Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: OGORKOW

Następne hasło: [OGORNIK] »

OGORKOWY (32) ai

ogorkowy (29), ogorkow (2), ogorkowy a. ogorkow (1).

Pierwsze o jasne, drugie pochylone; -ow- (1) Mącz, -ów- (1) Oczko; -ow z tekstu nie oznaczającego ó.

Fleksja

sg
m	N	ogórkowy, Ogórk(o)w	f	N	ogórkowå, ogórkow(a)	n	N	ogórkow(e), ogórkowo
	G			G			G	ogórkow(e)go
	D			D			D	ogórkow(e)mu
	A			A			A	ogórkow(e)
	I	ogórkowym		I			I	ogórkowym
	L	ogórkowym		L			L

sg m N ogórkowy (2), Ogórk(o)w [od n-pers] (1) [cf też OGOREK G pl]. ◊ I ogórkowym (1). ◊ L ogórkowym (1). ◊ f N ogórkowå (1), ogórkow(a) (1). ◊ n N (attrib) ogórkow(e) (2), ogórkowo (1) FalZioł (2:1). ◊ G ogórkow(e)go (14). ◊ D ogórkow(e)mu (1). ◊ A ogórkow(e) (3). ◊ I ogórkowym (4).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. (z Cn).

Znaczenia

Przymiotnik od „ogorek” (32)
- 1. Od znacz. ‘Cucumis sativus L.’ (27)
- 2. Od znacz. ‘owoc ogórka’ (4)
- 3. Od n-pers: Prawdopodobnie od nazwiska (1)

Przymiotnik od „ogorek” (32):

1. Od znacz. ‘Cucumis sativus L.’ (27):

W porównaniu (1): A będzie opuſſcżoná corká Syon iáko chłodnik w winnicy/ y iáko cháłupká w ogrodzie ogorkowym [in cucumerario] Leop Is 1/8.

Wyrażenia: »list ogorkowy« (1): Tenże liſt grzybieniówy/ bániówy/ ogórkowy/ babkówy/ ſzczawiówy/ ieſli wwodźie proſtéy wſtáwiémy/ á nogi/ ábo ſámégo w wánnie omyiém/ rzecz będźie pomocna Oczko 32.

»nasienie ogorkowe« (25): Wezmi [...] naſienia ogorkowego/ malonowego/ citrullowe^go/ baniowe^go każdego po trzech dragmach FalZioł I 25a; iedno yż naſienie Ogorkowo lepſze ieſth niżli czitrullowo. FalZioł I 31c; naſienie ma miecżik w mieſzecżkoch podobne ogorkowemu FalZioł I 61a, I 3b, d, 4b, 16d, 21c (20); Weźmi náśienia [...] ogorkowego/ y lákrycyey/ á to ná proch ſtłukſzy/ w wodę wſyṕ/ á tym gárdło wymyway. SienLek 82v, 82v, 84v, 105v, 107.

2. Od znacz. ‘owoc ogórka’ (4): Kthorzi ludzie miewaią omdlenie z gorączey przycżyny/ ſama telko wonia Ogorkowa ożiwia cłowieka y ſercze chłodzącz. FalZioł I 31d.

Wyrażenie: »sok ogorkowy« [szyk 2:1] (3): Sok ogorkowy albo citrullowy/ pragnienie odeymuie. FalZioł I 31d; Eaterium, succus expressus ex aggresti cucumere, [...] Ogórkowa woda álbo ſok. Mącz 101b; SienLek 60.

3. Od n-pers: Prawdopodobnie od nazwiska (1): Item powyedzyal yſch Iendrzey ſſkaſchkowa ſin ogorkow był ſnym na then czaſz kiedi pyenyadze the vkradl LibMal 1545/97.

Cf [OGORCZANY], OGORCZASTY

KŁ