« Poprzednie hasło: ROZKOSZNIE | Następne hasło: ROZKOSZNO » |
ROZKOSZNIK (9) sb m
roſ-, ros- (8), roz- (1).
Oba o jasne.
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | rozkosznik | rozkosznicy |
G | rozkosznika | |
D | rozkosznik(o)m | |
A | rozkosznika | rozkoszniki |
L | rozkoszniku |
sg N rozkosznik (3). ◊ [G rozkosznika. ◊ A rozkosznika. ◊ L rozkoszniku.] ◊ pl N rozkosznicy (1). ◊ D rozkosznik(o)m (3). ◊ A rozkoszniki (2).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI(XVII) – XVIII w.
Znaczenia
Człowiek lubiący wygody i przyjemności; delicatus Calep, Cn; galbinus, lascivus, mollis Mącz; maltha, vir mollis, voluptarius (homo) Cn (9): RejWiz 31v; Galbinus, id est, lascivus et mollis, Roskoſznik/ Roſpuſtny. Mącz 141d; Wy w ſzátach przekoſztownych w świetnem kármazynie Kochaćie ſię/ w leniſtwie/ w tańcách/ co hnet minie/ V ſzat rękawy drogie/ á cżapki zbieńdámi/ Wielcyśćie roſkoſznicy ModrzBaz 109v; Wſzytkim też roſkoſznikom świeckim/ y ludźiom niemiłośiernym: pod hiſtoryą bogacżá onego/ wiecżnym zginienim groźi/ iáko y wſzytkim łákomym/ okrutnym NiemObr 114; Calep 300b; vmartwienie ćieleſnośći/ trudzenie ćiáłá/ poſty/ czyſtość/ pokorá/ poſłuſzeńſtwo/ y inne vniżenia y wyniſzczenia ſię Chrześćijáńſkie: zdádzą ſię być v ſwiátá rzeczy máłe/ podłe y wzgárdzone/ źiarneczko gorzkie y przykre wſzytkim roſkoſznikom. SkarKaz 83a, 457b; SkarKazSej 705b; [GilPos 114v; Wzięli ſobie za páná/ Henryka z Francyey/ Roſkoſznika choć práwie zacney Fámiliey. RymszaDeket 7; A ći náſzy/ przyięli zá proroká mnichá krzywoprzyſiężcę/ ſwiętokradźcę/ iáwnego roſkoſzniká y w mowie wielkiego plugáwcá SkarProces 1596 19; Volck Xxx3; PismaPolit 424].
W połączeniu szeregowym (1): A Ták iáko ſie pirwey wſpomináło/ bogacżom á łákomcom á roſkoſznikom ſtráſzna ieſt ſmierć. RejZwierc 169.
[Szereg: »delikat albo rozkosznik«: Drugiego delikatá álbo roſkoſzniká/ ktorego kiedy żył wiáterek dotknąć nie miał/ [...] tu [przy pochówku] go ták vcżęſtuią/ że nań gnoiu y ſmrodu mnoho nárzucáią. LGranWarszZwierc 160.]
Synonimy: delikat, pieszczek, pieszczoszek.
JR