Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ODSTĘPSTWO

Następne hasło: ODSTRASZAĆ »

ODSTĘPUJĄCY (6) part praes act

o prawdopodobnie jasne (tak w od-).

Fleksja

sg
m	N	odstępujący

pl
N	m pers	odstępujący
G		odstępujących
D		odstępującym

sg m N odstępujący (2). ◊ pl N m pers odstępujący (1). ◊ G odstępujących (2). ◊ D odstępującym (1).

Sł stp s.v. odstępować, Cn brak, Linde w objaśnieniu s.v. odstępca.

Znaczenia

1. Odchodzący, oddalający się; rozstający się z kimś (2)
2. Postępujący inaczej niż dotychczas (4)
- a. Wyłamujący się z jakiejś wspólnoty, obowiązku wierności (2)
  - α. Buntujący się przeciw komuś (1)
  - β. Występujący z jedności wiary (1)
- b. Łamiący nakazy boskie (1)
- c. Przestający postępować w pewien sposób (1)

1. Odchodzący, oddalający się; rozstający się z kimś; abscedens Mącz (2): Abscedens, Odſtępuyący/ álbo Odſtąpiony Mącz 43d.

odstępujący od kogo (1): Chriſtus Pan nie bije áni oſkárża niko^go: áni nákoniec vcżniow ſwych właſnych/ ná náuce ſię iego gorſzących y od nie^go odſtępuiących [...] ſuka ábo záklina CzechEp 51.

2. Postępujący inaczej niż dotychczas (4):

a. Wyłamujący się z jakiejś wspólnoty, obowiązku wierności; recedens Vulg (2):

α. Buntujący się przeciw komuś (1): Wſſyſcy Kxiążętá ich odſtępuiący ſą. Leop Os 9/15.

β. Występujący z jedności wiary (1):

Wyrażenie: »odstępujący od prawdy wiary« (1): Vmyſlnie grzeſzącym y odſtępuiącym od iuż poznáney y przyiętey prawdy wiáry Chriſtuſowey/ nie zoſtawa ofiárá zá grzech. WujNT 773.

b. Łamiący nakazy boskie (1):

Wyrażenie: »odstępujący wolej bożej« (1): Iáwne wyráżenie złych á fáłeſznych ſzáfárzow odſtępuiących woley Bożey. LubPs N3 marg.

c. Przestający postępować w pewien sposób [od czego] (1): Iob ſię záleca temi ſłowy: (Mąż proſty y práwy y Bogá ſię boiący/ á od złego odſtępuiący.) SkarKazSej 662b.

Synonim: 1. odchodzący.

Cf ODSTĘPOWAĆ