[zaloguj się]
[pdf]

OMDLENIE (16) sb n

omdlenie (16), [omglenie].

o oraz pierwsze e jasne, końcowe e pochylone.

Fleksja
sg
N omdlenié
G omdleniå
D omdleniu
A omdleni(e)

sg N omdlenié (3); -é (2), -(e) (1). ◊ G omdleniå (4); -å (1), -(a) (3). ◊ D omdleniu (2). ◊ A omdleni(e) (7).

Sł stp: omglenie, Cn brak, Linde XVIII w. s.v. omdleć.

Zasłabnięcie aż do chwilowej utraty przytomności; syncopis BartBydg; deliquium animi, lipothymia Calep (16): Syncopis, est ablatio sensus et motus in toto corpore, omdlyenye BartBydg 144; gdziem widział cżłowieka ktory po iedzeniu grzibow wpadł w dichawicze/ j w kurczenie y w omdlenie z boleſcią vſtek żołądkowych/ s ktorego zimny pot płynął FalZioł I 56c; Naprzeciw mdłoſciam y też omdleniu: ktore pochodzą dla zbytniey purgacijey/ albo dla zbytniego ſzcia krwie FalZioł IV 57a; Też na omdlenie ktore przychodzi ze drżenia zbytecżnego ſerca/ á zwłaſzcża z gorączey przycżyny FalZioł V 82v, 117b, 119b, V 5, 67v; gdy bolączkę krwią rozerwáć chceſz/ maſz kreẃ áż do omdlenia puśćić/ áż ſye pocznie w głowie mąćić SienLek 124v; Druga wołá Dyptanu/ dobry ná omdlenie BielSat D2v [idem] BielRozm 27; Deliquium animi – Omdlenię. quum animus linquitur et quis animo deficit, quam medici syncopen vocant. Calep 301b, 607a; [yze prze wyelgie omglenye daliey krziza nossicz nyemogl SprChęd 87; GlosyKórn II 167].

omdlenie czego (1): FalZioł I 28b cf Szereg.

omdlenie z czego (2): Kthorzi ludzie miewaią omdlenie [omdlewánie SienHerb 39b] z gorączey przycżyny/ ſama telko wonia Ogorkowa ożiwia cłowieka FalZioł I 31d, V 46v.

W charakterystycznych połączeniach: omdlenie głowy; wpaść w omdlenie; naprzeciw(ko) omdleniu (2), na omdlenie (4).

Wyrażenie: »niemoc nagłego omdlenia« (1): ſwieże mięſo iedz á nie wędzone, bo zniego przychodzi niemocz nagłego omdlenia. FalZioł V 46v.
Szereg: »omdlenie i zmilknienie« (1): Coriander [...] cżyni [...] omdlenie głowy y zmilknienie głowy FalZioł I 28b.

Cf OMDLEĆ

AK