N; SarnStat 1164.

odprzysiąc się czego (1): Ieſliby téż ná tych co lat nie máią ſámych [...] práwo przewiedźione było/ [...] tedy nie minorennes, ále tutor powinien ſie będźie odprzyśiądz onégo poſtępku. SarnStat 581.

odprzysiąc się od czego (1): Vrżąd temu ktory był winien odprżyśiądz ſię od náśćia kazał/ á rány kazał zapláćić. Y ták prżyśięgą wyſzedł. GórnRozm H2.

Formacje współrdzenne cf PRZYSIĄC.

Cf ODPRZYSIĘŻENIE, ODPRZYSIĘŻENIE SIĘ, ODPRZYSIĘŻONY

ZCh