« Poprzednie hasło: OGORZAŁY | Następne hasło: OGORZELINA » |
OGORZEĆ (5) vb pf [i impf]
Oba o oraz e jasne.
Fleksja
inf | ogorzeć |
---|
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
1 | f | -m ogorzała | m an | |
3 | m | ogorzåł | m pers | |
n | subst | ogorzały |
inf ogorzeć (3). ◊ fut i praes [1 sg ogorzeję.] ◊ 3 sg ogore (1). ◊ praet 1 sg f -m ogorzała (1) [może N sg f od OGORZAŁY]. ◊ [3 sg m ogorzåł. ◊ 3 pl subst ogorzały.]
Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w. (z Cn).
Znaczenia
1. Opalić się, nabrać brązowej barwy od słońca; colorari sole Mącz, Cn; decolorari sole Vulg; solis ardore torreri Mącz; decolorari ex albo Cn (5): Solis ardore torreri, Ogorzeć. Opaláć ſie ná słońcu. Mącz 15b, 60b; Kto też leży pod ſłońcem nie zákriwſzy ſie pewnie ogorzeć muśi. RejZwierc 91v; lichwiarz [...] Nie ogore/ nie zmárznie/ ná polu nie zmoknie: Otworzywſzy kwáterę śiedzi ſobie w oknie. KlonWor 78; [Ogorzeię/ Aduror, coloror. Volck Ooo4v].
Zwrot: »ogorzeć od słońca« (1): Niebácżćież ná to żem ſmiáda/ boćiem ogorzáłá od słońcá [decoloravit me sol] Leop Cant 1/5.
2. [Przypalić się od ognia lub słońca: Noc y dzień w onym wielkim ogniu [...] byli: á włos ná nich ieden nieogorzał. SkarŻyw 145; przetoż theż iemu [Ikarowi] ſkrzydłá ogorzáły/ y w morſką głębokość vpadſzy/ záginął. GilPos 127.]
Formacje współrdzenne cf GORAĆ.
KŁ