[zaloguj się]
[pdf]

ROZKOSZNIE (39) av

roſ- (36), roz- (3).

Oba o oraz e jasne.

comp rozkoszniej (3); -ej (1), -(e)j (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn).

1. Przyjemnie, z przyjemnością, miło; iucunde Calep, Cn; periucunde Calep (23): [Maryja] Gdy przez trzy mieſiące w domu Zachariaſſowym byla/ roſkoſſnie a miernie tam vżywala/ iako v pana bogatego/ ij kaplána ſwiętego. OpecŻyw 13; Téż zloto ieſt rzecż roſkoſſnie lſſcżątzá OpecŻyw 187, 182; Spytaymy go co zá rzecż miał/ Iż ſie táko roſkoſznie śmiał BierEz B2; RejPs 34v; Tobie ſie zda że im [złodziejom, oszustom] to zá ſzcżęſciem przypada/ Ano wierz mi iż ten miſtrz [tj. diabeł] roſkoſznie tym włada. RejWiz 139v; KwiatKsiąż G, P2v; GrzegŚm 59; A potym ſie położiſz roſkoſznie ná onym łożecżku ſwoim/ ná kthorym ſobie odpocżywáć będzieſz RejZwierc 162; on dobry goſpodarz ktory nánośiwſzy lecie á wieſieni wſzytkiego pełne kąty ſwoie/ iuż też ſobie roſkoſznie wſzytkiego vżywa w ciepłey izbye álbo przy kominku ſwoim. RejZwierc 172, 148, 157; Hetman y żołnierze pod niebem oboz máią: á iabych do domu mego miał iść roſkoſznie vżywáć [ibo ad epulandum]/ y z żoną moią ſpáć? ModrzBaz 114; SkarŻyw 52; PudłFr 79; Calep 567a, 783b; LatHar 191; Vćieſzna Lutni w ktorey ſłodkie bijąc ſtrony/ Orpheus zmiękcżył kámienne piekielne brony. Zábrzmi teras roſkoſzniey/ roſpuść głoſy ſwoie/ Niechćię vſłyſzą wrotá/ ſłonecżne oboie. SkorWinsz A2.
Szereg: »mile a rozkosznie« (1): [młody człowiek] Woli to myeć y tego nábywáć cżegoby mile á roſkoſſnye vżył/ niżeli cżegoby s poććiwoſcyą á w myerze vżył. GliczKsiąż F.
Przen (2): Azaſz nie lepiey być pięknym drzewkiem nadobnie vſzcżepionym przed oblicżnoſcią Páná ſwego/ s ktorego kwiatki onych iego dobrych á cnotliwych ſpraw roſkoſznie zákwitáią/ [...] á niżli onym drapiącym głogiem ktory nicżegoy inego nie cżeka/ [...] iedno iżby był precż wycięth á w ogień wrzucon? RejZwierc 131; LatHar 387.
2. Wygodnie; zbytkownie, z przepychem; delicate Mącz, Calep, Cn; delectabiliter, genialiter Cn (16): FalZioł IV 17c; Mącz 182a; W mieśćiech/ Lud cudnieyſzy/ iż roſkoſzniey żywą/ á mniey/ álbo nieták cięſzko robią. SienLek 30v, 122; RejAp 184; Pothym oná pánná iego fryierká dźiwowáłá ſie że ták záwżdy roſkoſznie żył gdyż pieniędzy nie miał. HistRzym 61v, 62; Niechowayćie mężowie/ żon/ corek/ roſkoſznie. BielSat D3; BiałKaz I3; PaprPan Qv; miáſto onych dawnych ludźi proſtey á ledá iákiey potráwy/ roſkoſznie ſtoły wáſze przypráwiaćie [mensas magnificas apparatis] ModrzBaz 143; StryjKron 432; Popátrz ná Bogacżá pilnie/ ktory godował roſkoſznie/ iák ieſt pogrzebion żáłośnie ArtKanc S3v, S4; Calep 300b; SkarKazSej 660b.

Synonimy: 1. mile, przyjemnie.

Cf ROZKOSZNO

JR