[zaloguj się]

1. ON (177043) pron

on (175251), jen (59) [w znacz. III], hon (12), un (7); on : hon : un ZapWar (42:12:7).

on (520), ón (215) (cf N sg m). ◊ on- (501), ón- (59) (cf N sg f, n oraz N pl m pers, subst).

Fleksja

sg m N on (8511), hon (11), un (7), jen (59) [w znacz III]; on : hon : un ZapWar (38:11:7); ~ on (520), ón (215) (o)n (7776); on OpecŻyw (146), OpecŻywList, OpecŻywSandR, ForCnR (12), KlerPow, MurzHistSekl, MurzNT (111), KochFr (12), KochDz (2), KochMRot (2), KochCn, KochCz, KochPij (2), OstrEpit, JanNKar, GosłCast (24); ón OrzQuin (19), BiałKat (41), Strum (12), Oczko (3), KochBr, KochEpitCat (2), KochMarsz, KochMuza (2), KochPhaen (2), KochPam (2), KochSob (2), KochTarn (2), PudłFr (12), KochProp, ZawJeft (9), KochAp (5), OrzJan (13); on : ón MurzHist (93:1), Mącz (19:29), SienLek (2:4), KochPs (45:7), KochPieś (1:3), KochWr (2:4), GórnTroas (6:5), KochFrag (1:6), WyprPl (1:3), SarnStat (24:13), SiebRozmyśl (7:11).G (poss) jego (30618), j(e)ho (21), j(e)ko (1), j(a)go (7), skrót (3580); jego : j(e)ho : j(a)go LibLeg (295:21), ZapWar (425:1:7); ~ -ego (2879), -égo (10), -(e)go (27718) oraz błędnie -ęgo (11); -ego : -égo OpecŻyw (430:3), MurzHist (80:2), MurzNT (117:1), BiałKat (164:1), KochMRot (12:1), SarnStat (644:1), też RejKup (1). (dopełnieniowe) go (4333), jego (296); jego PatKaz I, PatKaz III (4), KlerPow; go : jego LibLeg (50:5), ZapWar (95:3), MetrKor (4:1), OpecŻyw (78:28), TarDuch (3:1), FalZioł (57:5), BielŻyw (58:5), GlabGad (12:2), WróbŻołt (4:16), WróbŻołtGlab (1:1), RejPs (24:5), LibMal (17:4), RejJóz (28:1), SeklKat (33:1), RejKup (49:2), MurzHist (41:4), MurzNT (36:2), KromRozm II (10:1), KromRozm III (20:4), GliczKsiąż (36:5), LubPs (48:11), KrowObr (25:5), Leop (97:4), RejZwierz (50:1), BibRadz (134:5), OrzRozm (15:1), BielKron (407:5), KwiatKsiąż (3:1), Mącz (54:4), OrzQuin (8:2), SarnUzn (5:1), SienLek (45:2), RejAp (55:4), GórnDworz (85:3), HistRzym (49:25), RejPos (465:15), RejPosWiecz2 (6:1), BiałKat (16:3), KuczbKat (13:4), BielSpr (19:1), WujJud (31:1), WujJudConf (2:3), RejPosRozpr (2:1), BubBib (74:1), BiałKaz (16:1), BudNT (54:3), StryjWjaz (3:1), CzechRozm (80:4), ModrzBaz (40:3), SkarJedn (24:2), KochOdpr (2:3), KochPs (23:4), SkarŻyw (249:11), ZapKościer (2:2), MWilkHist (9:1), StryjKron (21:2), CzechEp (109:7), NiemObr (23:4), ReszPrz (9:2), PudłFr (3:5), ArtKanc (20:6), ActReg (32:7), GórnTroas (8:1), LatHar (33:6), KołakSzczęśl (3:1), WujNT (267:5), SarnStat (29:5), KmitaSpit (3:1), SkarKaz (63:3), CiekPotr (15:1), PaxLiz (2:2), SkarKazSej (17:3); ~ -ego (60), -(e)go (236). (cum praep) niego (5610), jego (65); jego OstrEpit; niego : jego OpecŻyw (59:2), PatKaz I (2:1), PatKaz III (2:1), HistJóz (6:2), TarDuch (3:1), BielŻyw (15:1), GlabGad (11:1), March3 (1:1), WróbŻołt (8:1), SeklKat (15:1), RejKup (46:1), KromRozm I (6:2), KromRozm III (23:1), LubPs (54:2), KrowObr (58:1), Leop (208:3), BibRadz (234:3); BielKron (458:17), Kwiat Książ (2:1), HistRzym (46:5), RejPos (933:2), BielSpr (18:1), BudBib (146:5), BialKaz (13:1), CzechRozm (141:3), SkarŻyw (307:2), StryjKron (26:1), WysKaz (6:1). ~ -ego (677), -égo (4), -(e)go (4994); -ego : -égo MurzNT (22:3), BiałKat (27:1).D mu (14701), jemu (3417); jemu OpecŻywList, PatKaz I (3), TarDuch, WróbŻołtGlab, KochZg, RejPosWiecz2, RejPosWiecz3 (4), KochSob (2); mu : jemu LibLeg (121:82) ZapWar (143:128), ZapMaz (3:2), MetrKor (8:15), ListRzeź (1:4), PowUrb (2:4), BierEz (291:11), OpecŻyw (150:137), ForCnR (30:3), PatKaz II (7:5), PatKaz III (3:16), HistJóz (47:3), FalZioł (119.16), BielŻyw (75:59), GlabGad (14:22), MiechGlab (10:5), KłosAlg (3:1), WróbŻołt (5:38), RejPs (59:70), ComCrac (4:2), LibMal (204:58), RejRozpr (35:1), SeklWyzn (18:4), RejJóz (94:7), SeklKat (46:7), RejKup (197:31), HistAl (70:35), KromRozm I (16:4), MurzHist (90:12), MurzNT (112:12), KromRozm II (27:3), KromRozm III (41:18), MrowPieś (1:2), BielKom (26:4), GliczKsiąż (120:21), LubPs (78:76), GroicPorz (74:12), GroicPorzRej (1:1), KrowObr (74:41), RejWiz (389:20), Leop (418:41), OrzList (3:9), UstPraw (69:8), RejFig (108:3), RejZwierz (239:6), BibRadz (474:101), OrzRozm (35:31), BielKron (1820:114), GrzegRóżn (11:5), KochSat (9:2), KwiatKsiąż (6:2), Mącz (225:24), OrzQuin (9:24), Prot (8:8), SarnUzn (16:3), SienLek (464: 15), LeovPrzep (4:1), RejAp (173:78), GórnDworz (319:38), GrzepGeom (1:1), HistRzym (129:360), RejPos (1028:539), BiałKat (22:17), GrzegŚm (11:5), HistLan (41:1), KuczbKat (25:11), RejZwierc (775:54), BielSpr (40:3), KochMon (3:1), WujJud (47:12), WujJudConf (11:5), RejPosRozpr (5:1), RejPosWstaw (7:2), BudBib (298:32), BudBibKaw (1:1), HistHel (21:2), MycPrz (16:7), Strum (12:2), WierKróc (8:2), BiatKaz (28:10), BudNT (123:36), StryjWjaz (14:3), CzechRozm (234:80), PaprPan (157:17), KarnNap (11:3), ModrzBaz (107:19), SkarJedn (65:24), Oczko (30:2), KochPs (36:20), SkarŻyw (927:103), ZapKościer (41:58), KochTr (3:1), StryjKron (127:9), CzechEp (229:49), CzechEpPOrz (2:1), KochJez (6:1), NiemObr (76:36), KochFr (26:3), KlonŻal (2:1), KochPhaen (3:1), KochSz (12:1), KochMRot (6:4), ReszPrz (23:6), WerKaz (8:1), KochPam (3:1), KochPieś (20:2), KochTarn (5:1), PudłFr (25:1), ArtKanc (57:29), BielRozm (15:1), GórnRozm (75:5), KmitaPs (7:3), KochProp (2:2), PaprUp (39:2), ZawJeft (18:4), ActReg (149:20), GostGosp (58:3), Phil (36:8), GórnTroas (21:4), GrabowSet (11:17), KochFrag (8:1), OrzJan (38:2), OstrEpit (2:1), WyprPl (9:1), LatHar (83:11), KołakCath (7:1), KołakSzczęśl (3:1), WujNT (748:60), WysKaz (17:7), SarnStat (194:97), SiebRozmyśl (31:4), WitosłLut (3:2), KlonKr (7:4), PowodPr (29:13), SkarKaz (126:24), VotSzl (1:1), CzahTr (39:4), GosłCast (26:7), PaxLiz (9:3), SkarKazSej (52:7), KlonWor (71:3); ~ -emu (374), -ęmu (27), -ému (4), -(e)mu (3014); -emu : -ęmu : -ému MurzHist (5:6:1), MurzNT (2:9:-), BiałKat (16:–:1), SarnStat (96:–:1), GosłCast (6:–:1); -ęmu : -(e)mu SeklKat (7:–), BibRadz (1:100), RejZwierc (1:53), BiałKaz (1:9), ZapKościer (1:57), ActReg (1:19). (cum praep) niemu (1201), jemu (281); jemu HistJóz, TarDuch, MiechGlab (2), SeklKat (2), Diar, RejPosWiecz2 (2), BielSpr (4), StryjKron (9), KochPhaen; niemu : jemu LibLeg (16:4), OpecŻyw (65:4), ForCnR (9:1), BielŻyw (16:3), RejPs (19:2), LibMal (17:4), RejJóz (9:1), RejKup (25:2), HistAl (3:11), MurzHist (16:1), KromRozm III (5:2), MrowPieś (1:1), GroicPorz (13:5), Leop (46:5), BibRadz (79:16), BielKron (204:141), HistRzym (54:4), RejPos (68:13), KochPs (5:4), SkarŻyw (17:11), LatHar (3:2), WujNT (43:18), PowodPr (5:3); ~ -emu (138), -ęmu (25), -ému (3), -(e)mu (1316); -emu : -ęmu : -emu MurzHist (6:10:1), MurzNT (–:13:–), PudłFr (1:–:1), GosłCast (2:–:1); -ęmu : -(e)mu SeklKat (1:10), RejKup (1:26).A go (13585), jego (315), ji (1519), j(e) (1), skrót (28); jego PowUrb, PatKaz I (8), PatKaz III (10), WróbŻołtGlab; ji BierRaj, MączLub; go : jego : ji : j(e) LibLeg (91:22:14), ZapWar (11:1:13), MetrKor (14:5:2), BierEz (254:1:16), OpecŻyw (427:15), PatKaz II (4:1), HistJóz (51:1:3), TarDuch (4:2), FalZioł (147:2:321), BielŻyw (70:7), GlabGad (6:1), MiechGlab (27:1), BierRozm (4:–:2), WróbŻołt (19:33:18), RejŁas (2:–:3), RejPs (60:7:17), ComCrac (5:–:7), LibMal (83:6:56), RejRozpr (16:–:8), LudWieś (2:-:1), SeklWyzn (18:1:3), RejJóz (62:1:39), SeklKat (63:9:6), RejKup (128:2:23), HistAl (98:2:17), KromRozm I (11:1), MurzHist (77:1:7), MurzNT (93:–:21), MurzOrt (1:–:4), KromRozm II (21:4), KromRozm III (34:3), GliczKsiąż (95:1:4), LubPs (166:6:1), KrowObr (125:3), RejWiz (195:1:41), Leop (485:6:44), UstPraw (51:–:13), RejFig (71:–:8), RejZwierz (168:1:24), BibRadz (478:–:59), OrzRozm (38:1), BielKron (1547:2:3), GrzegRóżn (13:–:1), KochSat (2:–:1), Mącz (202:4:2), SarnUzn (28:4:1), SienLek (262:-:41), RejAp (130:2:21), GórnDworz (175:2), HistRzym (249:55:10), RejPos (832:19:141), BiałKaz (65:2:1), KwiatOpis (4:–:4), HistLan (26:–:1), KuczbKat (27:-:6), RejZwierc (424:–:94), KochMon (11:–:3), WujJud (28:1:17), WujJudConf (3:–:3), RejPosWstaw (10:–:6), BudBib (277:–:130), HistHel (23:1), MycPrz (21:2:2), WierKróc (8:2:1), BialKaz (46:2), BudNT (62:1:61), CzechRozm (367:17:57), PaprPan (173:2), KarnNap (11:–:12), ModrzBaz (82:–:38), SkarJedn (61:5:3), KochPs (61:–:1), SkarŻyw (1008:12:9), ZapKościer (7:1:1:1), MWilkHist (41:–:3), StryjKron (110:3), CzechEp (202:6:29), NiemObr (84:1:1), KochSz (11:–:1) KochWz (3:–:1), ReszHoz(3:2), ReszList (6:–:1), WerGośc (46:–:1), BielSjem (8:–:3), PudłFr (22:1:1), ArtKanc (99:3:4), ActReg (83:1), Phil (34:–:1), GórnTroas (27:3), LatHar(177:1:1), RybGęśli (5:1), WujNT (776:2:7), SarnStat (128:3:1), SiebRozmyśl (48:2:2), KmitaSpit (16:1), PowodPr (25:1), SkarKaz (152:1), CzahTr (29:–:1); ~ -ego (37), -(e)go (278). (cum praep) (3151), niego (47), jego (2); niego KwiatKsiąż, KołakSzczęśl (2); -ń : niego : jego LibLeg (25:5), OpecŻyw (71:2), LubPs (39:2), Leop (81:1), BibRadz (109:1), GrzegRóżn (13:1), HistRzym (35:9:1), RejPos (189:1), BudBib (60:1), CzechRozm (138:1), PaprPan (27:2), KochPs (13:–:1), SkarŻyw (236:2), StryjKron (8:1), WerKaz (2:1), PudłFr (70:1), ArtKanc (46:1), ZawJeft (1:1), ActReg (18:1), SarnStat (65:5), SkarKaz (54:2), PaxLiz (6:7), SkarKazSej (7:1), ZbylPrzyg (2:1); ~ -ego (10), -(e)go (39).I nim (168), im (161), jem (10), niem (9); nim MrowPieś, GroicPorz, GórnDworz (9), MycPrz (2), Strum, StryjWjaz (5), PaprPan (2), ModrzBaz (3), Calag, StryjKron, ReszPrz, ReszList, PudłFr, ArtKanc, GórnRozm, ActReg (3), GrabowSet (2), OrzJan (2), WyprPl, PowodPr (2), CiekPotr, GosłCast (2), KlonFlis, KlonWor; im OpecŻyw (2), PatKaz III, BielŻywGlab, GlabGad (2), LibMal (2), SeklKat (2), RejRozm, KromRozm I, MurzNT (2), LubPs (3), RejWiz (13), RejFig (2), RejZwierz (4), GrzegRóżn, KochSat, KwiatKsiąż, OrzQuin, RejAp (3), HistRzym, RejPos (18), BiałKat, BielSat, GrzegŚm (2), HistLan, KuczbKat, WujJud (2), RejPosWstaw, KarnNap (3), SkarJedn (3), SkarŻyw (8), KochFr, BielRozm, GostGospPon, LatHar (2), WujNT (3), SarnStat (6), SkarKaz (7), SkarKazSej; jem RejRozpr, MurzHist, MurzNT, Diar; niem RejPs; nim : im : jem : niem BierEz (1:3), FalZioł (31: 1:-:5), BielŻyw (1:2:-:1), WrobŻołt (1:2), RejJóz (-:1:1), RejKup (-:5:1), Leop (6:3), UstPraw (-:1:1), BibRadz (1:6:2), BielKron (2:10), Mącz (5:2:-:2), SienLek (19:1), RejZwierc (-:14:1), BudBib (4:1), BudNT (1:1), CzechRozm (23:1), CzechEp (27:1), NiemObr (2:1); ~ -em (4), -(e)m (15). (cum praep) nim (3912), niem (194), im (9); niem ComCrac, ConPiotr, GwicPorzRej, ZawJeft, KołakSzczęśl; nim : niem : im LibLeg (38:8), ZapWar (13:14), FalZioł (21:1), BielŻyw (14:2), RejPs (9:25), LibMal (89:1:1), RejKup (32:37), MurzHist (19:10), MurzNT (21:16), GliczKsiąż (17:2), LubPs (40:2), KrowObr (40:2), Leop (149:4), UstPraw (12:2), RejFig (29:1), BibRadz (198:33), OrzRozm (10:2), BielKron (384:–:7), Mącz (46:10:1), OrzQuin (7:1), SarnUzn (7:1), KochMon (5:1), BudBib (143:1), BudNT (27:3), ModrzBaz (23:1), Oczko (2:1), KochPs (12:1), KochMRot (4:1), GórnRozm (3:5), CiekPotr (7:1); ~ -em (23), -ęm (11), -ém (6), -(e)m (154); -em MurzHist (10), OrzQuin; -ém Oczko, KochPs, ZawJeft; -em: -ém Męcz (7:3); -em: ęm MurzNT (5:11).L nim (4207), niem (256); niem ZapMaz, March1, GroicPorzRej, ModrzBazBud (2), GórnRozm (6), KołakSzczęśl (2), GrabPospR; nim : niem LibLeg (14:10), ZapWar (5:3), OpecŻyw (48:7), FalZioł (79:5), RejPs (3:27), RejRozpr (3:2), SeklWyzn (5:2), RejKup (37:23), MurzHist (7:10), MurzNT (9:15), Diar (4:4), LubPs (73:4), Leop (149:2), UstPraw (5:2), WyprKr (24:6), BibRadz (102:17), BielKron (324:1), Mącz, (33:10), OrzQuin (13:1), RejAp (91:1), RejZwierc (153:1), BubBib (58:20), BudNT (9:36), ModrzBaz (6:17), Oczko (6:11), KochPieś (4:1), KmitaSpit (4:1), CiekPotr (6:2), SzarzRyt (2:1); ~ -em (28), -ém (16), -ęm (11), -(e)m (201); -em OrzQuin, KochPieś; -em : -ém OpecŻyw (3:4), Mącz (9:1), Oczko (1:10); -em : -ém : -ęm MurzHist (8:1:1), MurzNT (5:–:10).f N ona (138), óna (5) BiałKat (4), Oczko, (o)na (1215).G (poss) jéj (3975), j(e) (3), ji (13), skróty (15); jéj : j(e) ZapWar (35:3), jéj : ji ZapKościer (11:13); ~ -éj (315), -ej (101), (e)j (3559); -ej OpecŻywSandR, ForCnR, OstrEpit; -éj : -ej OpecŻyw (81:87), OrzQuin (7:1), SienLek (1:1), BiałKat (4:1), KochEpit (1:2), KochPieś (5:1), PudłFr (13:1), ZawJeft (9:1), SarnStat (86:1), SiebRozmyśl (13:1), GosłCast (13:1). (dopełnieniowe) jéj (1761), je (6), ji (1); jéj : jé LibLeg (12:1), ZapWar (26:2), OpecŻyw (17:3); jéj : ji ZapKościer (1:1); ~ -éj (194), -ej (36), -(e)j (1531); -ej ForCnR (2), JanNKarGórn; -éj : -ej OpecŻyw (6:11), MurzHist (11:1), SienLek (5:11), BiałKat (7:4) Oczko (27:4), KochPieś (3:2); -e (2), -é (1) OpecŻyw (2:1), -(e) (3). (cum praep) niéj (1396), j(e)j (24), ni (4), nié (1); j(e)j BierRaj, WróbŻołt (2), SeklKat; ni MetrKor; niéj : j(e)j ZapWar (4:1), KromRozm III (7:1), Leop (34:1), BibRadz (82:5), BielKron (108:6), GrzegRożn (3:1), Mącz (13:1), RejPos (74:1), CzechRozm (43:1), LatHar (18:1), WujNT (30:1); niéj : ni LibMal (24:1), RejKup (11:1), CzahTr (3:1); niéj : nie OpecŻyw (16:1); ~ -éj (114), -ej (13), -(e)j (1293); -ej ForCnR; -éj : -ej OpecŻyw (11:5), SienLek (5:6), Oczko (15:1).D jéj (2148), (10), ji (9); jej : je : ji ZapWar (50:1:1), OpecŻyw (76:7), OpecŻywSandR (1:1), BielŻyw (8:–:1), Leop (67:–:1), HistRzym (109:1), SkarŻyw (209:–:1), ZapKościer (7:-:5); ~ jéj (138), jej (64), j(e)j (1946); jéj OpecŻywSandR, MurzNT (11), KochZg, OrzQuin (2), Strum (2), Oczko (6), KochTr (2), KochFr (5), KochBr (2), KochDz, KochWz (5), KochMRot, KochPam, KochPieś (2), KochSob (2), PudłFr (7), KochWrJan, ZawJeft (4), GórnTroas (2), KochFrag (4), OrzJan, OstrEpit, JanNKar, SarnStat (38), SiebRozmyśl (5), GosłCast (9); -éj : -ej OpecŻyw (17:59), SienLek (3:4), BiałKat (1:1); jé (6), je (2), j(e) (2); jé OpecŻywSandR; jé : je OpecŻyw (5:2). (cum praep) niéj (252), j(e)j (16), nié (1); niéj : nié OpecŻyw (22:1); niéj: jéj PatKaz II (2:1), BielŻyw (1:1), BibRadz (14:1), BielKron (33:8), Mącz (4:1), HistRzym (15:2), ArtKanc (4:1), WujNT (3:1); ~ -éj (26), -ej (9), -(e)j (233); -éj MurzNT (2), BiałKat, KochPhaen, KochSob, GórnTroas, SarnStat (4), SiebRozmyśl, GosłCast (2); -éj : -ej OpecŻyw (13:9).A (4608), (5) [w tym: -e (3), -em (1)]; ją : ję Diar (11:1), BudBib (123:1), ModrzBaz (65:2), ZapKościer (9:1). (cum praep) nię (654) [w tym: -e (55), -em (1)], nią (1), nię a. nią (33); nię : nią SienLek (32:1).I (123), nią (73); ją Murm (2), LibMal, RejRozpr, RejKup (5), KromRozm II, KrowObr (2), RejWiz (5), UstPraw, RejFig (2), RejZwierz, BibRadz (5), OrzRozm (2), KwiatKsiąż, OrzQuin, RejAp (3), GrzepGeom, HistRzym, GrzegŚm, RejZwierc (10), WyprPl, SiebRozmyśl, SkarKazSej (4), PudłDydo; nią BierEz, Mącz, GórnDworz (5), Strum (2), WierKróc, CzechRozm (10) PaprPan, CzechEp (11), GórnRozm (2), PaprUp (2), Phil, GórnTroas, RybGęśli (2), PowodPr, KlonFlis (2); ją : nią GliczKsiąż (2:2), Leop (23:7), BielKron (7:3), SienLek (2:5), RejPos (11:1), BudBib (1:3), ModrzBaz (1:1), Oczko (3:1), SkarŻyw (7:1), ArtKanc (1:1), GrabowSet (1:1), WujNT (4:1), SarnStat (3:2), SkarKaz (4:1). (cum praep) nią (785) [w tym: -am].L niéj (1424), ni (8), j(e)j (1); ni(e)j : j(e)j SkarŻyw (91:1); niéj : ni LibMal (12:2), RejKup (11:1), CzechEp (37:1), CzahTr (6:3), KlonFlis (2:1); ~ -éj (116), -ej (14), -(e)j (1295); -ej OpecŻywPrzedm, ForCnR, JanNKarOrz; -éj : -ej OpecŻyw (9:2), MurzHist (4:1), SienLek (4:3), GrzepGeom (5:1), BiałKat (7:3), SarnStat (19:1).N n ono (5), óno (1) BiałKat, (o)no (149).G (poss) jego (401); -ego (11), -(e)go (390). (dopełnieniowe) go (532), jego (37), j(e) (6); jego WróbŻołt (2); go : jego LibLeg (1:1), FalZioł (53:1), GlabGad (9:5), MiechGlab (1:1), KromRozm II (1:1), LubPs (1:1), RejWiz (11:2), Mącz (4:1), OrzQuin (6:1), SienLek (18:2), BiałKat (1:1), KuczbKat (2:1), RejZwierc (28:1), CzechRozm (14:1), CzechEp (40:8), ReszPrz (2:1), ArtKanc (3:1), LatHar (10:2), WujNT (21:2), SarnStat (6:1); go : je BielSat (3:6); ~ -ego (2), -(e)go (35). (cum praep) niego (364), jego (5); jego SeklWyzn, SeklKat, PudłDydo; niego : jego GlabGad (9:1), BudBib (11:1); ~ -ego (20), -(e)go (349).D mu (101), jemu (34); jemu ListRzeź, PatKaz I, MurzNT, OrzQuin (2), HistRzym (3), WujJudConf, NiemObr, WitosłLut, SkarKazSej mu : jemu OpecŻyw (1:1), FalZioł (14:5), GlabGad (1:7), GliczKsiąż (5:2), RejWiz (8:1), Leop (1:1), BielKron (2:1), RejPos (7:1), RejPosRozpr (3:1), PudłFr (2:1), SarnStat (1:1); ~ -emu (5), -ęmu (1) MurzNT, -(e)mu (28). (cum praep) niemu (24), jemu (6); jemu BibRadz (3); niemu : jemu SienLek (3:1), CzechRozm (1:1), WujNT (1:1); -emu (2), PudłFr, SarnStat, -ęmu (1) MurzNT, -(e)mu (27).A je (1802), go (100), ji (2); go OrzRozm, OrzQuin, HistLan, WysKaz (4); je : go : ji OpecŻyw (14:2), FalZioł (175:7), RejPs (18:–:1), MurzNT (11:1), GliczKsiąż (5:1), Leop (75:7:1), BibRadz (103:4), BielKron (149:4), Mącz (9:1), SienLek (63:20), GrzepGeom (4:1), RejPos (125:2); BiałKat (7:1), KuczbKat (20:1), RejZwierc (36:5), WujJud (15:3), CzechRozm (41:3), KarnNap (9:2), ModrzBaz (18:5), SkarJedn (5:1), Oczko (6:1), SkarŻyw (55:6), CzechEp (80:2), ArtKanc (17:2), GórnRozm (8:2), ActReg (6:1), GostGosp (13:3), WujNT (93:1), SarnStat (20:2), SkarKaz (34:2); ~ je (67), jé (53), j(e) (1682); je KlerPow, Strum, KochDryas, KochMRot, PudłFr (4), ZawJeft, GórnTroas, KochCz, KochPij, OrzJan (3), WyprPl (4), JanNKar (9), JanNKarKoch, GosłCast; jé MurzHist, GrzepGeom (4), SiebRozmyśl; je : jé OpecŻyw (5:9), MurzNT (1:10), SienLek (2:21), BiałKat (3:4), Oczko (5:1), KochPs (2:1), SarnStat (19:1). (cum praep) nie (231), (2); -ń SapEpit; nie : -ń RejWiz (6:1); ~ -e (18), -é (10), -(e) (203); -e OpecŻyw (2) MurzHist, KochPs, KochFr (2), KochPieś, PudłFr (2); -é GrzepGeom. Oczko, ZawJeft, KochAp, GosłCast; -e : -é SienLek (3:3), WyprPl (1:1), SarnStat (5:1).I nim (63), im (34), niem (4), jem (3); nim BierEz, FalZioł (5), GliczKsiąż, SarnUzn, SienLek (7), RejZwierc (3), CzechRozm (9), ModrzBaz, StryjKron, GórnRozm (2), GostGosp (2), GrabowSet, SiebRozmyśl, CzahTr, PaxLiz; im GlabGad RejKup, RejWiz (2), UstPraw, RejAp (2), RejPos (7), RejPosRozpr, KarnNap, SkarJedn (2), SkarŻyw (5), LatHar, SarnStat (4), PudłDydo; niem KochSob; jem MurzNT, Oczko; nim : im Leop (1:1), BibRadz (1:2), CzechEp (18:1); nim : niem Mącz (2:1), GórnDworz (1:1), BudBib (3:1); im : jem SkarKaz (1:1); ~ niém (1) KochSob, ni(e)m (3); jem (1) Oczko, jęm (1) MurzNT, j(e)m (1). (cum praep) nim (91), ni(e)m (7); ni(e)m ComCrac, OrzRozm, KlonFlis; nim : ni(e)m FalZioł (7:2), GliczKsiąż (2:1), BibRadz (4:1).L nim (505), niém (38); niém ZapWar, MurzNT (2), BudNT (2), Oczko; nim : niém OpecŻyw (3:2), FalZioł (23:1), RejPs (1:7), RejRozpr (2:1), MurzHist (1:1), GliczKsiąż (1:1), LubPs (3:1), Leop (14:3), BibRadz (21:5), Mącz (5:1), BubBib (12:6), ModrzBaz (1:2), KołakSzczęśl (1:1); ~ -ém (4) OpecŻyw (2), MurzHist, Oczko, -ęm MurzNT (2), -(e)m (32).pl N m pers oni (3784), honi (1) ZapWar (4:1); ~ oni (337), óni (49), (o)ni (3398); óni Strum (12); oni : óni OrzQuin (27:1), BiałKat (1:25), Oczko (1:6), KochPs (7:5). m an (o)ni (18), (o)ny (173), (o)n(e) (1) KmitaSpit (6:1:1). subst ony (173), oné (105), oni (1) [w rymie]; ony BierEz (6), OpecŻyw (6), PatKaz II, PatKaz III, FalZioł (2), KlerWes (2), WróbŻołt, WróbŻołtGlab, RejJóz, RejKup, HistAl (4), MurzNT (4), KromRozm II, KromRozm III, BielKom (2), GliczKsiąż, LubPs, GroicPorz (2), RejWiz (5), RejZwierz, BibRadz (13), BielKron (16), OrzQuin (2), SienLek (3), RejAp (3), HistRzym, RejPos (15), BielSat, GrzegŚm, HistLan (4), KuczbKat (3), RejZwierc (3), Strum (4), BiałKaz, StryjWjaz, CzechRozm (14), ZapKościer, MWilkHist (2), CzechEp (5), NiemObr, KochEpit, KochFr (3), KochEpitCat, KochMRot, PudłFr, BielRozm, Phil KmitaSpit; oné MiechGlab, WujJud (3), GórnTroas, GrabowSet, LatHar, WysKaz (3), SarnStat (4), CiekPotr, GosłCast, ZbylPrzyg; ony : oné LibLeg (1:1), BielŻyw (1:1), GlabGad (5:33), Leop (1:3), GórnDworz (2:26), BudBib (3:2), ModrzBaz (2:8), SkarŻyw (6:4), WujNT (4:10); ~ on- (21), ón- Strun (4), (o)n- (254); -é (6), -(e) (99).G (poss) ich (11909), jich (206), j(e)jich (15), skrót (1); jich ModrzBazStryj, JanNKarGórn (2); jejich WitosłLut; ich : jich BudBib (462:143), BudNT (19:33), ModrzBaz (190:25), SkarŻyw (573:2); ich : jejich ZapKościer (48:2), CzahTr (10:12). (dopełnieniowe) ich (5162), jich (15), j(e)jich (2); jejich WitosłLut; ich : jich ModrzBaz (150: 15); ich : jejich CzahTr (12:1). (cum praep) nich (4520), ich (85), jich (4); jich BubBibKaw; nich : ich : jich BierEz (24:2), OpecŻyw (26:4), TarDuch (2:3), GlabGad (22:1), MiechGlab (13:1), HistAl (34:1), KromRozm I (7:1), MurzNT (28:1), Diar (20:2), LubPs (49:3), Leop (157:10), BibRadz (193:6), BielKron (566:13), GrzegRóżn (22:2), SienLek (54:2), GrzepGeom (6:2), HistRzym (19:1), RejPos (237:3), GrzegŚm (1:1), HistLan (10:1), WujJudConſ (10:1), BudBib (118:4:3), BudNT (43:2), CzechRozm (138:1), KochPs (12:1), SkarŻyw (149:1), CzechEp (145:1), NiemObr (35:1), WujNT (277:12), SarnStat (221:1).D im (9196), jem (295), jim (209), ni(e)m (1); jim BierRaj (7); jem RejKupSekl (3), ModrzBazBud, KlonŻal, JanNKarGórn; im : jem : jim : niem LibLeg (84:23:-:1), ZapWar (13:4:3), MetrKor (19:1:1), PatKaz II (11:1), HistJóz (24:1), TarDuch (8:2), FalZioł (9:–:49), MiechGlab (16:-:1), RejPs (6:98), ComCrac (2:9), LibMal (36:1:7), RejRozpr (10:1), ConPiotr (1:1), LudWieś (1:–:1), RejKup (30:21:5), MurzHist (26:5), MurzNT (77:39), Diar (65:8), DiarDop (5:4), MrowPieś (1:1), Leop (323:-:2), BibRadz (404:27), OrzRozm (16:2), Mącz (57:3), BudBib (161:2:51), Strum (15:1), BudNT (107:–:28), ModrzBaz (140:2:53), Oczko (10:14), KochPs (19:1), ZapKościer (21:6), GórnRozm (16:7:1), SarnStat (333:4). ~ -em (33), -ém (8), -ęm (24), -(e)m (230); -em Strum; -ém KochPs; -em : -ém Oczko (10:4), SarnStat (1:3); -ęm JanNKarGórn; -em : -ęm MurzHist (4:1), MurzNT (17:22); (cum praep) nim (570), im (72), niem (20), j(e)m (6); im SeklWyzn, SeklKat, KromRozm II (2), KromRozm III (4), OrzRozm, LeovPrzep, SkarJedn; niem ComCrac, MurzNT; nim : im : niem : jem LibLeg (6:1:–:1), BierEz (13:1), OpecŻyw (32:2:1), FalZioł (48:–:1), BielŻyw (4:1), RejPs (1:1:6:2), HistAl (4:6), MurzHist (1:–:2), Diar (3:–:2:1), GliczKsiąż (2:1:1), Leop (11:21), BibRadz (22:4:2:1), Mącz (4:2:3:1), SarnUzn (1:1), GórnDworz (3:3), HistRzym (3:1), RejPos (15:3), RejPosWstaw (1:1), StryjKron (1:2), WujNT (19:10); ~ -em (3) OpecŻyw, MurzHist (2), -ęm (1) MurzNT, -(e)m (16).A m pers je (5061), ich (677); ich March3, LudWieś, KochOdpr, StryjKron (79), KołakCath (2); KołakSzczęśl, GrabPospR, KlonKr, PowodPr (18), KlonFlis (4), SapEpit; je : ich LibLeg (26:46), BielŻyw (14:1), MiechGlab (15:2), RejPs (63:3), SeklWyzn (13:1), SeklKat (28:2), RejKup (36:3), MurzHist (17:1), MurzNT (26:1), DiarDop (1:1), GliczKsiąż (22:2), LubPs (182:2), RejWiz (64:4), Leop (266:4), OrzList (4:1), RejZwierz (49:1), BibRadz (387:3), OrzRozm (8:2), BielKron (836:9), GrzegRóżn (4:1), KwiatKsiąż (8:2), Mącz (29:3), OrzQuin (3:1), SarnUzn (3:13), SienLek (9:1), RejAp (148:3), GórnDworz (43:8), HistRzym (40:2), RejPos (317:10), RejZwierc (123:1), BielSpr (85:4), WujJud (23:4), WujJudConſ (9:2), BudBib (264:1), HistHel (7:3), MycPrz (1:1), WierKróc (1:1), BiałKaz (8:4), CzechRozm (60:44), PaprPan (27:37), ModrzBaz (90:6), SkarJedn (41:3), KochPs (41:4), SkarŻyw (246:60), ZapKościer (2:2), CzechEp (58:25), NiemObr (22:24), ReszPrz (4:2), ReszList (15:12), WerGośc (3:3), WisznTr (1:1), BielSen (2:1), ArtKanc (35:9), GórnRozm (11:5), KochProp (2:1), KochWr (1:1), PaprUp (14:6), ZawJeft (1:2), ActReg (32:6), WujNT (304:71), SarnStat (59:31), SiebRozmyśl (15:1), KmitaSpit (8:13), SkarKaz (74:12), VotSzl (2:1), CiekPotr (1:1), CzahTr (2:1), GosłCast (1:1), SkarKazSej (28:7), KlonWor (40:20); ~ je (203), jé (127), j(e) (4731); je ForCnR (2), KochTr, KochMuza, PudłFr (2), KochProp (2), KochWr, ZawJeft, GórnTroas (5), KochCz (3), KochPij, KochAp, KochFrag, OrzJan (17), JanNKar, GosłCast; jé KochZg, OrzQuin (3), SienLek (5), GrzepGeom, JanNKarGórn, CiekPotr; je : jé OpecŻyw (32:49), MurzHist (5:12), MurzNT (2:24), BiałKat (11:16), KochPs (35:6), KochFr (11:1), SarnStat (58:1), SiebRozmyśl (9:6). (cum praep) nie (1324), nich (18), j(e) (5); nich StryjKron (7), KołakCath, KołakSzczęśl; nie : nich LibLeg (7:1), BudBib (50:3), StryjWjaz (31:1), CzechEp (31:1), Phil (1:1), SarnStat (48:1), SkarKaz (40:1); nie : je OpecŻyw (8:1), BielKron (244:4); ~ -e (85), -é (25), -(e) (1214); -é KochJez, PudłFr, GosłCast; -e : -é BiałKat (3:11), KochPs (13:1), OrzJan (2:1), SarnStat (42:6), SiebRozmyśl (2:3). m an (131), ich (9); ich CzahTr (6); je : ich LibLeg (5:1), KmitaSpit (2:2); ~ -é (15), -e (12), -(e) (104); -é Strum (7); -e Oczko, WyprPl (2), SarnStat (7); -é : -e SienLek (8:2). (cum praep) nie (23); -e (2), -(e) (21). subst (3320), ich (22); ich SarnStat (4), CzahTr (4); jé : ich RejWiz (57:1), RejZwierz (21:1), SarnUzn (4:1), SkarŻyw (93:3), StryjKron (4:1), WerKaz (1:3), GórnTroas (2:1), LatHar (36:1), KlonWor (6:2); ~ -e (243), -é (222), -(e) (2855); -e KochTr (2), KochPhaen (2), KochMRot (2), KochPam, PudłFr (7), ZawJeft (2), KochAp (3), KochFragJan, OrzJan (3), WyprPl (3), JanNKar (2), GosłCast (3); -é MurzNT (20), KochZg, SienLekAndr, GrzepGeom (13), KochWr (2), JanNKarGórn (2); -e : -é OpecŻyw (5:16), MurzHist (2:16), OrzQuin (1:10), SienLek (3:73), BiałKat (9:8), Strum (1:50), Oczko (35:1), KochPs (6:2), SarnStat (137:1), SiebRozmyśl (3:1), CiekPotr (10:5). (cum praep) nie (615); -e (80), -é (33), -(e) (502); -e OpecŻyw (5), MurzHist (5), MurzNT (5), OrzQuin (4), KochPs (3), ZawJeft (2), WyprPl, JanNKarKoch, SiebRozmyśl (2), CiekPotr; -é BiałKat (8), Strum (7), KochPhaen (2), KochPropKoch, KochAp; -e : -é SienLek (5:1), Oczko (5:2), SarnStat (39:10), GosłCast (2:1).I m imi (130), nimi (74), jémi (42), niemi (11); imi OpecŻyw, HistJóz, BielŻyw, GlabGad (3), HistAl, KromRozm II, Diar (2), LubPs (7), RejWiz (7), BibRadz (9), OrzRozm, BielKron (14), SarnUzn, RejAp (8), RejPos (23), BiałKat (2), HistLan (2), WujJud, WujJudConf, ArtKanc, BielRozm (3), CiekPotr, nimi LibMal, BielSpr (2), PaprPan (2), ModrzBaz (7), CzechEp (10), WerKaz (2), PaprUp (2), Phil, GrabowSet, OrzJan, PowodPr (2), PaxLiz, KlonWor, jemi SeklWyzn (2), RejKup (4), KromRozm I, MurzHist, MurzNT UstPraw, OrzQuin, KochPs (2), ZawJeft, GostGosp (3), SarnStat (8), SkarKaz (4), GosłCast, SkarKazSej; niemi RejPs, GórnRozm, KmitaPs; imi : nimi : jemi : niemi FalZioł (–:5:–:2), WróbŻolt (1:1), Leop (1:3:–:1), RejZwierz (3:–:2), Mącz (–:1:–:1), GórnDworz (–:2:1), RejZwierc (8:–:1), BudBib (4:11:–:3), BudNT (1:1), CzechRozm (1:13), SkarJedn (1:1), SkarŻyw (4:–:6), NiemObr (3:1), LatHar (1:1), WujNT (11:–:1), KlonKr (–:1:–:1); ~ jémi (8), jemi (5), jęmi (2), j(e)mi (27); jémi ZawJeft, GosłCast; jemi OrzQuin, KochPs (2); jęmi MurzHist, MurzNT; jémi : jemi SarnStat (6:2); niemi (1), ni(e)mi (10); (cum praep) nimi (2689), niémi (234), imi (99), j(e)mi (3); niémi ComCrac, RejKupSekl, GroicPorzRej, Mącz (11), KuczbKat, KarnNap, Oczko, KochFr, GrochKal, KochCz, KochCzJan, SzarzRytJSzarz; nimi : niemi : imi : jemi LibLeg (29:4:1), ZapWar (9:6:1:3), MetrKor (4:2:1), OpecŻyw (71:1:5), FałZioł (5:1), RejPs (3:35:1), LibMal (23:–:1), RejJóz (11:1), SeklKat (3:2), RejKup (11:13), KromRozm I (5:7), MurzHist (6:2), MurzNT (8:7), KromRozm II (4:1), KromRozm III (20:3), Diar (3:6), LubPs (58:3), GroicPorz (4:1), KrowObr (41:1), Leop (91:7), UstPraw (1:2), RejFig (4:1), WyprKr (1:6), BibRadz (131:37), BielKron (422:3:86), HistRzym (10:1:1), RejPos (190:–:1), RejZwierc (61:1), KochMon (1:2), BudBib (70:12), BudNT (14:1), SkarJedn (28:1), KochPs (8:10), StryjKron (38:2), NiemObr (40:–:1), KochPhaen (3:1), PudłFr (3:1), GórnRozm (5:2), KochProp (3:1), ActReg (27:2), GostGosp (2:3), LatHar (14:1), WujNT (160:1), SarnStat (46:16), GrabPospR (1:2); ~ niémi (29), niemi (7), nięmi (7), ni(e)mi (191); niemi KochCzJan; niémi : niemi KochPs (6:4), SarnStat (14:2); niémi : nięmi MurzHist (1:1), MurzNT (1:6).f imi (42), nimi (30), jemi (20), ni(e)mi (6); imi PatKaz III, GlabGad, RejJóz, RejWiz (2), UstPraw, BielKron (6), RejAp (2), GrzepGeom, HistRzym, RejPos (7), BiałKat, KuczbKat, WujJudConf, WujNT (3); nimi HistAIHUng, SienLek, BielSpr, Strum, CzechRozm (4), PaprPan (2), ModrzBaz (3), MWilkHist, CzechEp (3), NiemObr, KochMRot, BielSjem, PowodPr (2), KlonFlis; jemi RejPs, RejRozpr, RejKup (4), MurzNT, KwiatKsiąż, Oczko, SarnStat (3); ni(e)mi FalZioł, SienLek; imi : nimi : jemi : niemi BierEz (2:3), Leop (1:1), BibRadz (3:-:1), GórnDworz (–:1:1:3), GrzegŚm (1:–:1), RejZwierc (3:–:3), WujJud (1:1), KarnNap (–:–:1:1), WysKaz (1:1), SkarKazSej (1:–:1); ~ jemi (2), jémi (2), jęmi (1), j(e)mi (15); jémi Oczko; jęmi MurzNT; jemi : jémi SarnStat (2:1). (cum praep) nimi (98), niemi (31), imi (1); niemi RejPs (3), Goski, Mącz, KochList, Oczko, ZawJeft, GostGospSieb, WysKaz, JanNKar, JanNKarGórn, SarnStat (8); nimi : niemi WyprKr (2:5), BibRadz (3:1), GórnDworz (4:4), RejZwierc (5:1), nimi : imi BielKron (3:1); ~ -emi (6), -émi (5), -ęmi (1) JanNKarGórn, -(e)mi (19); -emi ZawJeft.; -émi Oczko, JanNKar; -emi: -émi SarnStat (5:3). n imi (20), nimi (20), jémi (13), ni(e)mi (2); imi ZapWar, BielŻyw, RejWiz, BibRadz, BielKron, RejAp (3), RejPos (6), RejPosWstaw, CzechRozm; nimi BielSpr, BudBib (3), BiałKaz, ModrzBaz (3), CzechEp (7), CzechEpPOrz, GrabowSet, RybGęśli, PowodPr, jémi SeklKat, RejKup (3), MurzNT, KochPs, SarnStat (2), SkarKazSej; ni(e)mi FalZioł imi : nimi : jemi BierEz (1:1), RejZwierc (2:–:2), SkarKaz (1:–:1); jemi : niemi RejPs (1:1); ~ jémi (2), jemi (1), jęmi (1) MurzNT, j(e)mi (9); jémi KochPs; jémi : jemi SarnStat (1:1). (cum praep) nimi (30), niémi (3); niémi Oczko; nimi : niémi GliczKsiąż (5:1), SarnStat (1:1); ~ -émi (2), -(e)mi (1).L nich (2177).

stp, Cn notuje, Linde XVIXVIII w.

Znaczenia
Zaimek rzeczowny (177043):
I. We wszystkich formach sg i pl; ille, ipse HistAl, Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat, Cn; is HistAl, Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat (126867):
1. W funkcji wskazującej: ten który jest znany z konsytuacji, ale nie nazwany (w mowie wprost, zwłaszcza w dialogach); hic PolAnt (1598): Iakoszmy gye vyednyaly owszyszthky rzeczy gy oszkrzynya okthorą onyego [lege: on jego] poszwal ZapWar 1513 nr 2135; Iakom ya wdomw iego na vielkiem sokolowie czasszw nocznego nyevkradlem pol pyatha polczia myassza [...] Iako my othem dobrze wiemy ys hon nyewkrathl. ZapWar 1545 nr 2630 (191); Owaćiem rátay przybieżał [...] Y hnet pocżął bić iednego/ Niewolniká páná ſwego. Ezop gdy to bićie widział/ Krzywdy bitego żáłował: Smiele ná Rátáiá powſtał/ Tákimi go ſłowy karał: Przecż go bijeſz bez przycżyny? Niemaſz do niego żadney winy BierEz A3v; Ezopá Zenáſowi dał/ A ták mu ieſzcże przykazał: Iuż á iuż go ſobie miey/ A gdzie będźieſz chciał tu ij dziey BierEz A4; Myſlił iáko miod miał przedáć: Wezmę zań ſześćdzieśiąt groſzy BierEz Q3 (26); OpecŻyw 46v (98); ForCnR Bv (3); PatKaz III 123v (3); HistJóz A2 (5); aby kiedy nierzekł nieprziiaciel moy wziąłem zwicięſthwo przeciw iemu. TarDuch E3 (3); BielŻyw 73 (5); Dicentes deus dereliquit eum persequemini et conprehendite eum: quia non est qui eripiat. Mowiącz pan bog ci iego opuſcił przeſladuycie iego [...] á vchwyćcie iego/ boć niemaſz ktoby go wyrwał. WróbŻołt 70/11 (6); LibLeg 6/115v (4); RejPs 128 (7); Więc ſie tu z chroſćielem goni Pádłá ſſáchu/ pádłá ſtrulie Wieręć mu być tu w tym proſie RejRozpr H2 (4); RejJóz A8v (46); SeklKat 12 (5); Czo pani ſliſchącz chlopyą precz zanyeſzcz roſkazala. Naczo on odpowyadayącz rzeki czo gi zanoſzicz lyepyey zlego ducha zatraczicz LibMal 1551/166v (11); RejRozm 403; A poſtawcze na Lewiczy Iż razem nawſſyczkj nanie Wynidze yedno ſkazánie RejKup Cc; (did) Poſeł narzeka jż był Mnich ċzieżky. (–) Bog wie żem łedwie odethnał Niżlim go na wage wepchnął To tak ċzieżky tento brzuch był RejKup cc6 (103); HistAl A8v (9); Mnichu/ mnichu. (–) Ozwę mu ſye/ wſſák mye nie zye. KromRozm I A3; MurzHist H2 (4); MurzNT Matth 17/12 (10); KromRozm II a4; KromRozm III G6v; BielKom C8; GliczKsiąż G4 (3); LubPs A3 (28); GroicPorz c4 (3); KrowObr 74 (22); Więc wnet ſzkápye ſuchoty/ więc mu ząbrze zdzyera/ A máſztálerzá tłucże iż go nie wyciera. A tho widziſz że w nim proch gdzye go iedno ruſzy/ Azaſz nie wieſz plugáwość bárzo koniá ſuſzy. RejWiz 72 (8); że nie máſz iuż narodu áni kroleſtwo [!]/ gdzieby nie ſlał Pan moy ćiebie ſſukáiąć: Aże wſzyſcy powiádáli: Niemáſz go v nas Leop 3.Reg 18/10 (56); UstPraw F; ORzech Włoſki przy drodze kiymi otłucżono/ Ogrodnik pánu rádził/ by gi ogrodzono. Ten rzekł/ dayże mu pokoy RejFig Cc7 (11); RejZwierz 20v (14); BibRadz Gen 2/23 (70); BibRadzBaz ktv; OrzRozm H2v; mąż ieden przywiodł do mnie/ więźniá rzekąc/ ſtrzeż mi go/ ále ieſliby mi go wypuśćił/ twoiá duſzá zá iego będzye BielKron 85v; Pytał też Micheaſzá. Ktory rzekł/ iedź á da ie Bog w moc krolowi/ á nie powiedzyał ktoremu/ y ktore ludzi. BielKron [852]; Skánderbegá to nic nieruſzyło/ iż o wielkim ludu ſłyſzał/ ćieſzył ſwoie mowiąc: záwżdy lud wielgi od máłego vtrapion bywa/ bo my mamy kogo bić/ á oni niemáią/ bo nas trochá á onych wiele BielKron 247; gdy theż wielkiego kſiędzá proſzą áby zwięźienia wykupił kogo/ álbo też ſwego wypuśćił rzecże wnet: Bog go ták chce mieć przeto nań dopuśćił BielKron 429 (128); Plaut. Quiesce tumultum qui est ante hostium, Nie day ſie wádźić przed domem/ Vſpokóy ye. Mącz 341c; Stat per me, per te, per illum quo minus id fiat, Yam w tym/ tyś w tym/ ón w tym/ yſz ſie to niedzieye. Mącz 417b (6); LeovPrzep G3v; RejAp 35 (8); GórnDworz C3 (10); HistRzym 12v (23); A odpowiedzyawſzy Pan Iezus/ mowił: Azaſz nie dzyeſięć ich ieſt ocżyścionych? gdzyeż ſie ich dzyewięć podzyáło? RejPos 212v (37); GrzegŚm 27 (3); HistLan D (9); (nagł) Gretá z Netą. (–) Dobry wieczor páni Neto/ Nie byłći by go zábito/ Iákoś byłá obiecáłá/ Iżeś go tu przywieść miáłá. RejZwierc 236 (28); BielSpr 15v (4); KochMon 24; WujJud 108; RejPosRozpr b3v; BudBib Num 22/12 (54); MycPrz II A3 (2); Strum M; BiałKaz G2; BudNT przedm b7v (20); CzechRozm 79v (3); PaprPan Hh2v; SkarJedn 250; KochOdpr B4 (2); Ná mię wſzytki fortéle ſwoie obracáią/ Serce ſobie tym czyniąc: iuż go y bog (práwi) Opuścił: góńćie/ wiążćie: nikt go nie wybáwi. KochPs 103 (8); SkarŻyw A5v (37): MWilkHist H3 (4); Widzenie Krolá y Mnichá walczących/ ktorych gdy ſam Krol Iágieło widział/ wołał ná S. Stánisłáwá/ o nuſz ich miły ſwięty Stáſku. StryjKron 532 marg; CzechEp 34 (15); CzechEpPOrz **v; NiemObr 48 (14); KochFr 13 (5); WerGośc 252; BielSen 7 (3); BielSjem 37; PudłFr 50 (3); ArtKanc D10 (5); GórnRozm L; ActReg 109; GrabowSet F2v (2); KochFrag 25; WyprPl B (9); LatHar 28 (42); WujNT Matth 14/4 (99); SarnStat 1265 (2); A Oyćiec mu z ręki ſwéy ón kielich podawał: Weź ij ſynu namilſzy/ ieſt to wola moiá SiebRozmyśl H2 (9); KmitaSpit B4v (4); PowodPr 19 (2); SkarKaz 6b (11); CiekPotr 5 (14); CzahTr D3v (3); GosłCast 39 (4); SkarKazSej 665b (5); KlonFlis H3v marg (2); ZbylPrzyg A2v (5).

W połączeniu z dopowiedzeniem (6): Iako yestly mv syą czo dostało slachathnemv dzerskovy sczayk dostalo mv syą tedy gdy semną wrzadze w karczmye syedzyal y pyvo pyl ZapWar 1521 nr 2262 (3); RejJóz O5v; (did) Kupieć wątpy o Plebanowey ſprawie. (–) Po Dyablec ſię ſnaċ nauczę Choc cy tego wieprza tucze. Bych wzdy co zrozumiał ſniego Stego oycza wielebnego. Vſſrał y pieſſ iuż mam doſyċ RejKup h8v; poday ſám they ſwiece/ á ſnadź mu ſie nieborakowi co w ocży sſtháło. GórnDworz T2v.

W opozycji doten” (2): W ten cżás Xantus kupcá żądał Aby mniey niż wźiął powiádał: [...] Ezop ná nie palcem ſkazał/ A z Celniki táko gadał. On mię przedał/ á ten mię ma BierEz B3; ná kſtałt owych náſzich gier/ iáko bywaią/ ábo o ſłomie/ ná co dobra [...] ábo owá druga/ Nie będzie iey ten pił/ niechay ią on pije GórnDworz C3.

Połączenie: »onci« (1): Nie powieday/ odſtałem zá przymuſzeniem Páńſkim/ bo nie maſz cżynić tego cżego on nienawidzi. Nie powieday onći mię przypędził ku błędu/ gdyſz mu nie potrzebá cżłowieká grzeſzącego. BudBib Eccli 15/12.

Fraza: »otoż go (a. ji) macie, owoż go (a. ji) masz, onoż go mamy, otoż go« (2:2:1:1): (did) Bracia oddaią Iożepha kupczowi (–) Owoſz gi maſz alecz ſie/ teraż skażił w nędzy RejJóz Bv; Y roſpukł ſie ſmok/ Y rzekł Dániel: otoż go maćie ktoregośćie chwalili [Ecce quem colebatis.]. Leop Dan 14/26; Eccum ipsum, Onóſz go mamy. Onośći ydzie. Mącz 99a; Ellum, Adverbium demonstrantis apud Comicos pro Ecce illum/ Owóż go maſz. Mącz 101d; RejPos 12; Eccum eccam, eccos, eccas – Otozgo. Calep 347b.
a. Wskazuje na osobę lub rzecz wcześniej wskazaną zaimkiemtenlub2.onalbo partykułą „(o)to” (bliskie funkcji anaforycznej) (158): BierEz B (2); Katowie ſie s tego naſmiéwali rzękątz: Heliaſſa wolá ten/ patrzáymy przydzieli tu Heliaſs ſeymowatz go. OpecŻyw 149 (3); Nadto żeć czałą noc [żona] odpocżynąć nieda wymawiaiąc, tato piękniey chodzi niżli ia, thę to czcżą wſzitci kłaniaiąc ſie iey, ia lepak zewſzech nanędznieyſza BielŻyw 108 (6); RejPs 31v (2); RejJóz C6v (4); Iako my dobrze vimy [!] ess vn onego nye vbil y nye zadal iemu rany krwawej ZapWar 1549 nr 2677 (10); RejKup b7v (18); HistAl L8v; dźiwowaliśię mówiąc ieden ku drugięmu/ Któſz to wżdy ieſt? że i wiatrum roſkazuie/ i wodźie a ſłuchaią go? MurzNT Luc 8/25 (8); BielKom G6; GroicPorz h2v (4); KrowObr 51v; RejWiz 96; Leop 1.Reg 30/22 (8); RejZwierz 5 (3); Ale robotnicy vyzrawſzy ſyná/ rzekli ſami w ſobie/ Tenći ieſt dźiedźic/ podzćie/ zábiymy go/ y poſiądźmy dźiedzictwo iego. BibRadz Matth 21/38 (7); Nálazſzy go poſtáwili w pośrzodku ludu [...] rzekł Sámuel: Oto kogo Pan Bog wybrał/ nie ieſt mu rowien żądny miedzy wſzytkim ludem. BielKron 64 (11); Mącz 247a; OrzQuin Ev; GórnDworz M (3); A oná vkázawſzy ná Appolloná rzekłá krolowi: Dokąd onego żywego widzę/ weſołá być nie mogę. A chceſzli mię ieſzćże [!] weſołą widzieć/ ſwoy ſlub ktorys mi ſlubił nápełń á każ iemu głowę śćiąć. HistRzym 13 (4); RejPos 265v; RejZwierc 31v (3); BielSpr c2; nátychmiaſt ſam podał ięzyk [...] y śmiele ręce wyciągnął. Beśpiecżnie mowiąc/ Tomći wziął z niebá/ y toſz wzgardzam dla vſtaw onego od ktorego ſię ich wziąć záſię nádziewam. BudBib 2.Mach 7/11 (2); BudNT Matth 8/27 (2); KochPs 30 (3); SkarŻyw 171 (2); ArtKanc D13; GórnRozm Iv; LatHar 724 (5); WujNT Matth 8/27 (25); SiebRozmyśl H3; SkarKaz 6b (7); CiekPotr 59 (2); PaxLiz E2v; Pátrzayże oneyw kąćie co też ma ná ſzyi/ W iáki ſię oná kołnierz miáſto krezów ſtroi. ZbylPrzyg A2 (2).
2. W funkcji anaforycznej: ten, który był wymieniony wcześniej (124097):
A. Zastępuje rzeczownik (przymiotnik lub zaimek w funkcji rzeczownika) (114737):
a. W zdaniu pojedynczym (1167): MetrKor 37/1v (3); Zgodá w Rzecżypoſpolitey/ Wielki cżyni pożytek w niey. BierEz S4 (4); OpecŻyw [27] (5); ForCnR A2 (4); PatKaz I 6 (2); PatKaz II 33 (3); PatKaz III 146; ZapWar 1532 nr 2414 (2); TarDuch A7v; FalZioł ‡ 2b (126); BielŻyw 65; GlabGad A2v (9); MiechGlab 51; KłosAlg Av; WróbŻołt ff8v; WróbŻołtGlab A5 (2); LibLeg 9/52v (12); RejPs 46v (6); SeklWyzn d2v (5); RejJóz K3; LibMal 1547/133 (2); SeklKat F2 (6); RejKup o7 (5); HistAl C7v (3); KromRozm I D4 (4); MurzHist B4v (5); MurzNT 93v (6); KromRozm III C2 (11); Diar 43 (8); DiarDop 110; Iáko Noach Abráám/ Iákob y Izaák/ Káżdy tu z nich po ſobie/ zoſtáwił dobry znák BielKom B3 (2); GliczKsiąż B (17); LubPs Bv (10); GroicPorz C2v; A oni (coſz Aaronowego vrzędu kápłani) wiele ſie ich ſtawáli kápłany KrowObr 181 (3); RejWiz 27 (3); Y wſzedł Noe z ſyny ſwemi/ żoná iego y żony ſynow iego ſnim do Korabiá przed wodámi potopu. Leop Gen 7/7; Y padł pierwſſy los Iozeffowi który był z ſynow Asáff. Wtory Godoliaſſowi/ iemu y ſynom iego/ y bráćiey iego dwunáśćie. Leop 1.Par 25/9 (21); UstPraw E4v (4); RejZwierz 2; Synowie Muſy byli/ Moholi/ Eder/ y Ierymoth/ trzey ich [tres]. BibRadz 1.Par 23/23 (23); ábowiem iedná perſoná nie może ták wiele obácżyć iáko kilko ich BielKron 116; W tey Vlmie kośćioł y wieżá przy nim známienićie á koſztownie nie dáwnego cżáſu zbudowan ieſth BielKron 278v; Poſłał thedy Pruſki Miſtrz Theodoryká y Ottoná Márſzáłká/ á Wincentego przerzecżonego ſnimi BielKron 371v (36); Memoriae alicuius dare operam, W niebytnośći cziyey częſto nań ſpomináć. Mącz 215b (14); OrzQuin F4v; SarnUzn E2v (3); Mocz mętny á w nim iákoby Náśienie męſkie ná dnie/ známienuie iż they nocy z mężem ſpáłá. SienLek 27v; LeovPrzep F3; RejAp BB7v (6); GórnDworz F4v (4); HistRzym 20v; RejPos A2v (43); BiałKat 58v (3); ZapMaz VII Z 17/366v; GrzegŚm 3; RejZwierc A6v (6); WujJud B6v; WujJudConf 219v (2); BudBib Num 30/9 (6); BiałKaz H3; BudNT przedm b4v (7); StryjWjaz Cv; gdyż on Anioł Abráhámá/ á on też iego widział. CzechRozm 43v (57); PaprPan Nv (3); áby pámiętał kármić tych ktorych rządźić ábo im pánowáć chce. ModrzBaz 18v (15); SkarJedn 9 (20); Oczko A3v (7); KochPs 2; SkarŻyw A4 (39); MWilkHist F4 (2); ZapKościer 1580/10v (4); StryjKron 46 (15); CzechEp 7 (48); CzechEpPOrz **; NiemObr 3 (12); KochFr 110 [2 r.]; KochMuza 26; KochPhaen 20; KochSz A3; ReszPrz 32 (3); ReszList 144 (2); WerKaz 293; WisznTr 11; BielSjem 37; KochPieś 32 (2); ArtKanc C13v (11); GórnRozm Ev (7); KmitaPsal Av; KochProp 9 (2); KochWr 39; PaprUp A2v; Czerwoni też oni Knechci częsc się ich rozeszło, częsc pozdychało ActReg 27 (10); Calep 222b (4); GostGosp 1 (5); GostGospPon 170 (2); GostGospSieb +2 (3); Phil C3 (4); GórnTroas 21 (2); GrabowSet G2 (6); KochFrag 49; OrzJan 133; OstrEpit A2v; WyprPl Cv (2); LatHar [+12]v (77); Abowiem wſzyścy mię poznáią od namnieyſzego z nich áż do nawiętſzego WujNT Hebr 8/11 (95); WysKaz 34; JanNKar A3v (2); SarnStat 12 (135); KlonKr E3v; PowodPr 14 (9); SkarKaz 5b (29); VotSzl A2v (3); CiekPotr 46; CiekPotrŚredz )?(4; CzahTr D3v (5); GosłCast 34 (2); PaxLiz A3; SkarKazSej 659a (22); KlonFlis C4 (6); KlonWor 33; SzarzRyt D2v.
Wyrażenie: »im równy, podobny« (5:2): Zbożni ludźie przećiwko Zydom/ Máchometom/ y im podobnym ſpor dźierżą GrzegRóżn M3v; Caseale, Stáynia końska/ y też ynſzich zwierząd ym równych. Mącz 39d (5); WujNT 139.
b. W zdaniu złożonym (63014): yakom ya nyeprzyszethk [!] samotrzecz na laka slachathnego marczyna a nym go slayal a nym go kurwem synem naswal a nym mv srobothy zegnal anym mv dw kosv wzyal gwalthem ZapWar 1510 nr 2076 (507); Item Aby kaſdy proporzecznyk czo ych kolwyek bandzye był godny pacholek MetrKor 38/287 (91); ListRzeź w. 19 (6); BierRaj 17 (21); PowUrb + (8); Rad zły vcyeka choć go nikt niegoni. March1 A3 (14); Orzeł zá záiącem latał/ A on przed nim chutnie ſkakał BierEz H2v (719); Patrzcie na tego zlégo cżlowieka wſſytcy ludzie botz/ on ieſt ſkażtza zákonu bożégo OpecŻyw [123] (905); OpecŻywList C2v [2 r.]; OpecŻywPrzedm C3 (5); OpecŻywSandP ktv; OpecŻywSandR nlb 2 (10); ForCnR A2 (56); PatKaz I 1 (51); yſz chczyal oczyecz bog ſyna zeſlacz naſzwyath aby gy odkupyl PatKaz II 39 (205); PatKaz III 87 (120); Murm 73; HistJóz Av (112); KlerPow 2 (3); TarDuch A2v (22); FalZioł +2 (1886); cemu ſie zawżdi mę[dr]czy do bogatich garną, ale nie bogaci knim BielŻyw 57; Domem v tego kupił á ſkarbęm iego zakopany nalazł, y proſiłemgo by y wziął á on niechce. BielŻyw 161 (347); BielŻywGlab nlb 9 (5); Aby picie rozſtworzywſzy pokarm vcżyniło y ſprawnieyſzy ku ſtrawieniu GlabGad G5 (378); March2 D3 (3); MiechGlab ktv (120); BierRozm 4 (20); KłosAlg A2 (43); KlerWes A (12); March3 T7 (18); y powiaday yego vyelkiey k.m. abi temv Turczinv nie wierzil bo niemasz gorſchego naden LibLeg 11/58v (728); a wſzakoż lepieyby miedzy ſobą niemiec tego ludu żidowskiego, niżli tak gi miec iako ieſt v nas WróbŻołt S6v (177); WróbŻołtGlab A2 (6); RejŁas w. 20 (2); RAcz miły panie: załozic kres ięzykowi y ſercu naſſemu: aby ono niemyſliło: a on niemowił to co by było nad wolą ſwiętą twoię RejPs 60 (487); ComCrac 11v (33); Na poznanyu ſtoy, ſtoll na nym myla panna cziſta ſwego syna rozwyla LibMal 1544/89 (483); Amen ten robi iáko chłop Bo ſie kniemu ma káżdy pop RejRozpr B4v (93); ConPiotr 31v (7); LudWieś A2 (15); SeklWyzn ktv (119); Patrzyć iaſno wſzem w ocży choć ich wiele ſtoi RejJóz E2v; Ale gdyż nie w naſzey moci ſzczęſcie połozono Muſim przyąć z dobrą wolą czo przynieſie ono RejJóz I7v (222); SeklKat A3 (272); Y baran bi wilka vbodl Bi mu go związawſſi prziwiodl RejRozm 393 (17); Iudaż takyes iako y to Lotr był boday gi zabyto. RejKup i7; I porwano wſzemu zlemu to ſumnienie niéwierz iemu. RejKup K; Curuatore weźmie wrękę A mam nani Boża mękę RejKup t8 (417); RejKupSekl a3v (19); HistAl A5v (361); HistAlHUng A2v (4); KromRozm I A4 (79); MurzHist A2 (219); MurzHistSekl ktv (3); śiedź a śiądź czem ſą rozné łatwie obáczyć/ ále gdy znich ktoré połaćinie przyidźie mowić/ iednem to słowem odprawuią MurzNT 101 marg; Przyniéście mi groſz abych j virzáł MurzNT Mar 12/15; A Ieſuſa powiedli ſą do Biſkupa (marg) a znim (–) ſktorymto zyidą śię poſpołu wſzyścy Biſkupi MurzNT Mar 14/53 (321); MurzOrt B (3); KromRozm II a3v (190); KromRozm III A2 (298); panowie posłow pytali, jeśliże co namowionego mają około obrony, aby jem powiedzieli, gdyż już zdania panow o tej obronie słyszeli i z tym się z niemi rozeszli, że mieli oni o tym spisku, a oni też o obronie namawiać. Diar 31 (211); DiarDop 98 (23); MrowPieś A2 (5); BielKom kt (102); GliczKsiąż A2v (472); LubPs A3v (925); GroicPorz A4 (355); GroicPorzRej C3v (5); SeklPieś 6v (10); KrowObr A2v (726); Y przyſzli do iedney wśi á w niey dwá pánowie RejWiz 131v; Iż iáwnie wſzyſcy widzą/ co im ſrodze ſzkodzi RejWiz 175v (863); A ieſli obacżą że on winny godzien karánia: położywſſygo [!] náźiemi tuż przed ſobą każą go vbić. Leop Deut 25/2; Y mieſſkał Dawid ná zamku Syon/ á názwał gy miáſtem Dawidowym: y obtocżył ij w koło przykopą we wnątrz. Leop 2.Reg 5/9; Pomordowáli tedy żydowie nieprziaćioły ſwoie porażką wiełką/ y pozábijali ie/ oddawáiąc im to/ co oni byli ná nie zgotowáli Leop Esth 9/5 (1274); OrzList b (72); UstPraw A2 (278); KochZuz A4 (5); LeszczRzecz A2v (5); Bo gdzie chudy vbogą zá ſobą pociągnie/ Prętko ſie miedzy nimi wnet ſzpital zálągnie. RejFig Dd2v (252); Zoſtał Krolem/ y był im/ bo był godzien tego. RejZwierz 39; A wy ſie też ſtáraycie/ o ſiáno o owies/ Niech chłop łáie iáko chce/ wierę go oſrał pies. RejZwierz 103v; WIárę ták málowáli/ oná nágo ſtałá/ A Cnotá ią nadobnie/ vbrána/ witáłá. RejZwierz 113v; SIędzyeſz zá ſtoł áno gi/ ſtrzęſiono ſiołki RejZwierz 142v (533); WyprKr 3v (102); Pan Bog tedy wziął człowieká á poſádźił go w ſádu Eden/ aby ij ſpráwował/ y doglądał go. BibRadz Gen 2/15; A thak onych dni ludźie śmierći ſzukác będą/ ale nie naydą iey/ y będą żądáć vmrzeć/ ále vćiecże śmierć od nich. BibRadz Apoc 9/6 (2109); BibRadz Baz ktv; Goski A3 (9); gdźie o Bogu ludźie niewiedzą/ tám y o Kápłanie oni niewiedzą/ á gdźie niemáſz Kápłaná/ tám też ludźie ani Krolá znáią. OrzRozm M2 (313); Podrożny cżołowiek [!] gdyby nádſzedł kogo áno gi biją álbo zabito á nie obronił go ieſli mogł/ winien gárdło dáć zá zábitego BielKron 9v; á kſiążę ich będzye chćiáło vciec/ ále gi vłápią BielKron 136; Piſzą o tym Leonie iż ſobie rękę dał vciąć/ gdy mu niewiáſtá cáłowáłá z nabożeńſtwá BielKron 161; Po iego śmierći Iáncżárowie/ Zydy/ Greki/ Krześćiány łupili y inſze bo ſie ták v nich záchowuie. BielKron 251; Tám mieſzka w tym mieśćie Kſiążę Sárácenow/ ktorego oni Káliphem zową BielKron 267v; Z Opatowá wygnał zakonniki Templáry á oſadził ſwemi przywiodſzy ie z Lubuſsá BielKron 360; áni Monárchiey ſpuśćił Helenie álbo iey ſynom/ mowiąc iż iey nie od niey ma iedno od Woiewody Krákowſkiego. BielKron 357v; iż Irzyk Podebráńſki Krol Cżeſki odſzcżepieńcem będąc wiáry Krześćijáńſkiey/ nie ſłuſzno ieſt áby on nam roſkázowáć miał. BielKron 392 (6606); GrzegRóżn K3v (4); KochSat A4 (2); KwiatKsiąż Bv (5); Mącz 14a (396); MączKoch nlb 12 (3); MączLub nlb 14; Cieśla Kośćiół buduie/ chłop proſty: ále Kápłan poświąca/ to co ón buduie. OrzQuin M2 (275); Prawdá że co kto kupił/ może rzec/ To moie/ Iemu nie wezmą tego ni práwá ni zbroie. Prot D (49); ProtStoj Ev (2); Bo ieden ieſt ſtworzyciel piſmo mowi/ á tuby ich iuż było dwá. SarnUzn E6v (107); Oley z cegły wyćiąga bol z zębu dźiuráwego gdy go weń náleie. SienLek 77 (1369); SienLekAndr a2 (4); LeovPrzep a4v (36); LeovPrzep Samb b4; RejAp AA2v (1079); ániby go miłowáły/ by im dał wſzythko złoto/ Czo go ná ſwiecie. GórnDworz Cc8 (1347); Triangulus tedy álbo Klin/ nie káżdy ieſt iednáki. Abowiém ieden ieſt co ma wſzytki trzy ſtrony równé: á táki zową po Grécku Hiſopleuros. Drugi ieſt/ co dwie ſtronie tylko ma równé: á ten zową Hiſoskeles. A trzeći ieſt/ co wſzytki trzy ſtrony ma nie równé: á zową ij Skalenos. GrzepGeom Dv (82); bowiem że ná ſwiećie nimáſz ták bogátego/ bychmy z nim w bogáctwie niezrownáli: áni ták vbogiego/ bychmy iego nieubogáćili. HistRzym 14; Y miáłá iednego służebniká w ſwey wśi imieniem Teofilá/ iegoż byłá włodárzem vcżyniłá/ y posławſzy po tego rzekłá iemu. HistRzym 19 (702); á nie ieſt ten żaden ná ſwiecie/ áby ſie tym ſluſznie pochłubić mogł/ áby go thá márna pokuſá nigdy ruſzáć nie miáłá. RejPos 72 (4478); RejPosWiecz2 90v (41); RejPosWiecz3 96v (29); BiałKat a4 (344); BielSat B3 (86); KwiatOpis A4 (7); GrzegŚm Av (99); HistLan ktv (141); KuczbKat a2 (293); Co komu przyſtoi to mamy przeń cżynić. RejZwierc Bv; Ano to cżyſty groſz czo ich kilko z niego vrość może. RejZwierc 107v; Ale tu wiele ná thym wieku zależy/ poki go poty go/ ábychmy w nim záwżdy záchowáli poććiwe powinnośći ſwoie RejZwierc 136v; Szalony ſobie wſzytko dobrze tuſzy/ Moẃ mu thy co cheſz iemu mimo vſzy. RejZwierc 215 (2151); RejZwiercPodw 183v (2); BielSpr b2v (437); KochMon 19 (16); WujJud kt (476); WujJudConf 3 (114); KochList nlb 2 (3); RejPosRozpr b3 (71); RejPosWstaw 21 v (137); Kiedy ſię ieden modli/ á drugi przeklina/ y ktoregoſz z nich głoſu [cuius vocem] Pan wyſłucha? BudBib Eccli 34/26 (1310); BudBibKaw A2 (5); HistHel ktv (43); MycPrz I A4v (78); Strum A2v (184); WierKróc A2 (25); BiałKaz ktv (98); BudNT przedm a2v (344); StryjWjaz A2 (42); Item okazánie iż iuż przyſzedł Meſyaſz á iż nim ieſt Iezus. CzechRozm Av; gdyż on Anioł Abráhámá/ á on też iego widział. CzechRozm 43v; y z ſtąpili obádwá w wodę y Filip y Ewnuch/ y ponurzył go. CzechRozm 258 (2015); PaprPan kt (369); KarnNap ktv (103); Ieden gdy mu zádano złodźieyſtwo/ powiedźiał/ że mu to źle zádano: á ten który przećiwko niemu mowił/ dał mu pięśćią zá ſzyię. ModrzBaz 61 (1035); ModrzBazBud π5 (4); ModrzBazStryj π2v (2); SkarJedn A2v (565); KochDryas A2v; KochOdpr B (22) Oczko A2v (304); Nieprzyiaćielem głównym zły dobremu/ Ale go záwżdy pan wyrwie z rąk iemu KochPs 54 (162); SkarŻyw A2 (2536); ZapKościer 1579/1v (155); KochTr 5 (10); MWilkHist A4v (64); StryjKron 1 (600); CzechEp ktv (1785); CzechEpPOrz *2 (25); KochJez A3 (12); NiemObr ktv (623); KochEpit A3 (4); Sćiśni wilgotné chmury świętą ręką ſwoią/ A ony ſuchą źiemię/ y drzewá nápoią Ogniem zyęté KochFr 125 (89); KlonŻal A2 (17); KochBr 151 [3 r.]; KochDz 104 (10); KochEpitCat 109 (3); KochMarsz 153 (2); KochPhaen 1 (24); KochSz A2v (31); KochWz 135 (19); KochMRot A2 (33); ReszPrz Av (104); ReszHoz 114 (47); ReszList 142 (95); WerGośc 203 (109); WerKaz 276 (50); WisznTr 2 (24); BielSen 6 (14); BielSenJoach 3; BielSjem 3 (77); KochPam 82 (2); KochPieś 2 (39); KochSob 60 (8); KochTarn 76 (2); Ześ ſwą piękną vrodą wſzytki célowáłá/ Co ich iedno tá ziemiá kiedy przechowáłá. PudłFr 73 (112); ArtKanc A3v (390); BielRozm 5 (37); GórnRozm A (291); KmitaPsal ktv (11); KochProp 6 (17); KochPropKKoch 3 (5); KochWr 16 (45); KochWrJan 18 [2 r.]; PaprUp A3 (192); ZawJeft 5 (54); ActReg 1 (410); Calep 202a (8); GostGosp 1 (241); GostGospGroch kt; GostGospPon 169 (8); GostGospSieb +2 (13); GrochKal 3 (18); Phil B (159); GórnTroas 4 (78); KochCn B3 (4); KochCz A4v (3); KochPij Cv (11); GrabowSet A2 (142); KochAp 5 (33); KochFrag 16 (32); OrzJan 8 (122); OstrEpit A3; WyprPl A2v (17); LatHar +2 (460); KołakCath A4v (16); KołakSzczęśl kt (23); RybGęśli B (32); iáko to rzecz można/ żeby ieden zakonnik wſzytkie co ich ná świećie kśięgi Graeckie/ Láćińſkie y Syryiſkie zſáłſzowáć miał WujNT 555 (2107); WysKaz )?(2 (116); JanNKar A3v (40); JanNKarGórn D4 (7); JanNKarKoch D4v (11); JanNKarOrz F3v; SarnStat *3 (1723); SiebRozmyśl [A2] (111); WitosłLut A2 (14); ZapMaz II G 97/89v (2); GrabPospR K2 (29); KlonKr A2 (29); KlonKrGum Av (2); Kártádulowie ſámi/ ći ſię mężnie bili/ Iednák z wielu do niebá duſz z nich wyſtráſzyli. KmitaSpit C5 (60); PowodPr 2 (217); Maſz ſyny/ ćwiczże ie/ á náchylay ich od dźiećińſtwá ich. SkarKaz 420a; Nie iednegośćie w tym/ krolá/ y vrzędy/ y żołnierze: ále y wſzytki co ſię ich w tey Rzeczypoſpolitey zámyka/ vkrzywdźili. SkarKaz 457b (906); VotSzl A2 (49); CiekPotr 1 (115); CiekPotrHerb )?(3; CiekPotrOstr )?(3; CiekPotrSzym )?(4; Bog ieſt moy obrońcá/ Przy tym mi zoſtać vfam mu do końcá. CzahTr B2; byś miał nayliżſzego/ Nieprzyiaćielá/ tedy nie wſpominay iego. CzahTr I3v (112); CzahTrPapr ktv; Ták ten winen [!] gdy kogo wiedząc niewybáwi/ Iák ów/ co właſną ręką gárdłá go pozbáwi. GosłCast 70; Gdźie iedná fałeſzna łzá/ może więcéy ſpráwić Niż ſto przyśiąg/ ktoby ie przećiw niéy śmiał ſádźić. GosłCast 72 (80); PaxLiz A2 (39); Nikt nie mowi/ doſyć mam: káżdy przyczynić chce/ choć mu zbywa. SkarKazSej 704b (330); KlonFlis kt (106); ZAden nie zna boleśći iedno co cżuie SkorWinsz A2v (2); SapEpit A2 (20); KlonWor 1v (138); PudłDydo A2 (9); RybWit A3 (6); ZbylPrzyg ktv (25); SzarzRyt A3 (21); SzarzRytJSzarz nlb 2v (2); SzarzRytLeśn ktv.

Brak zgody gramatycznej (324): PatKaz II 33 (5); TarDuch C2v; Dębowe Iemioło ieſt nalepſze á możeſz w zielonoſci długo zachować FalZioł III 11d; á Cocodrilla gimaią na grzbiethy gim wſiadłſzy FalZioł IV 32d; Ieſzcże ſą riby ktore łupem żywy/ á iako łup lepſzy/ tako ona ieſt lepſza FalZioł IV 45d (25); GlabGad D4v; LibLeg 10/57v (4); ComCrac 19; RejRozpr A4 (4); ConPiotr 32; RejJóz F7; SeklKat G3 (3); RejKup d7 (7); MurzNT Luc 5/14 (2); BielKom D3; GliczKsiąż E3 (6); LubPs I2 (4); GroicPorz t4v (5); KrowObr 93; RejWiz 6; Y przeydą vſtháwicżnie á ſthale áż do Bábilonu/ y zetrą / zeydą ſie do niego/ y obeydą ie/ á wyleią gwiazdę/ y wſſyſtek gniew ná nie Leop 4.Esdr 15/44 (10); łákomy tył maſz/ otoć zye koſzulę/ Ale chceſzli iey dáć w łeb/ dam ia tobie kulę. RejFig Aa4 (2); RejZwierz 100 (3); BibRadz Gen 1/27 (12); OrzRozm H2 (2); Też oni po żonach nie biorą żadnych poſágow/ ieſzcże iey on muſi dáć ná ſzáty/ ktore ony noſzą proſte/ długie/ nie koſztowne/ bo nigdziey nie idzie. BielKron 261 (42); Ureteres, Cedzące żyłki które wodę odnerek wyciągáyą/ á przes ſie ye do pęcherza wodnego przecedzáyą. Mącz 508c (3); SienLek 4 (6); RejAp 92 (8); GórnDworz B3 (6); RejPos 20 (6); BielSat C3v; HistLan C2 (2); Iuż ſie gornik grzebie pod cięſzką zięmię/ chociay wie iż ich tám niemáło przed tym poginęło. RejZwierc 65v (21); BielSpr 50v (18); WujJud 195v; BudBib Ex 34/15 (9); To vyrzyſz v Podolan gdy przydzyefz do niego/ Nie poznaſz gdzye pan ſiedzi ábo ſługá iego. PaprPan B3v (3); ModrzBaz 102v (3); Oczko 11; KochPs 5 (2); w iedno iuſz zámárzłe iezioro nágo święte one wrzućić/ y przez cáłą noc w niey ie trzymáć kazał. SkarŻyw 207 (8); StryjKron 155; CzechEp 163 (2); NiemObr 168; ReszHoz 116 (2); WerGośc 208 (2); WerKaz 290; Tátarzyn Ruſkie źiemie cżęſtokroć plundruie/ A przedśię przećiwko im nikt ſie nie gotuie. BielSen 19; BielSjem 17 (4); ArtKanc T9v; GórnRozm D (3); KochWr 38; ActReg 3 (3); GostGosp 2 (9); Niewolnikiemeś/ ták czyń iáko oni GórnTroas 49; KochCzJan A2v; OrzJan 49; WujNT Matth 8/4 (8); A ieſli powodowa ſtroná będźie miáłá pozew w żáłobę wpiſány/ tedy mu będźie ważna iáko pozew SarnStat 828 (27); SiebRozmyśl [A2]v; WitosłLut A4v; PowodPr 53; SkarKaz 2a (6); SkarKazSej 659a; Nie ieden ſie ćiołaſzek ná drodze opierał: Lecż im Cacus, wlokąc ie zá chwoſty/ doſkwierał. KlonWor 23 (3).

W opozycji doten” (13), „ów” (2) (15): OpecŻyw 131v; Spiewa bogacz/ nedznik placze Ten chramie on przinim ſkacze RejKup b8v; A yednák nyeprzeto dobre yeſt zburzenye morzá/ álbo walká/ iż tá rycerze/ á ono żeglarze ktemu przywodźi/ áby [...] ſwego ſye naczynya y rzemyoſlá yęli. KromRozm I L2; OrzRozm K2v; iż Słońce ieſt wzdroy świátłośći y ćiepłá/ á Mieśiąc ſzáfarz wilkośći: On iáko Oćiec á ten iáko Mátká SienLek 31 (2); GórnDworz Z6v; wſkazáli do Lácedemonow: iż ich poſłow nie puſzcżą/ áżby też oni Krolá ich puśćili/ co muśieli vcżynić Lácedemonowie/ gdy im ſzło o wiele perſon zacnych á owym tylko o iednę. BielSpr 38; RejPosWstaw [212]; Krol s pánią bierze w poſrzodku dwie poli/ On rozną bárwę/ á tá ſwoię woli. KochSz A3; GostGosp 14; A póki Wiſłá/ póki Nieper popłynie/ Ten ná południé/ oná ná połnocy: Chwałá trwáć będźie iego ſpraw KochFrag 30; WujNT Luc 16/26 (3).

Połączenia: »on sam« [szyk 11:2] (13): Przez imyę Páná ſwego ſąchmy wſpomożeni/ On nas ſam ze wſſytkyego łáſkáwye wybáwił LubPs cc4v (3); RejWiz 80v; OrzRozm N3v; iż co on vdziáłał nád proroki/ tho też oná chce iemu ſámemu vcżynić. BielKron 85 (2); Mącz 339c; Trzecie/ rozmyſlay tę ſpráwę Páná twego/ á wiárę ludzi máło záſłużonych/ iż oni ni do kogo ſie inego nie vciekáli/ iedno do ſámego iego. RejPos 207 (2); Niech ſie żaden nie chłubi zacnoſcią narodow ſwych/ wſzytko to nie ielli ſie około niego ſámego ty zacnośći nie okázuią. RejZwierc 145; SarnStat 648 (2).

»on to« (1): A Caſtelan Sandomirſkj proſil nas abismi iemu na tho liſt naſch zeznanya przerzeczonich dworzan daly, yzbi na pothim kazdi wiedział yz tho nye snyego samego ale spowieſczi a poruczenya prethwiczowego viſſlo A on tho iako rada naſcha strzegancz povinnoſczi y prziſiagi swei dal nam wiedziecz powieſcz y wſkazanye prethwiczowe MetrKor 61/224v.

c. W stosunku nawiązania (50556): MetrKor 26/62 (61); ListRzeź w. 8 (2); BierRaj 16 (2); PowUrb + (9); March1 A2 (3); BierEz A2 (938); OpecŻyw 1v (1261); OpecŻywList C (9); OpecŻywPrzedm C3v; OpecŻywSandP ktv; OpecŻywSandR 4v (3); ForCnR A2v (95); PatKaz I 1 (16); PatKaz II 24v (88); PatKaz III 87 (90); HistJóz Av (127); KlerPow 2 (12); TarDuch A3v (32); FalZioł +2v (621); FalZiołSpicz V 119v (3); BielŻyw 2 (328); BielŻywGlab nlb 8 (4); GlabGad A2 (170); MiechGlab *3v (127); BierRozm 3 (51); KłosAlg A2 (17); KlerWes A (21); March3 T7 (2); ZapWar 1537 nr 2494 (26); LibLeg 6/77v (413); WróbŻołt B6 (204); WróbŻołtGlab A2v (14); RejŁas w. 21 (5); RejPs 16v (484); ZapMaz V S 2/335 (4); ComCrac 11 (12); LibMal 1543/67 (808); RejRozpr A2v (60); ConPiotr 30v (4); LudWieś A2 (15); SeklWyzn 4 (32); RejJóz A3 (202); SeklKat B3 (147); RejRozm 395 (11); Dziwne to zapamiętanie A zał ſię go miły panie. RejKup D; Prze bog czo to za niewyaſta Tu ydzie tak placzaċ zmiaſta. Wzdy iey ſpytam oczo placze A za czo odniey wybaczę. RejKup d4 (397); HistAl A (341); HistAlHUng A4 (2); KromRozm I B (88); MurzHist A2v (384); Potem wyſzedł zonąd i przyſzedł do oiczyſzny ſwoiéi a vczniowie iego idą zaniem MurzNT Mar 6 arg (540); KromRozm II b3 (165); KromRozm III Av (227); Diar 19 (104); DiarDop 99 (16); MrowPieś A2 (11); BielKom nlb 5 (55); Stárzeye ſie drugi przez żony właſney/ á przedſię miłoſnicę będzye myał. Vmrzeli mu thá drugą ſobye námowi GliczKsiąż O8v (199); Pyoſnecżki s ſtárego y znowego Zakonu [...] ku ćći á ku chwale imieniu Páńſkyemu. Ku themu co ich vżywáć będzye. LubPs gg2 (506); GroicPorz A3v (106); GroicPorzRej C3v (3); SeklPieś 31 (2); KrowObr A (297); Máło przed tym ſłyſzałeś/ iáko tá cna duſzá/ Igra s tym márnym ćiáłem bárzo cżęſto ruſzá. Ono ſie záwżdy ciągnie ná ſwe przyrodzenie/ A oná nieboracżká ná lepſze bacżenie. RejWiz 129 (1004); Wſtał potym Krol gdy pocżęło ſwitáć/ y Dániel znim. Y rzekł Krol: W cále ſą piecżęći Dánielu? On odpowiedział/ w cále Krolu. Leop Dan 14/16 (1792); OrzList b2 (42); UstPraw A (42); KochZuz A2 (20); LeszczRzecz A2v (3); Pan wracáiąc pieniądze/ pytał pierdzi żoná/ Ach panie day dyabłu ſmierdzi iey z ogoná. RejFig Aa5v (262); (nagł) Káſper Smolik. (–) IZ brudny więc Smolikiem/ właſnie go przezwáli/ Lecż iż mieſzka nád wodą/ przedſię go kąpáli. Więc chocia mu ná ſkorze gláncu vchybili/ Ale mu cnotę przedſię/ pięknie wybielili. RejZwierc 66v (544); Trzinaſti Alspant, w nim oſm wagrubinow. [...] K niemu zawieſzenie, w nim tablicza safirowa wielka WyprKr 8v; Rzekłá tedy Piotrowi ſłużebnicá odźwierna: Zaliś y ty nie ieſt z zwolennikow cżłowieká tego? A on powiedźiał: Nie ieſtem. BibRadz Ioann 18/17; Pierwſzy liſt Páwłá ſwiętego do Theſsálonicenſow. KApitu. 1. Chwali ie iż w pośrzodku vćiſkow ſtátecżnie trwáli w Ewánieliey kthorą im on był przepowiedźiał. BibRadz 1.Thess 1 arg (2511); Pánie iuż Gęś ná ſtole. (–) A my też powſtawſzy tachniem wſzechni ná nię. OrzRozm V3v (80); Pánny tez pytano z oſobná ieſli ná to przyzwala/ ktora przyzwoliłá. Dawſzy iey Eliezer ſkárbow doſyć złotá y ſrebrá/ iechał z nią y z iey Fraucymerem w pokoiu. Ktorą vyrzawſzy Izáák z dáleká wyſzedł przećiwko iey/ oná też sſiádłá z wielbłądá BielKron 13v; [Rotmistrze] iecháli w kozactwo pod Ocżakow (oni to zową w polá albo w łowy) BielKron 420; Po lewey ſtronie dwa Kniáżowie młodźi iego przyrodzeni/ miał ieden buławę oni zową ſcheſtoper/ drugi ſiekierę s kośći Słoniowey białłą oni zową Topor BielKron 435; gdy kthory z nich vmrze/ włożą mu do grobu ſiekierę/ ſtráwy y trunku/ y trochę pieniędzy/ śpiewáiąc z płácżem (ták v nich obycżay gdy płácże śpiewa) BielKron 438; pytał w rádźie/ kto ma nieprzyiaćielá/ mali go wſpomágáć cżyli tępić? Rzekli ma go tępić BielKron 463v (4559); BielKronCies Mmmm3v (3); Wiem co mi vcżyniłá ſzkolna Teologia/ wiem też com iey powinien/ radem temu żem od niey wyrwan/ y dźięki cżynię Pánu moiemu. Nie chcę áby mię iey z nowu vcżyli/ znamći / áni mi iey niechay iednáią/ nie chcę iey. GrzegRóżn K4 (290); KochSat ktv (44); KochZg A2v (4); Abowiem cżegoſz więcey od Woiewody/ to ieſt/ nawyſzſzego woyska ſprawce/ albo Senatow ktore oni Oyczami zwali słuchać mieli? KwiatKsiąż N2v (180); Mącz 61d (7); OrzQuin A4v (45); Prot A2 (32); ProtBaz E2; SarnUzn Bv (114); Gdy tedy niekto oſzáleie od ſkáżoney krwie/ ty ſą známiona: Iż ſye táki śmieie/ pokrzyka/ wiele mowi/ táncuie. Tákiemu z noſá kreẃ ruſzyć pomaga/ czym oſtrym nozdrze wzdrápawſzy á záćiąć mu żyłę poſrzod czołá SienLek 52 (387); SienLekAndr a3 [2 r.]; LeovPrzep a2v (12); RejAp AA3 (599); Widziſz onę niewiáſtę/ co gárcze przedáie: (y vkazał z gory) tá/ gdy ia kilká coniuráciy zmowię/ potłucże hnet/ te wſzytki garki kijem. GórnDworz T4v (414); GrzepGeom Bv (16); HistRzym 2v (1069); ábo co było tey pánnie powiedzyano? Oto ſłuchay co iey Anyoł mowił RejPos 305v (4320) RejPosWiecz2 91 (33); RejPosWiecz3 [97] (13); BiałKat a4 (128); BielSat B4v (68); KwiatOpis A2v (13); GrzegŚm Av (45); HistLan A2 (134); KuczbKat a2 (79); RejZwierc Av (1204); BielSpr 3 (205); KochMon 19 (28); WujJud kt (217); WujJudConf 7v (34); RejPosRozpr b3 (18); RejPosWstaw 21v (38); BudBib Bv (1376); BudBibKaw A2v; HistHel [A2] (94); MycPrz I A2v (69); Strum A4v (179); WierKróc A2v (20); BiałKaz B (155); BudNT przedm a2v (592); Od Mieſzcżan przyſięgę wziął/ y dar śrebrny z złotym. Támże też ná Rycerſtwo kilko ich páſſował StryjWjaz C3v (57); PAn BOG ći niech błogoſláwi. (–) Y ćiebie niech też on żywi. CzechRozm 67; Bo ſie nádeń/ y nád inſze wierne/ mędrſzymi y świętſzymi cżynią. Boże im day vpámiętánie/ áby w tym błędzie niezginęli. CzechRozm 267v (1292); PaprPan A2 (620); KarnNap A2v (55); ModrzBaz 2v (249); ModrzBazBud π6 (8); ModrzBazStryj π2v [2 r.]; SkarJedn A3 (256); KochOdpr A3v (24); Oczko 1v (45); KochPs 4 (225); SkarŻyw A2 (3802); ZapKościer 1579/1v (81); KochTr 6 (11); Y pieniędzy nie żáłuymy. (did) Vderzy w wácek ręką/ y podnieśie go wzgorę. (–) Wſzák ie chwałá Bogu mamy. MWilkHist C (134); gdźie byłá przedtym Miſſia máła/ dźiś Serbią zowią álbo Seruią (marg) Nieſzczęſliwie názwano Seruią/ bo wſzyſcy ſą in ſeruitute Turcica (–) StryjKron 100 (203); CzechEp kt (994); CzechEpPOrz *3 (21); KochJez A3 (6); NiemObr ktv (207); KochEpit A2v (3); KochFr 5 (62); KlonŻal A2 (6); KochBr 151 (9); KochDz 105 (3); KochEpitCat 1410 (5); KochMarsz 154; KochMuza 27 (2); KochPhaen 1 (41); KochSz A2 (49); KochWz 136 (42); KochMRot A3 (14); ReszPrz 6 (50); ReszHoz 121 (6); ReszList 161 (19); WerGośc 205 (92); WerKaz 282 (4); WisznTr 3 (23); BielSen 7 (21); BielSjem 4 (40); KochPam 81 (14); KochPieś 12 (22); KochSob 59 (16); KochTarn 73 (19); PudłFr [3] (73); ArtKanc A3v (347); BielRozm 3 (64); GórnRozm Av (87); KmitaPsal A4v (12); KochProp 6 (8); KochWr 26 (10); PaprUp A2 (109); ZawJeft 5 (39); ActReg 1 (350); GostGosp 8 (33); GostGospGroch kt; GostGospPon 169 (2); GostGospSieb +2v (6); GrochKal 4 (14); Phil B2 (84); GórnTroas 6 (43); KochCn B4; KochCz A4v (9); KochCzJan A2v (3); KochPij C2 (10); GrabowSet B3 (52); KochAp 5 (15); KochFrag 14 (27); KochFragJan 4 (3); OrzJan 6 (91); OstrEpit Av (7); Bráćie/ drogie to śiodło? (–) Dam ie wam zá złoty. WyprPl A4v; Damći dwánaśćie złotych: więcéy téż [koń] nieſtoi. (‒) A niechay go pśi ziedzą. (–) Niewiém o co łáieſz. (–) Bo mi y połowice Kśięże nie podáieſz: Muśiałbym ći go vkráść WyprPl B3v (46); LatHar +3 (550); KołakCath A3 (15); KołakCathOkuń A2; KołakSzczęśl A3 (13); RybGęśli A2v (10); Rzekł im Ieſus: Napełnićie te ſtągwie wodą. Y nápełnili ie áż do wierzchu. WujNT Ioann 2/7; A Agrippá rzekł do Feſtá: Y ſamem chćiał ſłucháć człowieká tego. A on rzekł: Iutro go vſłyſzyſz. WujNT Act 25/22 (3517); WysKaz )?(2 (42); JanNKar B3 (5); JanNKarKoch G2; SarnStat *4 (471); SiebRozmyśl [A3]v (150); WitosłLut A2 (19); GrabPospR N4v; KlonKr wstęp A2v (40); KmitaSpit A2 (129); PowodPr kt (111); SkarKaz kt (595); VotSzl A2 (15); CiekPotr )?(2 (145); CzahTr A2v (136); CzahTrPapr ktv; GosłCast 4 (149); PaxLiz A3 (82); SkarKazSej 657b (189); KlonFlis A2v (45); SapEpit A2 (19); KlonWor **(208); PudłDydo A2 (35); RybWit A3 (5); ZbylPrzyg ktv (40); SzarzRyt A3v (25); SzarzRytLeśn ktv.

Brak zgody gramatycznej (238): BierEz Gv; PatKaz II 32v; yako tho są svthkj hy kopcze prawdzive Zaktorymy ya zadzierzal hymyenye sve hoktorą mya tha strona poziva hy zadzierzalem zanyemy vysey trzech hy trzedzisczie [!] lath ZapWar 1532 nr 2437; TarDuch A4v; RAk ieſt Riba czudna ma nog oſm [...] Są miedzy niemi niewiaſty y mężowie Iako to znać iaſnie FalZioł IV 30d (36); RejPs 59; RejRozpr F (2); SeklKat Fv (2); RejKup D (11); GliczKsiąż E3v (7); GroicPorz t4 (2); GroicPorzRej C3v; KrowObr 124v (2); RejWiz 4v (5); Leop Ex 30/30 (4); RejFig Bb; RejZwierz 21v (6); PAn z źiemie ſtworzył człowieká/ kthorego záſię w nię obroćił. Zámierzył im dni pod liczbą/ y czás pewny/ y dał im moc nád rzeczámi źiemſkiemi. BibRadz Eccli 17/2 (21); OrzRozm H (4); przyciągnął do Sámáryey/ obiegł miáſto/ leżał około niego trzy látá. A gdy głodem śćiſnął/ łácno otrzymał. BielKron 89; ieſt też rodzay iáſzcżorek z ćielęcemi głowámi/ ktore zowiemy Salomendry. Tych żadny ogień nie może ſtráwić áni żadny żywioł/ ták iey w wodzie być iáko w ogniu BielKron 269 (10); KochSat Bv (2); SienLek 61v; RejAp 18v (9); GórnDworz Z8v (4); RejPos 150v (2); RejPosWiecz2 91v (4); BielSat C4 (5); RejZwierc 59v (9); BielSpr 24 (7); BudBib Ex 15/7 (5); Strum Qv (7); CzechRozm 68 (3); PaprPan Z2v; KochOdpr C2 (3); Oczko 1v; KochPs 73; SkarŻyw 142 (2); KochTr 6 (2); CzechEp 8 (4); KochFr 73; BielSen 14 (2); BielSjem 34 (3); ArtKanc K6 (3); BielRozm 23 (3); GórnRozm Mv (2); GostGosp 90; GrabowSet Rv (3); KochFrag 25 (4); Anim ſie żołniérzowi iák żyw przypátrował. Bá wiele nas/ cochmy ich przedtym niewidáli/ Aż dopiéro gdy náſzé ſnopki wytrząſáli WyprPl A2; Chybá Fórman ſól woźić táką ſzkápę kupi. Záwróćiłćiby ſie łeb/ á iákoby ſpadł z niego/ Pewnieby ſzyię złómił z ſzkápy ták wielkiégo. WyprPl B3 (3); WujNT Luc 11/51 (2); SarnStat 435 (10); KmitaSpit C2v; PowodPr 6 (3); SkarKaz 278a (2); KochFlis C (2); KlonWor 33 (2).

W opozycji doten(to)” (9): OpecŻyw 174; MurzNT Luc 18/14; ALexánder przezwiſkiem/ ácż rozny tytułem/ Z onym ſwym ſtárym drużbą/ co był wielkim krolem. Bo ácż on ſzyroki ſwiát/ możnoſcią poſiadał/ Lecż y ten poiedzinkiem/ nie zle ſzáblą władał. RejZwierz 79 (3); BudNT Luc 18/14; CzechRozm 78; Byłći przed tym y Stephan y Iákub S. w więzieniu: á wżdy nie czytamy żeby ſię ták zá nie kośćioł bez przeſtánkn [!] modlił/ iáko teraz zá Piotrá. Czemu? iż oni byli członkámi/ á ten głową. WujNT 447 (2).

Połączenia: »on sam« = ipse solus Vulg (24); O Krolu wielkim w Afryce/ ktorego zowiemy Pop Ian. PReto Gijan/ ktorego oni ſámi zową Belul/ my go zowiemy Pop Ian [...] ma ſwe kroleſtwá ná południe w Afryce BielKron 462 (3); GórnDworz E3 (2); RejPos 59v; CzechEp 376; LatHar 15 (2); WujNT przedm 41 (9); WysKaz 8; á pozew nań ma bydź kłádźión w párochiiéy gdźie miáł ośiádłość/ álbo gdźie ſie rodźił/ álbo tám gdźie przemieſzkiwa/ álbo też y w ręce iemu ſámému może bydź dan. SarnStat 514 (5).

»on tam« (1): To tego/ y co lepiéy oni tám vmieią/ Cáłą Bożą noc będźie KochPieś 30.

B. Zastępuje rzeczownik zbiorowy (w tym: w zdaniu pojedynczym (18), w zdaniu złożonym (1074), w stosunku nawiązania (698)) (1790): BierEz C2 (4); OpecŻyw 2 (15); ForCnR D4; HistJóz C2 (7); KlerPow 2; FalZioł I 98c (5); BielŻyw 54 (9); MiechGlab 2 (5); WróbŻołt B6 (7); LibLeg 10/56 (5); MetrKor 61/224 (2); RejPs 106 (13); ComCrac 11 (5); ConPiotr 34v; SeklWyzn a3 (3); LibMal 1545/95v; RejJóz M7v (6); ZapWar 1545 nr 2646; SeklKat I2 (5); RejKup b7 (4); HistAl B4 (10); KromRozm I Bv (2); Wtem śię obrocił do młodźi ktorá tam ſtała i rzekł im MurzHist S2 (4); virzáł wielką rzéſzą i ſérdecznie śię roślitowáł nadnięmi MurzNT Matth 14/14 (9); KromRozm II t4v (2); KromRozm III Kv (2); Diar 21 (15); DiarDop 104 (8); BielKom A4v (2); GliczKsiąż B5 [2 r.]; Roſpomni ná zły narod ktory bluźnił cyebye/ [...] Pomśći Pánye nád nimi wſſetecżeńſtwá tego/ Ze chcyeli chwałę zniſſcżyć imyenyá twoyego. LubPs R3v (60); GroicPorz g2; KrowObr 194 (2); RejWiz 36v (17); Leop Ex 19/17 (119); OrzList f4 (2); UstPraw G2 (2); GRomádá dwu do miástá głupich wypráwili/ Aby im bożą mękę ná ſwiętá ſpráwili. RejFig Aa6 (5); RejZwierz 8 (10); ábowiem lud twoj ktoryś z Egiptu wywiodł popſował ſie/ á prędko ſie vchylili zdrogi/ ktorą ią im roſkazał BibRadz Deut 9/12; kthory záſzedſzy przed ono woyſko co ćiągnęli do Sámáryey rzekł do nich BibRadz 2.Par 28/9; Ty tedy nie modl ſię zá tym ludem/ nie wołay zá nimi/ áni ſię wkłáday zá nie/ áni ſię zá niemi przyczyniay BibRadz Ier 7/16 (128); OrzRozm H4 (2); gdzye potym rzućili ſie Rycerze ná Senat/ zábili ich wiele miedzy imi BielKron 131v; iſz tego ſláchtá nie vcżyni ieſli ſam krol ſnimi nie ruſzy BielKron 403; Hordá Kázáńſka thá ieſt nabliſzſa Moſkwy nád rzeką Wolhą/ s ktorymi długo cżynił Bázyli tho ieſt Waśil Kſiądz Moſkiewſki niźli ich zołdował BielKron 439v (313); GrzegRóżn G2v (2); KwiatKsiąż M3 [2 r.]; Mącz 177a (4); OrzQuin I3 (6); Prot D2; SienLek 157v (2); SienLekAndr a2v; LeovPrzep B2; wyſzłá ſzáráńcża ná ziemię/ á daná im ieſt táka moc iáko máią ſzkorpionowie ziemſcy. RejAp 76 (21); GórnDworz I8 (5); To co vmyſlił/ dał ſwey rádzie wiedzieć/ á rádá iego pocżnie iemu odrádzáć/ ále ich on nie posłuchał HistRzym 9 (3); RejPos 2 (153); RejPosWiecz2 91v; BiałKat 13v (5); BielSat G3 (6); HistLan F2v; KuczbKat 260; RejZwierc 5 (39); BielSpr 6v (37); WujJud 159v (6); WujJudConf 14 [2 r.]; RejPosWstaw [413] (5); BudBib Ex 15/17 (109); HistHel B4v; MycPrz I Cv (5); Strum I4; WierKróc Av (3); BiałKaz I2v (2); BudNT Mar 7/14 (17); CzechRozm 7 (22); Gdy obacżył gwałt wielki ludowi Rzymſkiemu/ Zebrawſzy pocżet ludzi dał rátunek iemu. Iáko ich właſny oycżyc pomogł im życżliwie PaprPan Hh3 (14); ModrzBaz 22v (14); SkarJedn A4v (11); KochDryas A3; KochOdpr C3; Oczko 18; KochPs 5 (14); y w rzecżách klaſztornych wolał drugdy oſtrośći zakonney z bráćią vſtąpić/ á łáſkáwie ſię y pięknie znimi obyść. SkarŻyw 334 (154); MWilkHist H3 (2); Tegoż roku Litwá zbudowáli w tey zięmicy zamek Iunigede/ ktore budowánie Kontor Krolewiecki Bertold chciał im przekáźić StryjKron 305 (28); CzechEp 14 marg (14); KochJez Bv; NiemObr 16 (4); KochEpit A4 [2 r.]; KochFr 27; KochPhaen 5; ReszHoz 128; WerGośc 249; WerKaz 300 (4); BielSjem 5 (8); ArtKanc E5v (10); BielRozm 5; GórnRozm I3v (3); KochProp 8; PaprUp C3 (8); ZawJeft 6 (2); ActReg 49 (12); GostGosp 16 (3); GrochKal 11; Phil O (2); GrabowSet E4v; OrzJan 10 (8); LatHar 16 (7); WujNT Matth 13/15 (53); SarnStat 17 (43); SiebRozmyśl H2; GrabPospR K2v; KlonKr A; KmitaSpit B3v (3); PowodPr 12 (18); SkarKaz 6a (7); VotSzl A2 (5); CiekPotr 19; CzahTr D3v; GosłCast 6; SkarKazSej 665a (29); KlonFlis D3v; SkorWinsz A2; KlonWor 48; PudłDydo A2; ZbylPrzyg A2v (3).

W opozycji doów” (1): Miáſto iákié będzie w oblężeniu y we złey nadziei/ obierze ſie ktho zacny iż go rátuie álbo nieprzyiacielá odgromi/ álbo ratunku miáſtu doda/ Iuż oni chociay o thym niewiedzieli/ przedſię dobrodzieyſtwo wzięli: á ow też ná tym przedſię nie ſtráćił. RejZwierc 95.

C. Zastępuje rzeczownik w G, który w kontekście wyrażony jest przez przymiotnik dzierżawczy (w tym: w zdaniu pojedynczym (75), w zdaniu złożonym (1107), w stosunku nawiązania (439)) (1621): BierRaj 23v; BierEz C3v (4); OpecŻyw 47 (13); ForCnR A4v (2); PatKaz I 17v; PatKaz II 39v (4); PatKaz III 151 (2); ZapWar 1527 nr 2380 (3); HistJóz A4v (2); TarDuch A4 (3); RDeſth ma liſty podobne brzoſkwianemu j ſam iey podobny ieſt FalZioł I 114a (10); BielŻyw 106 (3); GlabGad B4 (9); WróbŻołt I6v (5); MetrKor 61/223v; Prorok chwali dobrodzieyſtwo páńſkie iż on y nędznego nieopuſſcza RejPs 167v (40); LibLeg 11/64 (5); ComCrac 11v (3); Co Ceſarſkie to dáć iemu A co boże to dáć ſámemu RejRozpr B2v; SeklKat D4v (13); RejRozm 396 [2 r.]; RejKup h3 (14); RejKupSekl a5 [2 r.]; W thym ſlyſząc Egipcżykowie przyſcie Alexandrowe wyſzli przeciw iemu/ y poddali ſie mu HistAl B7 (25); KromRozm I C3v (5); MurzHist Gv (6); MurzHistSekl ktv [3 r.]; Gdźietéſz przyſtąpiwſzy słudzy goſpodarſci rzeklimu MurzNT Matth 13/27 (8); KromRozm II c3v (8); KromRozm III Av (8); MrowPieś A4v; GliczKsiąż B8v (4); LubPs C3v (45); GroicPorz pp2; KrowObr 50v (15); RejWiz 4v (17); Leop Gen 16/1 (77); RejFig Cc6; RejZwierz 19v (2); Ale thá winá nie ieſt zakonna/ gdyż on ieſt doſkonáły/ iedno przyrodzenia náſzego ktore ieſt mdłe. BibRadz I 53c marg; Vſkarżánie Dáwidowe gdy był vćiśnion vtrapieniem. 7. Modli ſię Bogu áby go wſpomagał y wſzytki ludźi vtrapione. BibRadz Ps 69 arg (92); A co ſye tycze bogactwa Kśiężego/ będźiemy go mieć z nimi nápoły OrzRozm I (3); Gdy iuż było imię Zydowſkie po wſzytkich zyemiach ſąſiednich rozſlawione/ bali ſie ich okolicżni krolowie BielKron 31v (117); GrzegRóżn C3 (2); KwiatKsiąż L2 (3); Mącz 65c (6); SarnUzn B8 (2); Sliniogorz ieſt wrzód gárdłowy/ kthory ie bárzo ſuſzy y śćiąga SienLek 80v; Nád tho iáiec kurzych gdy ie kápłunią náſuſzyć/ thákże y prośięćich/ kiedy ie kleśnią SienLek 112 (14); LeovPrzep F3v [3 r.]; RejAp AA4v (52); GórnDworz Cv (6); Pánie boże [...] ktoryś ieſt ocżekawánie ludzkie y zbáwjenie ich/ przydź ku wybáwieniu nas. HistRzym 76 (15); RejPos Bv (186); BiałKat 33v (13); BielSat H [2 r.]; GrzegŚm A3 (2); Krotkoć dziatki oycowſką miłość pámiętáią/ Y dáleko inácżey im ią oddáwáią. HistLan A3; KuczbKat 95 (13); RejZwierc 11v (36); BielSpr 21 (10); iednák nas od poſłuſzeńſtwá Kośćielnego nie wyzwolił/ y owſzem go ſłucháć roſkazáł WujJud 207 (21); WujJudConf 67v (6); RejPosWstaw [414]v; BudBib b3v (58); HistHel D2v; MycPrz I A2; Strum Q3 [2 r.]; BiałKaz F4; BudNT przedm b6v (11); StryjWjaz B4 (2); CzechRozm A7 (77); PaprPan V2v (7); KarnNap B2 (4); ModrzBaz 10 (12); SkarJedn 35 (12); KochOdpr B4v; KochPs 6 (24); Nie tyło [!] o ſwoie/ ale y obráterſkie grzechy proſząc/ aby im zgłádzone były. SkarŻyw 198 (57); KochTr 24; MWilkHist I3; StryjKron 61 (10); CzechEp *2 (71); CzechEpPOrz **3v [2 r.]; Nie pokázowáłá ſię w Piotrze Papieſká hárdość/ y nádętość/ ktorzy to o ſobie twierdzą/ iż oni wſzytkich ſędźić/ á onych nikt winowáć/ [...] nie może. NiemObr 41; ktorzy zá cżáſow Cyprianowych/ y po nim áż do Niceńſkiego Synodu żyli NiemObr 57 (32); KochDz 105; KochPhaen 22; ReszPrz 45 (4); WerGośc 266; BielSen 11; BielSjem 3 [2 r.]; ArtKanc E4 (18); Czeſkich my też obyczáiow/ áni porżądku ich około pozwow niechcemy. Temi ſwemi dobremi obyczáymi/ y porżądkiem około pozwow/ oni ſtráćili Wolność ſwoię/ á náſzá z łáſki Bożey cała. GórnRozm F4v (2); Krolewſkie ſerce trzymaſz w rękách ſwoich/ Dla wiernych twoich. Náucż mu pálcże do ſcżęſnego boiu/ Aby ſwym miecżem doſtał nam pokoiu KmitaPsal A2v [3 r.]; PaprUp B3 (2); ZawJeft 11 (2); ActReg 3 (3); GostGosp 12; GrochKal 6 (3); Phil B (3); GrabowSet D4v (3); KochFrag 15; OrzJan 23 (7); LatHar 2 (5); KołakSzczęśl B4v (2); WujNT przedm 8 (108); WysKaz 22; SarnStat 12 (16); WitosłLut A6v [3 r.]; KmitaSpit C3v [3 r.]; PowodPr 30 (5); SkarKaz 40a (35); VotSzl Cv; CiekPotr 24; CzahTr D3v; GosłCast 75 [2 r.]; PaxLiz Bv (2); SkarKazSej 674b (4); KlonFlis D2v; KlonWor 24 (4); RybWit C2v.

Połączenie: »on sam« (2): Ieſliż osłá nieprzyiaćielſkiego rátowáć ſie godźi/ tedy dáleko więcey iego ſámego. BibRadz I 43c marg; LatHar 193.

D. Zastępuje rzeczownik nie wyrażony wprost ale implicite zawarty w kontekście poprzednim (299): Latwiećiem rádzić ięzykiem/ Trudniey przewieść vcżynkiem. Trzebáć pracey nie żáłowáć/ Kto chce dobrą rádę ſkonáć. BierEz Ov (2); LibLeg 6/190v (4); PatKaz II 79v; FalZioł I 79a (4); KłosAlg G4; Ciągnie ſie rzkomo poziewá Ale boday mu ták pſia máć Iákoć mu ſie wten czás chce ſpáć RejRozpr G4v (7); Onos ći on krolewić/ czo go matka pieſći Nalepiey by aby tu/ zginął wnet beż wieſći Bocz oni thak mnimaią/ bychmy im nie dzieći RejJóz A7 (3); Niemſczić ſię nadbliznym ſwoym/ ale to odkladać na pana Boga/ gdi on ſam ſobie racził zachować/ Exodi. xxxij. mowiąc Mnie pomſta/ á ia oddam SeklKat I2 (5); RejKup d2v (7); MurzHist Nv (4); MurzNT Matth 14/25; LubPs G4v (3); RejWiz 15v (10); Y przyſſli do domu onego przełożonego/ y vyźrzał tám zgiełk/ áno płácżą y lámentuią. A wſſedwſſy rzekł im: Co ſie fráſuiećie álbo płácżećie? Leop Mar 5/39 (11); RejFig Cc7v (2); SAturniná Ceſárzá gdy obieráć mieli/ Rzekł im/ widzę pocżćiwie/ żeſcię mię zbyć chcieli. RejZwierz 21; Y podam Egipt w ręce pánow okrutnych/ á ſrogi Krol im pánowáć będźie BibRadz Is 19/4 (6); Archilochus Poetá był cżáſu Mánáſſen w Lácedemonie/ ále dla grubego á niewſtydliwego piſánia od nich wygnan. BielKron 101; Skánderbeg ſpráwion był iż żywnośći idzie do woyſká Tureckiego doſyć z Mácedoniey/ záſthąpił im y odebrał ią BielKron 250v; Obrzezánie Thureckie bywa nie oſmego dniá iáko v Zydow/ ále ſiodmego álbo oſmego roku kiedy pocżnie mowić dobrze/ á tho dla thego áby ſam odpowiádał kiedy go będą pytáć. BielKron 260v; przyiechał do Krákowá przyięt zá Monárchę/ láthá 1203. y rządnie ſie ná niey zachował BielKron 357v; Láthá 1376. Przecſław s Pogorzáłey Biskup Wrocſłáwſki/ będąc ná nim trzydzyeśći y ſześć lath vmarł. BielKron 378v; Miáſtho Málbork nie rychło ſie poddáło/ áż im dotłucżono z zamku. BielKron 392; Pleſzkow álbo Pskow/ miáſto naznámienitſze we wſzytkiey Moſkwi/ bo to ſamo tylko murowáne ieſt w Moſkwi/ ſiedźi ná cżworę/ á káżde ſnich ſwym murem obtocżone BielKron 432v (105); A przeto iako ſię Socrates będąc ſtarym grać nauczył/ takze też przyrodzoney cnoty młodzieniaſki [!] kazał wnim cwiczyc KwiatKsiąż I2v; Mącz 403a; Prot C; Po tym znáć niemoc wielką/ kiedy padwſzy pieni ſye bárzo/ ieſli mu otrą pirwą piánę/ á więceyſye niepieni/ może być zdrów SienLek 58; Kiedy niemoże mowić/ dáć mu trzydźieśći źiarn piwowoniey wyłuſzczonych zwierćiawſzy z winem álbo z piwem. SienLek 62v (24); RejAp 107v; GórnDworz Z6 (2); HistRzym 11v (2); RejPos 130 (3); BiałKat 263v; BielSat N (2); Ale gdzie wſpaniła myſl á beſpiecżne ſercze nic go nie zátrwoży/ nic go nie vnieſie. RejZwierc 87v (7); BielSpr 38 (3); WujJud 197v (2); RejPosWstaw 44; BudBib 4.Reg 16/9 (3); Strum F4v (3); WierKróc B3v; BudNT Luc 10/7; PaprPan Nv (3); ModrzBaz 64; Oczko 7v (5); Iáłmużnikiem y ſam był wielkim y innych do niey pilnie wiodł. SkarŻyw 292 (6); StryjKron 230; Tákże y Papieżá od Antychriſtoſtwá wolnym tho vcżynić nie może/ żeby on nim przedśię nie miał być. CzechEp 384; KochJez B; PaprUp F4 (8); ActReg 7; GostGosp 70 (2); GostGospSieb +3; LatHar +8; WujNT Luc 14/15 (9); JanNKar C4v; SarnStat 145 (13); Gdy ćię w iednę ſtronę twarzy vderzą/ drugiey mu náſtaẃ. To ieſt/ bądź gotow odpuścić mu á nie mśćić ſię. SkarKaz 311b (3); PaxLiz D (3); SkarKazSej 684b; KlonFlis D4; A podobno nie pirwſzą mnieś ták ty oſzukał/ Byłoby ich y więcey kiedyby kto ſzukał. PudłDydo B3.
E. Odnosi się do osoby lub rzeczy określonej zdaniem względnym (bliskie funkcji odpowiednika w postpozycji) (w tym: w stosunku nawiązania (715)) (3011): BierRaj 19v (3); MetrKor 34/134v (6); Komu ſye wrzod wgoleni włoży/ záwſſe ſye mu boleſć mnoży. March1 A4 (7); Iż kożdy kto śię vrodzi/ Wżdy ma nieco co mu ſzkodzi. BierEz O3 (31); a nacżyiey by ſie láſce pokázała latoroſl ij kwiat/ ten ieſt doſtoien/ aby iemu dziewitza Maria dána była ku manżelſtwu. OpecŻyw 4 (29); ForCnR C4; ſzwyąthe a nyepokalone dzyeuyczthwo ktorymy czyą chwalamy mam chwalycz bo ktorego nyeba noſycz nyemogly wtym zyuoczye yegoſz [lege: jegoś] zamknąla PatKaz I 8v (4); PatKaz III 89v (2); TarDuch A5; FalZioł I 100d (33); BielŻyw 10 (10); BielŻywGlab nlb 10; GlabGad G2v (6); BierRozm 6 (3); March3 V3v (5); Niechay ſie zaſromaią y zapłoną ſpołem ći ktorzy ſie raduią memu żłemu. (koment) Zaſromaią [Ps 34/26] cżuſz aby ſie ſami oſądzili by ich ty nie ſądził. WróbŻołt L8v (18); LibLeg 6/116v (27); RejPs 22v (55); ComCrac 17; RejRozpr Dv (4); SeklWyzn kt (6); RejJóz B4 (12); SeklKat A3 (25); thego kthori my nyezaplacziel ſpolyą [lege: spalę] albo mv czo zlego vczinyą LibMal 1548/138; RejRozm 404 (2); RejKup Bv (34); HistAl A5 (6); KromRozm I C3 (9); MurzHist Bv (14); ktory mięſzká wemnie a iá wnim/ tenći obfity owoc przynośi MurzNT Ioann 15/5 (21); Błogoſláwyony/ ktorego ty náuczyſz Pánye/ á zakon twoy mu obyáwiſz. KromRozm II ſ (4); KromRozm III A3 (11); Diar 48 (7); DiarDop 111; BielKom B2v (14); GliczKsiąż D7v (19); LubPs C2v (49); GroicPorz e2v (28); GroicPorzRej C4; KrowObr B4 (31); A ten co to wymyſla v was przywileie/ Proſzę przeſtrzeſz go pilnie/ niechay nie ſzáleie. RejWiz 183v (89); Leop Lev 14/26 (90); UstPraw A3 (37); LeszczRzecz A2 (2); RejFig Cc [2 r.]; TEn gdy był proſtem pánem/ groźno ſie ſpráwował/ Y miał tákich niemáło co im o gárdło ſtał. A gdy zoſtał Ceſárzem/ przyiął ie łáſkáwie RejZwierz 30v (15); Weźmi ſzátę tego kthoryć ręcżył zá obcego/ á ktoryć przyrzekał zá obcą/ weźmi zakład od niego. BibRadz Prov 27/13 (122); Niecnotliwy Człowiek ieſt ten/ ktory vmárłego háńbi/ gdyż on iuż ſam zá ſye odmowić iemu niemoże OrzRozm M2v (3); Rzekli potym wſzyſcy do Sámuelá/ kto ieſt táki co mowi áby Saul nie był krolem/ wydaycie go nam ná zábicie. BielKron 64; Tám będąc mśćił ſie nád niektoremi co z bitwy vciekáli. Oni vchodząc iego ſrogośći otruli go BielKron 175; Tám káżdy podle ktorey klęcżał popadł BielKron 185 (79); BielKronCies Mmmm3; KochSat A2v; KochZg A4v; KwiatKsiąż A3 (15); Mącz 26c (9); Boday zábit kto przećiwko temu/ vtopię Kórd w niem ſwóy do iedlec. OrzQuin F2v (3); Prot A4v (7); SarnUzn C2 (4); SienLek 14v (43); LeovPrzep E (2); A kto zwycięży/ ten oſiągnie wſzytko. A ia mu będę Bogiem/ á on mnie będzie ſynem. RejAp 177v (107); GórnDworz B5v (93); GrzepGeom Dv; Ktożmi Appolloná żywego da/ dam iemu pięć ſet funthow złothá. HistRzym 10v (8); Iż ktory mi tego nie zdzierży/ zápali ſie gniew moy przećiwko iemu/ á odſtąpię od niego/ á zákryię oblicże ſwe od niego/ á dam go ná okrutne zginienie/ á wſzytki złośći y wſzytki vdręcżenia będą nád nim wypełnione RejPos 102; Iż nigdy żadnego nie widzyał nikt opuſzcżonego/ kto záwołał do ſwiętego imieniá iego. A iż táki będzye tłocżył ſmoki/ lwy/ y wſzytki niebeſpiecżeńſtwá ſwoie/ ktoremi ſie nań náſádził ten ſrogi á márny ſwiát RejPos 174v; iż pewnie to co vrodziſz iż będzye z niego krol ábo iáki mocarz wielki ſwiátá tego RejPos 306v (259); RejPosWiecz2 90v (15); RejPosWiecz3 [97] (4); BiałKat 38v (13); BielSat L3 (6); GrzegŚm 6 (7); HistLan D4v (11); KuczbKat 85 (21); Bo y ow też nie może mu práwie zdrowia życżyć co wie iż mu on pewnie ſmierći życży. RejZwierc 160v; A ſtárych wiekow był ná wielkiey piecży/ Ten czo wiernie ſtrzegł Poſpoliteyrzecży. Pater patriae nadobnie go zwano/ Kogo ná ſpolnych ſpráwách wiernym znano. RejZwierc 222v; Kto s ſławą płynie/ Czás mu nie ginie. Kto ſławy ſtrzeże/ Ten ſie nie zrzeże. RejZwierc 238v (127); RejZwiercPodw 183v [2 r.]; BielSpr b3v (11); KochMon 26; WujJud 39 (21); WujJudConf 146v (5); RejPosRozpr b4 (3); RejPosWstaw [412]v (13); Wyrwi tego ktory ćierpi krzywdę zrąk temu kto mu ią cżyni. BudBib Eccli 4/9 (57); MycPrz I [A3]v (3); Strum I2; WierKróc A4v (2); BialKaz B2 (7); BudNT przedm a4 (23); CzechRozm A4v (68); PaprPan Zv (3); KamNap G; ModrzBaz 2v (121); ModrzBazBud π5v; SkarJedn 6 (10); Oczko 2v (5); KochPs 8 (22); SkarŻyw A3 (46); MWilkHist L [2 r.]; StryjKron A3v; Gdyż świát y miłość iego/ ieſt nieprzyiaćielem Bożym. Ták/ iż ktoby iy miłowáć chćiał/ ten Bogá miłować nie może: áni też iego Bog miłuie CzechEp 407 (43); NiemObr 5 (18); KochFr 36 (6); KochMarsz 154; KochMuza 25 (3); KochSz A3v; KochWz 142; KochMRot A3 (4); ReszPrz 9 (8); ReszHoz 122 (3); ReszList 150 (9); WerGośc 223 [2 r.]; WerKaz 288; WisznTr 23; BielSjem 21 (4); KochPam 83; Ale kogo gryźie mól zákryty/ Nie idźie mu w ſmák obiad obfity KochPieś 3 (9); PudłFr 6 (15); ArtKanc A13 (40); BielRozm 4 (2); GórnRozm H3 (29); KochWr 22 (4); PaprUp Cv (7); ZawJeft 9 (3); ActReg 2 (9); GostGosp 4 (12); GostGospGroch kt; A ktorzy thego chcą áby ſie ich bano/ ći ſie też ſámi bać muſzą tychże ktorzy ſie ich boią. Phil P3 (5); GórnTroas 7 (8); KochCn B4 (2); KochCz B; GrabowSet D2 (2); KochFrag 18 (3); OrzJan 33 (6); OstrEpit A4; LatHar 106 (22); KołakSzczęśl B2 (6); RybGęśli B2 (6); WujNT 5 (225); WysKaz 3 (6); JanNKarGórn H; SarnStat 5 (108); SiebRozmyśl [A4] (7); WitosłLut A4v (2); GrabPospR K3 (6); KlonKr Bv; KmitaSpit C6; PowodPr 29 (3); A kto kiedy czyniący roſkazánie Bożé [!] opuſzczony ieſt? ábo kto go wzywał áby im gárdźić miał? SkarKaz 551a (39); CiekPotr 14 (11); CiekPotrSzym )?(3v; CzahTr [D2] (10); GosłCast 30 (13); SkarKazSej 662a (14); KlonFlis A4v (4); SapEpit B3v; KlonWor *2v (15); ZbylPrzyg B3v (2); SzarzRyt A3.

Brak zgody gramatycznej (34): BOragowa wodkha/ Sercze poſila [...] Kto ma grubą krew ieſt gim vżytecżna FalZioł II 3d; RejPs 186; SeklKat F2v (6); RejKup b5v (4); GliczKsiąż O8v (2); Nád ktorymi Płánetá s ſwoim przyrodzeniem Stánie/ też go ſpráwuie wnet ſwoim ćwicżeniem. RejWiz 148 (2); BibRadz Ps 35/8 (3); BielKron 44 (3); SienLek 152v; iż ktorym odpuśćicie grzechy ich/ będą im odpuſzcżone: á komu zádzierżycie/ będą im zádzyerżáne. RejPos 234v (4); WujJud 169v; MycPrz II B; że ten Ciepłowſki cżyſcie ſie zágrzewa/ Nie z iednym ktory hárdzye háłá háłá ſpiewa. Nie ráchuie ich namniey gdy cżáſu przygody PaprPan Aa4v (2); WujNT 164; SarnStat 982; SkarKazSej 665a.

Połączenia: »on ci« = ipse PolAnt (3): MurzNT Ioann 1/27; Kthoryby chodźił w roſkazániu moim/ á ſtrzegłby ſądow moich/ áby cżynił prawdę/ Onći ieſth ſpráwiedliwy/ on zápewne żyć będźie/ mowi Pan Bog. BibRadz Ez 18/9 (2).

»on sam« = ipse Modrz; ipsemet JanStat (16): KromRozm I D3v; MurzHist V; LubPs O3; BibRadz 3.Esdr 9/4; y ktorzy też wierne Boże ſromocą y pothąpiáią/ y wyrzućáią/ żeć oni ſámi nie znáią (iáko Kryſtus mowi) áni Oycá áni Syná GrzegRóżn K3v; GórnDworz G6v (2); ále temu ktoryby miał bráćią/ tákże y tym ſpoſobem y z tychże rodzicow vrodzoną iáko on ſam. CzechRozm 61 (4); ModrzBaz 9 (2); SkarŻyw 26; SarnStat 237; SkarKaz 381a.

a. Nawiązuje do odpowiednika zdania względnego (w pozycji między odpowiednikiem a zdaniem) (20): PatKaz I 13; ten bouyem chcze aby y odarto zlupyono kto yawnye nyekryye ſkarbu PatKaz III 134v; SeklWyzn Dv; Strzeżono ſye pirwey tákich/ y karano ye ktorzy chćyeli wſſetecznye wyárą ſſermowáć. KromRozm I Nv; Iżbyſmy s tákimi áni towárzyſtwá/ áni żadnych ſpraw nie mieli/ áni ich pozdrawiáli/ kthorzy ſie przą Páná náſzego Iezuſá Kriſtuſá RejAp 116; gdyż tákich wiele ieſt/ á ſnadź im y licżby nie máſz/ ktorzy znáią to iáſnie/ iż im pochlebuią/ á wdy ná pochlebcze ſą łáſkáwi GórnDworz G6v; iż ſie on záwżdy o ty ſtára/ á nigdy ich nie opuſzcża/ kthorzy chodzą zá nim. RejPos 83 (5); A tego nie máſz áni go ſłycháć ktoby ſie ſtárał o płácż á o vpadek vćiſnionego RejZwierc [193]; Bogáctwo więcey temu roſkázuie/ Niż on bogáctwu kogo opánuie. RejZwierc 226v; ták záśię ieſt rzecż nieprzyſtoyna ony ważyć/ álbo iym iáką zwierzchność przywłáſzcżáć/ w ktorych tégo wſzytkiego niemáſz. ModrzBaz 19; Niegodźien też ten/ żeby go zwierzchnym Pánem ábo Krolem zwano/ ktory krzywdy cżyni ſwoim ludźiom ModrzBaz 21 v (3); SkarJedn 247; SkarŻyw 571; Tácy byli zá Máchábeuſzow oni / iáko ie piſmo zowie/ Viri iniqui: ktorzy do obcych pánow biegáiąc/ woyſká ich ná oyczyznę przywodźili SkarKazSej 659a (2).
F. W kontekstach niepełnych (969):
a. W cytatach (273): PatKaz III 111v (2); TarDuch [C4]v; Iż by to była prawda napiſano w ſtarim zakonie. Numeri 12. Przez ſen (mowi pan Bog) będę mowił znimi. GlabGad L4v; SeklKat P2; RejKup dd4v (2); O mnie teſz i Piotr mowi/ gdy powiedá Lepiei im było niepoznac drogi ſprawiedliwości MurzHist R3v (6); KromRozm III G8; LubPs Z4 (2); GroicPorz pp2 (2); KrowObr A3 (6); Leop 2.Car 6/16 (6); BibRadz Hebr 1/5 (2); GrzegRóżn I2v; Z owocow ich poznacie ie/ Pan ſam powiáda y nas vpomina. SarnUzn H5v (3); RejAp 28 (10); Iákoż to ſam powiedał przez Proroká: Iż im záwżdy będę dawał krole wedle ſercá ich/ á ludzye źli będą pánowáć nád nimi. RejPos 130 (25); O wſzyſtkiégo świátá ſtworzeniu czytaſz: On rzekł/ á ſtáło ſye: ón roſkazał/ á ſtworzóno ieſt. BiałKat 283v (3); A Dawid w pſáłmie thák oſobliwie mowił: On zna ſcżego nas ſtworzył GrzegŚm 2 (8); KuczbKat 55 (3); RejZwierc 257 (2); WujJud 7v (6); RejPosWstaw 21v (2); wſzakże nas ſam Bog tak owey Superſtycyi vcży/ gdzie ták mowi/ nieprzycżyniſz kniemu áni vbáwiſz od niego. BudBib b3v (3); BudNT przedm b5v (2); A v Ezechielá káp: 20. ꝟ 11. Mowi ták BOg: Dałem im vſtáwy moie/ y ſądy moię pokazałem im CzechRozm 207 (11); SkarJedn 247 (2); Teraz ſię ſluſznie mowić ma: przynieśćie nakoſztownieyſzą ſzátę/ á iego oblecćie: dayćież mu pierśćień SkarŻyw 173 (8); A Páweł ś. roſkázuie Tytuſowi mowiąc o Kreteńcżykach (Tit. 1. ꝟ 13.) Oſtrze ie ſtrofuy/ áby zdrowi byli w wierze CzechEp 117 (27); NiemObr 12 (5); LatHar 8 (5); WujNT przedm 13 (72); WysKaz 25 (2); JanNKar E3 (3); SarnStat 1246 (2); PowodPr 16 (9); Iáko gdy mowi piſmo: z grobu od śmierći wzbudźił go Oćiec. SkarKaz 242a (8); SkarKazSej 706a (2).
α. Z dodanym do cytatu wyjaśnieniem (17); A Páweł do żydow też okrzczonych: A przeto przezeń (rozumyey páná Kryſtuſá) ofyáruymy záwſſe Bogu ofyárę chwały KromRozm II 13 (2); KromRozm III I6 (2); ták ſwiattzy mowiąc: A oni (coſz Aaronowego vrzędu kápłani) wiele ſie ich ſtawáli kápłany/ dla tego iż [...] KrowObr 181; BibRadz Ier 33/2 (2); RejPos 132v; Piſmo też nas vpomina. Bo ták mowi: Wſzákże ſłużyć mu będą/ (to ieſt Pogáńſkiemu Krolowi) áby poználi iáko wielka rozność ieſt miedzy ſłużbą moią á ſłużbą Kroleſtwá źiemſkiego. KuczbKat 270; BudBib b2v; SkarJedn 281; CzechEp 248 (2); LatHar 197; Y w Pſálmie piſano: (Krolowie/ práwi/ z Thárſu y z wyſpy dáry ofiáruią/ krolowie z Arábiey y Sáby vpominki przynioſą/ y pokłonią mu ſię wſzyścy krolowie/ y narody ſłużyć mu będą). To ieſt Meſſyaſzowi. SkarKaz 516b (3).
b. W przykładach słownikowych (696):
α. Jako odpowiednik łacińskiegoille” „is”, „hic”, „se (a. suus)”, „ipse”, „iste (392): De ſama et capite suo agitur. O cześć y o głowę mu idzie. Mącz 6a; Frequens est cum eo, Vſtáwicznie yeſt v niego. Mącz 136c; Scio hanc meritam esse ut memor esses sui, Zeć to zásłużyłá ábyś ná nię pámiętał. Mącz 217d; Minatur illi mortem, Odpowieda mu ná głowę/ Odpowieda mu że go chce zábić. Mącz 222a; Nec opinata res eos percutit, Nienadźiána rzecz ná nie prziſzłá. Mącz 243c; Inter illos connumeratur Bywa policzon miedzy onemi/ k niem należy. Mącz 253c; Mors continuo ipsam occupat Smierć hnet ogárnęłá. Mącz 258c; Aurum huic olet, Pachnie mu złoto/ to yeſt łákomy/ ná zysk. Mącz 261c; Quid cum illa tibi rei est, Co masſz [!] s nią ſpráwowáć. Mącz 341a; Taedet eum vitae, Mierźi go ſwiát/ ſtesknił ſie nád żywotem/ Przikro mu że żywie. Mącz 438c; Ignoscere his te convenit. Godźi ſie ym odpuśćić. Mącz 482a; Ventulum huic sic facito, Wiey ták ná nię z lekká czyń yey wiátrek Mącz 483d; Volo me istis excusatum, Chcę ſie ym wymówić. Mącz 506b (392);
β. W tekście łacińskim brak odpowiadającego zaimka (246): Cum primis mihi carus est Wielmim nań łaskaw Mącz 71d; Cursant huc atque illuc, Y tám y ſam biegáyą/ Wſzędzie ych pełno. Mącz 73d; Foris est, Nie maſz go domá. Mącz 133d; Perfunctus a febri, Opuſzczony od febry. Ominęłá go Febrá. Mącz 140c; Cum haesitaret addi animum, Gdy wątpił dodałem mu ſercá. Mącz 152a; Sudore manat, Poći ſie/ Ciecze po nim pot. Mącz 208b; Coopertus ulceribus, Pełny wrzodów by go oblepił. Mącz 279b; Positus extra omnem ingenii aleam, Cic. Wſziſtki przeſzedł rozumem/ Nikt s nim nie może być porownan. Mącz 309c; Quemadmodum est asservatus, Iáko go chowano/ Którym ſpoſobém yeſt chowan. Mącz 340a; In quiete vidit, W snie widział/ śniło mu ſie. Mącz 494a (246).
γ. W anaforze do rzeczownika łacińskiego (58): Crepae, a principio caprae sunt appellatae quod cruribus crepent, Festus, Bo łuská ym w nogach gdy niemi tępáyą. Mącz 68a; Funesta arbor vocatur Cypressus, Dla tego yże przed dóm wyſtáwiano gdy kto w domu vmarł. Mącz 140d; Magis delabor ad Clodiam, Skłonnieyſzym k niey. Mącz 180c; Mediam mulierem complectitur, Obłápił w pás. Mącz 213b; Praecarium gerit imperium, Yeſt pánem, ále ſie w nie wmodlił/ wprośił. Mącz 320b; Omnes pro P. Quinto pugnant, Wſzyſcy go bronią/ omawiáyą/ Są zá nim. Mącz 330a; De Parto silentium est, Niesłycháć nic o nim. Mącz 393a; Vacant agri Puſto leżą/ nie ſprawuyą ych. Mącz 472a (58).
G. W specjalnych konstrukcjach anaforycznych (1670):
a. W połączeniu z dopowiedzeniem (52): Sęp dla tego łupi ptaka/ iżby go ziadł nieboraká. March1 A3v; A miedzy młodzieńce cudne/ Poſtáwił ſtworzenie ſzpátne. Y przyſtąpił ku iednemu znich/ Dwu onjch młodzieńców cudnjch BierEz Bv (2); OpecŻyw 82; ZapWar 1529 nr 2474; A potim dayem znacz v.m. zeſmi poſlaly slugę naschego Bvrle pyſſarza do v.m. znaſchimy rzeczamy A tak v.m. czo bedzie on slowem mowyl pan Bvrla daczie yemv wyare LibLeg 11/96 (4); Toċ teras ſlyſe zloſniczę Day Dyablu czarowniczę. RejKup i3 (2); MurzHist I; KromRozm III E6; Máło przed tym ſłyſzałeś/ iáko tá cna duſzá/ Igra s tym márnym ciáłem bárzo cżęſto ruſzá. Ono ſie záwżdy ciągnie ná ſwe przyrodzenie/ A oná nieboracżká ná lepſze bacżenie. RejWiz 129 (2); Oćiec każdy zá żywota ſwego może dźiećiom do lat y żenie opiekuná dáć/ po ktorego śmierći/ żaden nabliżſzy [!] od opieki odćiſnąć go niemoże opiekuná przes oycá dánego. UstPraw B3; BibRadz Gen 24/48; á tám wielki lud z obu ſtron poráżon/ to ieſt/ s ſtrony Izráelſkiey cżterdzyeśći tÿſiąc/ á s ſtrony Beniámin pięć á dwádzyeściá tyſiąc/ dopuśćił im Pan Bog pirwſzego wygránia Beniáminowym ludzyom. BielKron 52v (5); GrzegRóżn E2v; GórnDworz M5v; HistRzym 42v; RejPos 61 (4); RejZwierc 58v (2); y wziął Laię corkę ſwoię/ y w wiodł do niego/ y wſzedł do niey (Iáákob). Y dał iey Laban Zylpę niewolnicę ſwoię/ Lei corce ſwey niewolnicą. BudBib Gen 29/24; CzechRozm 69v; PaprPan Bb4; SkarŻyw 87 (2); gdy Chriſtus pytał Apoſtołow ſwoich (nie Piotrá ſámego) Kimby go ſyná cżłowiecżego być rozumieli NiemObr 32; Ieden ſię trzyma Confeſſyey pierwſzey Auſzpurſkiey: drugi w Wittemberku przedrukowáney: [...] drugi drugiego druku. A ieſt ich iuż ſnadź przez trzydźieśći tych drukow ReszPrz 70; ZapKościer 1586/65 (2); ArtKanc O17; GórnRozm Iv; go y Pánem/ y Chriſtuſem (marg) krolem. Hebr. (–) vczynił Bog/ tego to Ieſuſá/ ktoregośćie wy vkrzyżowáli. WujNT Act 2/36; SarnStat 1250 (4); KlonFlis D4v (2); KlonWor 65.

Połączenie: »on sam« (2): BudNT przedm d3v; IZ ty ręczyłeś zá ſzláchetnégo N. z N. zápłáćić dwádźieśćiá grzywien pieniędzy/ ná czás iuż przeſzły: których dwádźieśćiá grzywien áni on ſam N. [nec ipse N. JanStat 535] iáko dłużnik/ áni ty zań iáko rękoymia niezápłáćił. SarnStat 1244.

b. W szeregu włącznym z rzeczownikiem pełniącym rolę komentarza (12): Czlouyek wſzelky ſprzyrodzenya ueſely ſyą gdy ſloncze wzeydzye yze czmy noczne oſzwyeczy a ono czuſz ſloncze oſzwyeczy ſwem ueſzczyem wſzytek ſzwyath PatKaz II 82v; WróbŻołt C5v; KromRozm III Ev; Leop Os 10/5; Záłował ſie theż Krol Francuſki ná Ceſárzá/ iż iego bliſkość trzymał zá życżliwośćią przodkow iego/ ſtáráiąc ſie oto/ iáko by ich záſię doſtał/ to ieſt Flándriey y Artezyey BielKron 215v; Mącz 428a; Y któryż páſtérz owcóm ſwoim człónki ſwé dawał ku pokármu? á my iednéy iſtoty z nim/ to ieſt/ z Chryſtuſem páſtérzem náſzym ſtawamy ſye BiałKat 281; A mowimy ode złego/ nie ode złych/ dla tego iż ty złe przygody ktore nam cżynią bliźni náſzy/ iemu (to ieſt Szátánowi) przypiſuiemy/ iáko wodzowi y temu ktory nas do tego przypycha. KuczbKat 435; LatHar 400 marg; á ná teyże opoce zbuduię kośćioł moy: á brany piekielne nie zwyćiężą go (marg) ábo iey. to iest opoki. (–) WujNT Matth 16/18 (2); SarnStat 1068.
c. Desygnat z kontekstu wcześniejszego, do którego nawiązuje zaimek, oznaczony jest w następnym zdaniu ponownie przez rzeczownik (czasem ten sam) (27): On hn[e]t po Ezopá poſłał/ Kupcowi go oględáć dał. [...] A kiedy go niechćiał kupić/ A w drogę ſie pocżął kwápić: Rzekł Ezop/ máło pocżekay BierEz A4 (2); Patrz téż iako ſwą ręką apoſtolom chleb rozdáwá roſkazuiątz ijż by rozdáwali wſſytkim ſſcżodrze ij iako w ręku ijch ij w tych tzo gij od nich brali/ chleb ſie rozmnáżał. OpecŻyw 53; RejKup b2v (2); HistAl A3 (2); LubPs Q4v; RejWiz 54; Leop Num 21/23; Potkawſzy ſie/ zábit Bucefal pod Alexándrem/ á by go ſludzy nie rátowáli/ byłby Alexánder zábit od Porruſá. BielKron 126 (4); GrzegRóżn H2v; SarnUzn C6v; Tedy on rycerz to wſzytko vcżynił iáko mu pánná kazałá. A vbrawſzy ſie w zbroię wſzedł do ogrodá. Tedy on Lew gdyż go vyźrzał wſzytką mocą rzućił ſie nań/ á rycerz bronił ſie mężnie. HistRzym 103v (2); RejPos 5v; Stamtąd ſię obroćił ku Masfie/ ktorą wziąwſzy zborzył zámordowawſzy w niey káżdego Męſzcżyznę/ á zábrawſzy z niego łupy zápalił miáſto ogniem. BudBib 1.Mach 5/35 (2); (nagł) Ian Mniſzek Stároſtá Kraſnoſtáwſki (‒) [...] Bo te ſiedḿ pior iák widziſz przeto im nádano/ Ze y możne y mężne záwſze Mniſzki znano. PaprPan S; SkarŻyw 535; StryjKron 567; ále biádá onemu człowiekowi/ przez ktorego ſyn człowieczy będźie wydań, dobrze mu było/ áby ſię był nie národźił ten człowiek. WujNT Matth 26/24 (3).
d. W konstrukcjach z podwojonym podmiotem lub dopełnieniem (492):
α. Zaimek można opuścić nie zmieniając formy pozostałych wyrazów (379): PowUrb +4; MetrKor 34/135 (2); March1 A4v; pieniądze ktorem miał/ Ná winnicym ie zákopał BierEz Iv; Pies przed domem niekiedy ſpał/ Ták ſpiącego wilk go zdybał BierEz K3; Owaćiem cżáſu iednego/ On wąż ſyná kmiećiowego: Gdy z nim igrał on go vkąśił/ Iż od iádu vmrzeć muśił. BierEz L3; Miłośći tylko iey do śmierći. BierEz P2v (9); OpecŻyw 19v (8); a waſſyliv sRowna ziemianynv wzietho yemv dwa czlowieky LibLeg 10/59; a thim czo tam bily, y czo tho dzialaly thedi yvsch sye ym Zaplatha ſtala LibLeg 10/93v (10); PatKaz II 50 (3); ſzlubyly panu bogu yſz ten plod który by myely bogu by y ofyaroualy PatKaz III 104v; Tego mięſa kto ſie go napije z winem, iednym połknieniem tedy nie może być naſyczon vcżynku z niewiaſtą FalZioł IV 39d (18); Daru iakiż kolwiek ieſt gdy bywa niewdzięcżny niepocżytay go za dobrodzieyſtwo, ale za łup. BielŻyw 128 (7); MiechGlab *4v; BierRozm 8; WróbŻołt 40/2; RejPs 82; LibMal 1544/90 (2); RejJóz M6v (2); SeklKat M2v; RejKup b8 (10); HistAl B7v; MurzHist T4; MurzNT 48v; Diar 22 (2); GliczKsiąż G (5); LubPs Bv (21); GroicPorz Bv (3); SeklPieś 32; KrowObr 59v (2); A zamek ow ná gorze zową gi Tumultus RejWiz 74; A namnieyſzey godziny ktorą tu zgubimy/ Iuż iey nie vgonimy RejWiz 190v (9); á od tego ktory niema/ y to co ma odiętho będzie od niego. Leop Luc 19/26 (12); OrzList f; Swinie ták ie ma gnáć do láſá drogą/ iákoby nikomu ſzkody nieuczyniły. UstPraw F (3); RejFig Cc7v; RejZwierz 9v (5); Tedy Adam rzekł/ Niewiáſtá ktorąś mi dał/ áby byłá ze mną/ oná mi podáłá z tego drzewá/ y iadłem. BibRadz Gen 3/12 (10); y zaż też nieſłychaćie Wálenty Herbort Biſkup Przemyſki/ iákim Biſkupem on dźiśia ná Conciliumm w Trydenćie ieſt OrzRozm S (5); BielKron 17v (20); KochZg A4; KwiatKsiąż K4v (3); Mącz 332a (2); Kácérz téż/ gdy nań piſmem prawdźiwie iedźieſz/ wyrwie ón piſmo/ ácz fáłſzywie rozumiáné OrzQuin Aa2; Ziárna ktore bywáią w rożkach małżowych gdy ie ná ząb przyłoży/ wnet bol przeſtánie. SienLek 77v; Wſzyſtkich tych opiſánych lekarſtw ná piegi/ możeſz ich też vżywáć ná trąd/ liſzáie/ y węgry SienLek 79v (8); LeovPrzep a2v (2); RejAp 31 (4); bo przećiwnych przycżyn ſkutki/ ony theż ſą miedzy ſobą przećiwne. GórnDworz Gg3 (9); GrzepGeom D3v (2); HistRzym 35v (2); RejPos 15 (9); BiałKat 351 (2); BielSat L3; GrzegŚm 3 (3); KuczbKat 155 (2); Abowiem záchorzáłemu ciáłu byś mu y czukier dał/ tedy mu ſie wſzytko gorzko widzi. RejZwierc 87 (26); WujJud 135v (2); Tákże theż Dawida gdy go na kroleſtwo wywyſzſzyć miał/ chciał go pirwey wygnáńcem mieć. RejPosWstaw 44 (3); A (ták) tym cżterem pácholętam dał iym Bog vmieiętność y dowćip w káżdem piśmie y (w) mądrośći. BudBib Dan 1/17 (3); HistHel C4; W Piſmiech Pogáńſkich To naydźiemy w nich. MycPrz I C3 (5); Strum G3v (2); WierKróc A2 (2); BudNT przedm b4v (6); CzechRozm 4v (4); Pány ſobie nie kmyſlne wieſz iáko tráćili/ A dobre y to cżytaſz iáko ie wielbili. PaprPan B2v (8); ModrzBaz 115v; W pokuśie/ ktorey ſię kto ſtárſzemu niezwierzy/ prętko w niey zginie. SkarŻyw 261 (7); CzechEp 117 (6); KochPieś 37; PudłFr 77 (2); Anioły duchy cżyſtemi/ oſádźiłeś niebo imi ArtKanc I3 (10); BielRozm 9; GórnRozm C3 (3); PaprUp A3; ActReg 110; Ląki ktore ſie dwákroć śiec nie dawáią/ tedy ie ſprzętáć o ś. Wáwrzyńcu/ á przed ś. Bártłomieiem. GostGosp 104; Phil E4; OrzJan 49; LatHar 195 (2); WujNT Matth 4/16 (17); WysKaz 6; bo ták nábyté imienié/ poſseſsorowie onégo imienia ſpokoynie ie dźierżéć máią SarnStat 1165 (17); KmitaSpit C3 (2); SkarKaz 387a; CzahTr Bv (2); Od ſczęśćia więcéy maſz/ więc chudorodnémi/ Chceſzli ták długo trwáć/ niepogardzay iémi. GosłCast 54 (2); SkarKazSej 697b; SapEpit A3v; KlonWor 57.

Połączenie: »onci« (1): Iż Ian ktoregom ia śćiął/ onći wſtał z martwych. WujNT Mar 6/16.

β. Usunięcie zaimka wymaga zmiany formy niektórych z pozostałych składników (113): Lew kiedy mu śiedm lat było/ Scżeśnie mu ſie powodziło. BierEz M4 (5); PatKaz II 55; FalZioł I 46d (9); Ale twoy ſkarb gdigo komu vdzieliſz, á wnet w nim vmniejſzenie wezmieſz BielŻyw 8; Inſze zwierzęta iż cżtyrzy nogi maią, nie wadzą im cicze na brzuchu. GlabGad D6v; A z swo[im] nieprzyjacielem, Gdy sie stoczy stępnym bojem, Porazi ji bez wszej szkody BierRozm 10; A ſlvzebnyka yego Pyotra oko mv wiklotho. LibLeg 11/156v (4); RejRozpr A4; Wierzmy twoy przełozoni Iuſz ſię iem ſnaċ welbie łomy. RejKup o5 (2); GliczKsiąż Ev (2); Tedy ia was záſię łáſkáwie zgromádzę/ A mieyſce com obrał ná nim was poſádzę LubPs hh3 (5); GroicPorz y4 (2); Prefácye iedni powiedáią y piſzą iż ie Gelázyus papieſz Przydał KrowObr 196; RejWiz 107v (8); Leop *B4v (2); RejFig Aa7v (2); RejZwierz 20 (5); Kożdy Człowiek czego vżywa/ á czym ſtoi/ á czym z nim ieſt/ przyſtoi ſye iemu o to ſtáráć/ áby to cáło iemu było. OrzRozm Vv (2); Kápłani ktorzy ſie poożeniáli/ áby im iuż theraz beneficia pobrano á innym dano. BielKron 209; pomieſzkawſzy w Węgrzech Wándálitowie lat cżterdzieśći/ wywiodł ie Stilliko do Włoch BielKron 337; Látá 1513. Krol Zygmunt w Poznániu będąc/ vrodźiłá ſie mu pirwſza corá z Bárbáry krolowey BielKron 410; Oćiec kiedy ſie ſtárzeie ziedzą go ſynowie BielKron 445 (17); Mącz 232d; SienLek 77v; RejAp 18v (2); bo cżłowiek kiedy zbytnie miłuie/ śiłá mu ſie kroć threfi/ bárzo głupie pocżąć ſobie. GórnDworz Dd (4); RejPos 22 (2); Z miłośći żoná kto poymie. RejZwierc 31v marg; Phocion on zacny pan gdy ſiedział nſ ſądzie/ przyſzedł do niego Anthipater iego wielki przyiaciel RejZwierc 43v (9); WierKróc A3; BudNT Ioann 14/10; PaprPan Dv (2); SkarJedn 138; SkarŻyw 161; ArtKanc P3v; bo niebeśpieczeńſtwá te/ ktore ſą od nas opodal/ máło ſię ich boimy ábo nic GórnRozm D4; Aleć wáſze práwá nie widzę dla czego by ich/ gdy ná nie śmierć prżiydźie żáłowáć trżebá GórnRozm D4v; Bo vbogi Szláchćić/ widząc że mu nie ſpráwiedliwie máiętność wźięto/ nie lżá mu ináczey/ zá wielkim ſwym żalem/ iedno zábić tego kto mu niespráwiedliwie máiętność wydarł. GórnRozm Fv; PaprUp I3; GostGosp 34 (2); ábowiem Moyzeſz on (marg) Moyzeſowi onemu. (—) ktory nas wywiódł z źiemie Egiptſkiey/ niewiemy co mu ſię sſtáło. WujNT Act 7/40 (2); SarnStat 262 (7); BOLESLAVV CHABRY, gdy cżćił Ceſarzá Ottoná W Gnieźnie/ iemu/ y POLſzce/ daná ieſt KOroná. KlonKr wstęp A3.
e. W połączeniu zco” (i wyjątkowo zktolubże”) w funkcji zaimka względnego (831):
α. W połączeniu zco (829): Auriscalpium. eyn orleffel Lyżetzká co vſſy dłubyą. Murm 148 (4); Warz koſmacżek [...] wſzytko dobrze z zielem co ie zową wołowy ięzyk/ z zielem czo ie zową gruſzcżycżka/ z zielem ktore zową ſtarcżek FalZioł I 113d (13); BielŻyw 60 (2); GlabGad C4 (2); MiechGlab 27; BierRozm 16 (2); RejRozpr D3v (4); LudWieś A2v; Otom ia ieſt Iozeph brat waſz czoſcie gi topili RejJóz O7v (12); LibLeg 11/155v (3); RejKup b3v (44); BielKom E8; Szcżęſliwy to cżłek co mu Pan grzechu nie pocżyta LubPs H3v (25); GroicPorz nv (2); Wſzák wiemy iż ná ſẃiecie ſą drugie kráiny/ Co tám w nich záwżdy ciepło RejWiz 151; Szum okrutny po ſkáłach/ kędy wody bieżą/ [...] A potym ſie ná cżworo ná ſwiát rozdzyeláią. Iedná co nád nią przyſzedł to tę Nylus zwano RejWiz 177; By s ciebie głucha płonká nie roſłá przy drodze/ Co wſzyſcy kijem tłuką/ y kozá głodze. RejWiz 194v (49); Leop *B2 (5); UstPraw B3v; Ale ogyeń co go duśiſz/ to ſie bárzyey żarzy KochZuz A2v; Niemięc co mu ſie trzy dziewki vrodziły. RejFig Cc6v; Co go Rarodzy bili. RejFig Cc6v (11); RejZwierz kt (25); nie będźie węgla przy kthorymby ſię zágrzać/ áni ſwiátłá będźie coby przy nim poſiedźieć. BibRadz Is 47/14 (15); Strzałki iádem mázáne co go [elefanta] imi ſtrzeláią BielKron 452 (12); Calamaristheca, Pennal/ co piórá w nim chowáyą do piſania. Mącz 31a (4); SienLek 6v (16); RejAp 55 (6); GórnDworz K (3); O Liniéy/ co zową Perpendykularem. GrzepGeom C4 (3); RejPos [36] (15); HistLan B4v; KuczbKat 275; Ano to cżyſty groſz czo ich kilko z niego vrość może. RejZwierc 107v (49); Miewali też drábiny przypráwne co ná mury po nich leźli. BielSpr 61v (4); WujJudConf 42; BudBib I 465a marg (2); MycPrz I C (2); WierKróc A4 (2); CzechRozm 81v; PaprPan B4 (8); Wiele ich ieſt co im chlebá ledwie do pułrocża doſtawa ModrzBaz 124 (5); Oczko 22 (5); Calag 345a; MWilkHist A4v (2); KochFr 31 (2); KlonŻal B (2); KochMRot A4; WerGośc 220; BielSen 7; A winem/ co ſye ty fráſuieſz o nie/ Będźie zámaczał potomek twóy konie KochPieś 6; Dokąd ćię záś nie vyźrzę/ páni wſzech pięknieyſza/ Co ich kolwiek przynioſlá chwilá teráznieyſza. KochPieś 8 (4); PudłFr 8 (5); ábyś nam dźiś miłośćiwym Bogiem był/ przezeń coś go wſkrześił. ArtKanc E20 (3); GórnRozm D (2); KochPropKKoch 4; ActReg 73 (3); GostGosp 54 (5); GórnTroas 14 (5); Mam roſkoſz w grzechu/ com zań miał żáłowáć. GrabowSet N2v (5); KochAp 12; WyprPl B (2); RybGęśli D3; WujNT Mar 15/7 (3); JanNKarGórn Hv; CiekPotr 41 (2); CzahTr [D]v; Drzewa/ ktore ſię iuż rozſtało z Lądem Iuż drzewem nie zow/ ále ie zow Prądem. Co ie iuż trudno Wiśle wyiąć z garłá/ Gdy ie pożárłá. KlonFlis F2v (6); KlonWor 19 (5); PudłDydo A2.

Z odpowiednikiem w zdaniu nadrzędnymten(że)” (208), „on(że)” (123), „ow” (51), „taki” (17), „tamten” (1) (400): OpecŻyw 117v; PatKaz II 51v; LibLeg 6/191 (6); HistJóz A2; MetrKor 46/118; á włoż tam ty rzecży cżtyrzy: ktorem pierwey wymienił czo ie z apteki wezmieſz FalZioł V 97; wſtaw ten garniecz czo w nim zaiącżek: na ten garniecz wkopany FalZioł V 110 (8); RejRozpr Dv; Onos ći on krolewić/ czo go matka pieſći RejJóz A7 (14); RejRozm 406; Szukaiczie Laſki vtego Czo wſzyſtko wmoczy vniego. RejKup d3v; Gdym do Adama poſląna. Po vpadku onem iego Czo pyrwſy grzech vroſt [!] ſniego. RejKup m4v (33); HistAl F; ZapWar 1550 nr 2665; LubPs L3 (11); GroicPorzRej C3v; Z miłymi przyiaciół z ludźmi pocżćiwemi/ Niż z onymi zuchwálcy coś pſy gonił z nimi. RejWiz 45 (38); Leop 3.Esdr 2/25 (4); OrzList i2v; UstPraw A4v (23); RejFig Bb3 (2); RejZwierz A6v (10); BibRadz Gen 19/29 (4); BielKron 20 (4); Albo wierćiány czoſnek z octem pić ma ten co go gliſty trapią. SienLek 103 (10); RejAp AA4 (17); GórnDworz E (6); GrzepGeom D2 (8); RejPos B (14); BielSat C3; HistLan F5; Nie ták iáko ow co gdy mu ſie co nietrefnego trefi/ tedy wſzytko dyabłom przycżytha RejZwierc 139v; to onemu co mu pomſtá należy miłoſierdzie przed ocży przywodzą RejZwierc 148v; iáko ow bęben v koſarzow co weń pełno wody nálewáią. RejZwierc 157v; Iż ſie ći nie ſtáráią czo im tho należy RejZwierc 244v; Bo wiele tu dochodow takich w Polſzcże mamy/ Co ie tám gdzie nie trzebá ſproſnie obrácamy. RejZwierc 251 (74); BielSpr 73v; WujJud 238v; BudBib 2.Mach 12/19; Strum K4; BudNT przedm c6v; PaprPan Y4 (2); ModrzBaz 39v (4); Oczko 3 (8); KochPs 35; SkarŻyw 101; O one ſie dźiády boię Bo nawięcey o nie ſtoię. Co ie zową Prorokámi A drugie Pátriárchámi. MWilkHist E; KochFr 24; KlonŻal B2 (2); ReszPrz 13; BielSjem 7; PudłFr 49 (2); O Błogoſłáwiony káżdy ten/ ktoremu grzech Pan Bog odpuſzcża ná káżdy dźień/ Szcżęśliwy táki cżłowiek bywa/ co mu Pan Bog grzechow iego iuż nie pocżyta ArtKanc L9v (2); BielRozm 20 (2); GórnRozm B3v (8); PaprUp A3; ActReg 11 (3); GostGosp 4 (9); GostGospSieb +4; GórnTroas 5 (4); OrzJan 37 (2); RybGęśli B (4); WujNT Rom 4/17 (2); SiebRozmyśl L; GrabPospR N4v; PowodPr 80; SkarKaz 84b (3); CiekPotr 33 (4); CzahTr [D]v (3); PaxLiz B2v; KlonFlis C2v (5); Nie tobie ten liſt ſłuży bráćie co go nośiſz: A nie ſłuſznie iáłmużny ná to piſmo prośiſz. KlonWor 54 (5); PudłDydo B (3).

~ Zdanie względne w antepozycji (4): czo ich widzyſz tę ſzeſcz Kazę im na palaczu za ſtoł [...] ſieſcz RejJóz Ov; Ale tu coś widzyał tá piekielna rotá/ Táć go práwie przywiodła do tego kłopotá. RejWiz 86 (2); Więc téż bywa/ iż która gładkość w kim miłuie/ Skoro ią czas odéymie/ áli wnet żáłuie. Albo co go z bogáctwá poczęłá miłowáć/ Skoro wioſki potráći/ nu ſye tu fráſowáć. PudłFr 76. ~

β. W połączeniu zkto (1): ktora ta Helſbieta dala thę parę wolow: yako Maczyeſze Swey na ymyę Katarzynyę Kto ma darſzycz ZapKościer 1583/36.
γ. W połączeniu zże (1): Iedno my ydzie otego Zes go zaſtal tak biednego. RejKup h2.
f. W zdaniach typunalazł, ujrzał, usłyszał itp. kogoś, (a) on...” formy N sg lub pl zaimka zwykle w połączeniu ze spójnikiemapełnią samą funkcję, co spójnikano (246): Ale gdy vźrzáłá kury/ Oni ſobie drą káptury: Potym iuż ćierpliwſza byłá BierEz I; Potkali iego ſługę on iedzye od dworá RejWiz 131v (4); KSiądz przybieżał do pániey/ oná mleko iádłá RejFig Cc4v; OSieł gdy Bogá prośił/ o páná inſzego/ [...] Dał go Bog do Rymárzá/ vźrzał on gárbuie/ Oſlą ſkorę ná wywrot RejZwierz 121; PaprPan Z4v.

Połączenie: »a on« (238): BierEz K (3); PatKaz II 55v; BielŻyw 32 (4); MiechGlab 56; RejPs 56 (2); ktori zeſnawa gdi ye nadyechal a ony ſſye dzielyą kvpyą LibLeg 11/94v; HistAl I; MurzHist Kv (2); Błogoſławieni ſłudzy oni/ ktore przyſzedwſzy pán/ náidźie a oni czuią MurzNT Luc 12/37 (14); GroicPorz kk3; RejWiz 126 (9); Leop Ex 2/5 (29); UstPraw E4; RejFig Bb7 (3); RejZwierz 23 (8); BibRadz Gen 6/12 (6); Przeto Aſſyryani mowili pátrząc ná nię/ ktoby gárdził ludem Zydowſkim/ á oni máią ták piękne niewiáſty? BielKron 113v; gdyż to ieſt przećiw bogu/ blizniego ſwego bić/ á on mi iáko żyw nic złego nie vcżynił BielKron 201v (28); KochSat C; compertus in stupro. Záſtány/ poymány/ á on gwałt czini białey głowie. Mącz 279a (2); RejAp BB (6); czo powiedał że mu ſie (á on od krolá bierze) ſniło GórnDworz R4 (6); HistRzym 11v (3); iż ſkoro obacżył ony dwá cżłowieki á oni idą zá nim/ á oni ſie pytáią o nim/ wnet ſie do nich obroćić racżył RejPos 275 (32); RejPosWiecz3 [97]; BiałKat 308v (2); Kto cżytał ſpráwę oney ſwiętey pániey Zuzánny/ gdy ią dwa ſtárcy nalaſzſzy w ogrodzie á oná ſie kąpie chcieli mieć po ſwey woli. RejZwierc 126 (24); KochMon 19 (3); BudBib 2.Reg 4/5 (3); HistHel B2; Strum I; PaprPan Y2v (2); Zbieżeli śię w tem cżáśie domownicy y ſąśiedźi wſzytcy/ oględowáli onego ránnego/ á on iuż leżąc kona. ModrzBaz 31 (3); vyrżał ſmoká wielkiego/ á on go pozrzeć chce: y zawołał: Rátuyćie rátuyćie/ owo mię ſmok pochłanąć chce. SkarŻyw 252 (21); WerGośc 219 (3); KochPieś 10; ArtKanc N17v; Tráfiło mi ſię nie dawno żem pośćignął Podſtárośćiego á on z wożnem y Szláchtą iedźie ná rumátią GórnRozm G2v; KochProp 8; OrzJan 24; Y vyrzeli Eliaſzá z Moyzeſzem: á oni rozmawiáli z Ieſuſem. WujNT Mar 9/4 (4); SkarKaz 158b.

g. W bezspójnikowym związku współrzędnym zdań różne formy zaimkaonwystępujące na początku zdania drugiego mogą być interpretowane jako użyte w funkcji zaimka względnego (10): Potym záś rychło dziw ſie ſtał/ Iemu ſie káżdy dziwował BierEz E3v; W ćięſzki gniew v mnie wpádniecie: Y zádam wam nędze doſyć/ Iey nie będziećie moc znośić. BierEz F; Maturatiua maſc/ Pod nią ſie zbiera wſzelka ropa/ y przepuſzcża ſie. FalZioł V 97v (2); Potym idąc przez on lás widzieli iedno drzewo bárzo wyſokie/ na nim ſiedział ptak wielki [et sedebat super eam avis magna] HistAl L2v; LubPs S6v; Y potrefi pod gorą gaiek Káſztánowy/ Z niego bieży potocżek iáko Kryſztałowy. RejWiz 142v; iużeśmy teras wiele ſtron zieździli ſzukáiąc mężá świętego imieniem Grzegorzá/ iegobyſmy rádźi mieli Papieżem wyzwolić á niemożem iego náleść. HistRzym 38; Syn tento ieſtći káżdy [!] krzeſćijánin/ iego [iegoż HistRzym 1543/123] bárzo miłuie iáko długo przebywa w cżyſtośći żywotá HistRzym 113; Ktoż nam ten kámień odłoży? pod nim leży Syn Boży ArtKanc F15.
3. W funkcji epiforycznej: ten, który będzie potem nazwany lub bliżej określony (326): to mi zgádnićie/ Gdy ie ćiągną ná zábićie. Cżemu owcá idąc milcży/ A wieprz záśie śilno kwicży? BierEz C3v; Ci ktorzy ich namniey máią/ Swoie cnoty obmawiáią BierEz M2; BierRozm 24; LibLeg 7/36; RejKup t2v (4); Ale kyedy ſye ich wyele mądrych y vczonych ná yednę rzecz/ álbo ná yeden wykład zgodźi KromRozm II q2; GroicPorz hh2; Wieręby gi wyſypał by miał trzos do niebá. RejWiz 69; to zá zdrowie twego/ Ktoby mu go nie życżył páná łáſkáwego. RejWiz 73 (4); I poſlałem przed wámi Sierſſenie/ y wyrzućiłem ie z mieſc ich/ dwá króle Amoreyſkie Leop Ios 24/12; Bowiem ći trzey poſpołu/ iedno práwá [!] máią/ Ze nalepſze kiedy ie nacżęſciey bijáią. Orzech Włoſki a Oſieł/ y trzecia niewiáſtá RejFig Cc7; Zá tákich ludzi były/ látá złote ony/ Ale dziś z nim przez nogę/ by y brát rodzony. RejZwierz 83v; BibRadz Gen 14/8 (2); Dwá ſie ich náyduie Micheaſzow Prorokow BielKron 92v; żałował ſie ná Luteryány/ iż ludzi przywodzą ku błędu/ ták iż niewiedzieć kto ſnich gorzey wiarę trzyma/ ieſli Turek cżyli Lutrowie. BielKron 218 (5); Urit videndo foemina, Páli gdy bywa na nię patrzáno/ niewiáſtá. Mącz 494b; OrzQuin P3; ábyś nie w przymuſzeniu/ ále w ſkromnośći/ á będąc im przykłádem/ páſł owiecżki Páná ſwoiego. RejPos 346 (2); RejZwierc 10; BielSpr 23 (2); CzechRozm 230v; ModrzBaz 59 (3); SkarŻyw 136; trudną pracą/ y węzłowátſzą nád on Gordiyſkiego wozá od Alexandra roſcięty (gdy go niepodobna rzecz była rozwiązáć) węzeł StryjKron 86 (3); wiele zmyśláli: zwłaſzcżá w tey mierze/ około tych/ iáko ie zową/ naświętſzych tátuśiow. CzechEp 423; NiemObr 54; Gdy ſie mu przyucżymy/ dobre ſukno Polſkie BielSjem 20; KochSob 61; WujNT Act 13/48; SarnStat 247; KmitaSpit C3; SkarKazSej 692b; że wſzytkie ile ich ná świećie/ nie tylko wyzwolone ábo ſzkolne/ ále też ręcżne náuki y rzemięſlá vmiał KlonFlis A2; A ieſlić w nich nie przykro możeſz przypiąć krezy ZbylPrzyg B2.
a. W funkcji odpowiednika zdania względnego (zaimekonw antepozycji) (277):

Połączenia: »on (...) co« (82): OpecŻyw 50v; Item vyelye ich ieſth. [...] Czo ſſamy nyekradną alye slodzyeye przechowawayv MetrKor 40/821; BielŻyw 52; Liecz ich mało czo ſą żywi Wydzę by niebyły krziwi. RejKup b5 (2); GliczKsiąż F5v; LubPs E4; GroicPorz c4 (2); Było ich tám pełen ſtoł co ſie też ciągnęli RejWiz 40v (8); Leop Luc 7/49; BibRadz 2.Esdr 6/18 (3); dáł wýwołáć iáwnym dekretem Luterá/ ále ich máło było co ná ten dekret przyzwaláli BielKron 197v (11); SarnUzn B; SienLek 122 (2); RejAp 50v; GórnDworz R6v (2); RejPos 206 (4); KuczbKat 329; Fortuná prętko rádá ſie odmieni/ Vźrzyſz go w ſzárzy czo chodził w zieleni. RejZwierc 229v (7); BielSpr 51v; WujJud 57v; BudBib I 8d marg (3); BudNT Mar 5/14; CzechRozm 26v; PaprPan Q4v; ModrzBaz 75 (6); KochPs 78; SkarŻyw 80 (4); MWilkHist F; StryjKron 26; CzechEp 76; IVż mi go niechwal/ co to przy biésiedźie Z zwyćięſtwy ná plác/ y z walkámi iedźie. Tákiégo wolę/ co záśpiéwáć może KochFr 24; ReszPrz 23; GórnTroas 71; LatHar 105 (2); JanNKar A4; SarnStat *5v (2); CiekPotr 50; PudłDydo B.

»on ... czyj« (1): oni przyidą cżyiá Sol ieſt BielKron 450.

»on (...) kto« (10): Szkodá mu być ná ſwiecie/ kto nie ma bacżenia BielKom B2v; zmiłuię ſie nád kim chcę/ a będę nań łáſkaw kto mi ſie podoba. BielKron 35; kazał też nam wźiąć ſmycż chártow dla poſzcżwánia/ áleſmy ſie s tego wymowili: dla tego/ iż vnich to ieſt rzecż ſkáráda y zá niecżyſtego gi máią/ kto ſie Pſá dotknie BielKron 435; RejPos 53v (2); Bo tho ſtára przypowieść/ Satis petit qui bene feruit, to ieſt. Máło mu trzebá prośić ktho pilnie ſłuży RejZwierc 25v; A gdzież ieſt táki? Błogoſłáwiony vbogi w duchu/ Vkáżyż mi go ktoby to dobrowolnie vcżynił? RejZwierc 190; SarnStat 514 (2); I mowi/ Wſpomagayćie ná nowy dom Boży: Pan Bog mu to zápłáći kto w mieſzek co włoży. KlonWor 48.

»on (...) ktory« (184): Viele ieſt tych co ſromu niemáią. (–) Viele ich zludźmi mieſſkáią/ ktorzy ſie pſom przirownáią. March1 A4; BierEz Lv; OpecŻyw 37v; BielŻyw 58 (2); Bo the nadzyeye mamy yſz yako czy wſzyſczy ſtaloſczy ſwey tako ony ſſmyaloſczy, ktorzy sye od koſczyola odrywayu zaplathe przyſtoynv rychło weſmv LibLeg 8/133v; WróbŻołt 4/6; RejPs 100 (2); SeklKat R3v; RejKup d3; KromRozm I A2 (2); Zwąźióná droga którá do żywota prowadźi a małoich ieſt którzy ią náiduią MurzNT 29v (2); KromRozm II a3v (2); KromRozm III C8 (2); Bo uchowaj Boże na nas przygody jakiej niedobrej jakobych go ja mogł za brata mieć, ktory mogąc nie tylko mię sam nie ratuje, ale i drugie przy sobie zabawi, aby mię iny nie ratował? Diar 77 (2); GliczKsiąż B8v; LubPs dd5v (3); GroicPorz ii3v (2); KrowObr 55v (4); RejWiz 76v; Leop *B4v (3); BibRadz *3v (7); Vpádek ludzki nápráwi/ Bo ſie zá wſzytki záſtáwi. Swięty to cżás przydzye ná nie/ Ktore ná ſwiecie záſtánie. BielKron 132v (7); KwiatKsiąż A4v (7); Quo ore redibo ad eam quam contempserim, Iáko mam śmieć ku niey yść ktorąm zgárdził. Mącz 270c (2); OrzQuin C2; SarnUzn F4; RejAp 116v (2); GórnDworz Cc8 (3); HistRzym 50v (2); ábyś ſie nie bał nic tych wilkow ktorzy tylko ciáło twe zdrápáć mogą/ ále ábyś ſie iego więcey bał/ ktory zdrápawſzy ciáło/ może poſłáć ná zátrácenie duſzę twoię. RejPos 123 (10); RejPosWiecz2 94; BiałKat 93v (2); KuczbKat 170 (5); RejZwierc 258v (3); WujJud 3v (7); WujJudConf 240; RejPosRozpr b3 (2); RejPosWstaw [412] (4); BudBib 2.Mach 12/22; wiem teſz/ że ich śiłá było/ y ieſt/ ktorzy to w nim gániam/ y gánili BiałKaz K2 (3); BudNT przedm a5 (2); CzechRozm 36v (5); ModrzBaz 1 (29); KochOdpr B2; Oczko [40]v; SkarŻyw 29 (9); CzechEp 10 (6); NiemObr 132 (2); KochWz 142; Byś roſtárgnął niebo, tego ſą żądali/ A tu śię k nim ſpuśćił, ktorzy w ćię dufáli ArtKanc A15 (4); PaprUp E4v; Phil O (2); GrabowSet E3; KochFragJan 3; Biedá im/ ktorzy ſię drogą Kaimową vdáli WujNT Iudae 11 (5); SkarKaz 7b; VotSzl A2; CzahTr H3; GosłCast 32 (3).

4. W funkcji zaimka nieokreślonego: ktoś, coś; homo Mącz, Cn; aliquis Mącz (782): Rozdárli przećiwko mnie páſſczeki ſwoie iáko lwi głodni/ gdy ſie pilnie náſádzą áby go vłápiwſſy pożárli. RejPs 31v; I tam nato cy ſprawieny I naten rzad wyſtawieny Iż ye rozwiąza na Zemi Iuż ſię wnich nie od miéni RejKup z5; RejWiz 162v; OrzRozm I4 (2); Przeto iáko ia znam/ iż lepiey vżywáć z weſelim prace ſwey przez wſzytek cżás żywotá ſwoiego zá cżáſu ktory mu Bog dał/ bo to ieſt iego cżęść. BielKron 80v; nie máſz ták cżárta głupiego/ co by ſie kápice bał/ áby go y śnią niewźiął. BielKron 217v (4); Sed pater vult ut ad eum vel ipsum venias, Ociec chce ábyś ku niemu/ to yeſt ku komu ynſzewu [!] á nie ku oycu prziſzedł. Mącz 428a (2); RejZwierc 114v; co mu bogini forthuná ná głowie nápiſze przy porodzeniu/ tego ſie żaden nie vchroni. BielSpr 51; Ták iáko ondźie grzeſzył y łáſkę BOżą tráćił/ gdy nie bił tám/ gdźie mu bić kazano CzechRozm 239; Gdy pocżćiwie wychowaſz iego naprzod z młodu/ Tákowy przed drugimi wygrawa zawodu. PaprPan P4v; Begirig ſein zu hertſchen. Chce mu śię pánowáć. Et, Stoi o kroleſtwo. Induci cupiditate regni. Calag 64b; PudłFr 13; SarnStat 1288.

W przeciwstawieniach: »on ... ten (4), ow (2)« (6): iż yeſli ći dobrze rozumyeyą á wykłádáyą/ tedy oni błądzą: á yeſli oni dobrze/ tedy ći źle. KromRozm II q3v; Leop Is 49/12; Huic licet impune facere huic illi non item. Temu ſie to może przepiec/ ále yemu by kąská. Mącz 332a; Uter alteri dixerit nescio, Nie wiem ktory któremu powiedział yeśli ten yemu álbo ow temu. Mącz 509d; Neuter utri invidet, Niezayzrzi yeden drugiemu/ áni ten temu áni ów yemu. Mącz 509d.

Frazy: »skąd ją poczniesz (a. poczniemy, a. chcemy począć)« (2): Owa ſkąd pocżniemy nie po ſzwu ſie porze RejWiz 12v (2); BielSat Ev.

»gdzie ją tknie« (1): Wſzákże iednák/ obacży to káżdy iż gdźie iedno tknie/ wſzędźie będźie w breẃ fundámentowi X.K. CzechEp 236.

»wie go (a. ją) diabeł« (2): GórnDworz P7; A wié go diabeł/ komuby ſie piérwéy bronić KochAp 13.

a. W połączeniu z przysłówkami liczebnymi, liczebnikami i rzeczownikowymi nazwami ilości zaimek reprezentuje ogólnie przedmiot liczony (zebrano tu tylko te przykłady, w których zaimek nie ma funkcji anaforycznej) (696): BierEz I4; OpecŻyw 50v (2); TarDuch D7 (2); FalZioł V 73v; BielŻyw 10 (3); MiechGlab 87; WróbŻołt O6v (2); MetrKor 61/224; RejPs 58 (4); RejRozpr E4v; RejJóz Dv (3); RejRozm 401; RejKup c2 (7); HistAl C8v (5); KromRozm I I2 (3); MurzHist A2 (11); MurzNT 29v marg (24); KromRozm II b (2); KromRozm III A5 (4); Diar 19; DiarDop 113; GliczKsiąż B6 (3); LubPs B3v (10); GDy ich wiele zá iednego ręczą ſpolną ręką/ á iednego z nich pozową/ thedy pozwány muśi wſzytek dług płáćić. GroicPorz r4 (6); KrowObr 12v (12); RejWiz A7v (20); Mnodzy ſą ſtworzeni/ ále máło ich będzie zbáwionych. Leop 4.Esdr 8/3; Cżłowiek niekthory ſpráwił wiecżerzą wielką/ y wezwał ich wiele. Leop Luc 14/16 (23); RejFig Cc6; RejZwierz 66 (2); BibRadz Num 33/54 (33); Vſtáwił też áby kápłan nie miał mſzey/ gdzyeby ich przy namniey trzech nie było ſłucháiąc. BielKron 150; ktorycheſmy ſie ſtrzegli ieść dla niepokoynego żywotá/ bo ich wiele od nich ſtękáło miedzy námi/ áż ieden vmárł. BielKron 451v (56); KwiatKsiąż Iv; Paucae quae circum illam essent, Máło ych zoſtáło przy niey. Mącz 54e; Unus ex multis, Ieden z wielu ich. Mącz 236b; Vincta amicitia inter aliquos, Spoyone vgruntowáne prziyazni miedzi kilkiem ich. Mącz [497]a (40); Prot B4v; SarnUzn E4v (4); SienLek 37v (2); LeovPrzep F3v; RejAp BB6 (7); GórnDworz M2v (2); GrzepGeom B2; HistRzym 6v (6); RejPos 9v (35); RejPosWiecz2 92 (3); BiałKat 113v (3); GrzegŚm A2v (3); KuczbKat 50 (4); Kogo ſie ich wiele boi/ muśi ſie theż on wielu bać/ bo iuż też wſzyſcy nań cżyháią. RejZwierc 145 (15); BielSpr 64v; WujJud 61 (4); WujJudConf 228 (2); RejPosRozpr b3 (5); RejPosWstaw [412]v (4); Ku ktorym ſię wiele ich z ludu zebráło/ á zwłáſzcżá wſzyſcy przeſtępcy zakonu BudBib 1.Mach 1/55 (8); HistHel B4; MycPrz I C; WierKróc A3v (4); BiałKaz F4; BudNT Act 19/32; CzechRozm A6v (19); PaprPan A4 (5); gdy ieden ábo kilko ich názbyt bogáćieią/ á wiele ich vbożeie. ModrzBaz 34 (39); SkarJedn 23 (2); KochOdpr C2v; Oczko 23 (2); Mocny Boże/ iákóż ich wielé powſtáło/ Iákóż ſye ich przećiw mnie śiłá zebráło KochPs 5 (3); SkarŻyw A4v (40); MWilkHist F; StryjKron 175 (3); CzechEp 16 (25); wiele ich między onymi Oycy/ nie ſzcżyrze/ ále k woli Konſtántynuſowi Ceſárzowi [...] przyzwolić muśieli. NiemObr 127 (7); KochBr 151; ReszHoz 138; WerGośc 205; WisznTr 33 (3); BielSjem 25; PudłFr 75; Páńſtwá świeckie opuſzcżáli/ wiele ich w vboſtwie trwáli ArtKanc O15 (6); bo do ſądu gdy ieden ábo dwá z ruśnicáim prżiydą/ łátwie im ruśnice Stároſtá bierże/ ále kiedy ich ſześćdźieśiąt ábo ſto prżiydźie zá kim z ruśnicámi trudno tám od tych ruśnice odbieráć GórnRozm 12v (3); Abowiém przećiw mocy potrzena ieſt śiłá/ A śiłá co innégo/ ieno gdźie ich śilá? KochProp 15; Złe gdźie ich wiele rządźi: ieden Król niechay będźie. KochWr 37 (2); PaprUp B2v (2); ActReg 28 (4); Pauci – Mało ich niektorzi. Calep 763b; Phil H (7); GórnTroas 66; GrabowSet Y; KochFrag 42; OrzJan 23 (3); LatHar 192 (5); POnieważ wiele ich o to ſię kuśiło/ żeby porządną ſpiſáli hiſtorią o tych ſpráwách WujNT Luc 1/1; Pánie/ ſłyſzałem od wiela ich o tym mężu/ iáko wiele złego czynił WujNT Act 9/13 (64); JanNKar Bv (3); Ieſli ich wiele/ to ieſt dwa ábo trzéy/ ábo cztárzey/ o Mężobóyſtwo będą obwinieni SarnStat 603 (8); SiebRozmyśl [M]v; GrabPospR M2; RZadko tám bywa gdzie ich wiele rządzi, Porządek, zgodá, y częſto ſie błądzi. KlonKr A4; PowodPr 62; SkarKaz 157a (4); VotSzl B4 (3); CiekPotr 44 (2); CzahTr I4v; GosłCast 6 (4); SkarKazSej 669b; KlonFlis C2v (3); PudłDydo A3.
b. W przykładach słownikowych jako odpowiednik łac. „homo” (35), „aliquis” (11) albo w funkcji dopełnienia wymaganego przez czasownik polski lub w funkcji ogólnego wykładnika składni rządu (56): Undequaque percunctabar de homine, Wſzędziem ſie o nim pytał Mącz 72b; Faveo [...] Życzę/ Yeſtem mu dobrze. Mącz 120a; Alii facem tradere, Proverbium, Ynſzemu rzecz álbo vrząd ſpuśćić którego ón yuż ſit yeſt. Mącz 120b; Congredere actutum cum homine, Ysc co náprędzey do niego. Mącz 147d; Aliquem suspendere et animum alicuius suspendere, Zoſtáwić go w niepewney rzeczy. Mącz 289c; Eripuit hominem ex magno pericuło, Z wielkiey go niebeſpiecznośći wyrwał. Mącz 346c; Ego bene scio sententiam hominis, Wiem dobrze yáko ón o tym trzyma. Mącz 383a; Deserere in malis, W nędzy go opuśćić. Mącz 387d; Summę in aliquem officiosus. Barzo mu ſie rad záchowawa. Mącz 432a; Dare viam alicui per fundum suum. Dopuśćić mu ciągnąć przes swą máyetność. Mącz 492a (56).
5. W funkcji emfatycznej (11): y toby mogło być bych miał pewne poſtánowienie domá rycerſtwá/ kthorzy oni niezwykli być ſpokoiem/ áni chcą iáko báby proznować BielKron 253; A choć by też ſnadz żaden inſzy z ćwicżenia w piśmie pożytek nie był/ ktorych zaiſte wiele ich ieſt/ y wielkich KwiatKsiąż G3v; Ieſlibym ſie ia chłubił iáką chwałą/ tedyby ni zacż byłá tá chwałá moiá. Ale ieſt Ocyec moy kthory on mnie vwielbi RejPos 84; A iuż beſpiecżnie proście/ nie iáko Bogá ſrogiego/ nie iáko bogá pogáńſkiego/ ále iáko BOgá á Oycá ſwego miłośćiwego/ ktory on lepiey wie co wam dáć ma ku pocieſze wáſzey RejPos 133.

Połączenie: »on sam« (7): Cżego áni żadny Swięty/ áni Anioł/ áni ſtworzenie Boże niemoże vtzynić/ okrom ſámego Páná Iezu Kryſtá Syná Bożego/ ktory on ſam tylko ieſt/ żywoth KrowObr 214v (4); RejPos 334 (2); KROlowi nád wſzemi krolmi, á Pánu nád pány/ ktoryż on ſam nieśmiertelność ma ArtKanc V13.

6. W funkcji zwrotnej (4): RejPs 203v; A páni/ to ieſt duſzá/ rozniemaga ſie gdyż weyźrzy ná tablicżki piſáne/ tho ieſth gdy wſpomni ná przeſtępy vcżynione przez nię. HistRzym 40v; BudBib Sap 13/18; Poſtánowił bijąc ſię w pierśi á z niego złośći wyganiáiąc/ y w nie dobrą wolą ná żywot wieczny ſzczepiąc: áby iuż ináczey żył. SkarKaz 349b.
7. W funkcji zaimkatyjako wyraz szczególnego szacunku (20): Przeto ieſli ſie podoba Máieſtatowi wáſzemu daycie mi dzieſięć tiſąc młodzieńcow zbroinych/ obiecuięć záprawdę Dáriuſa y wielką wielkoſć rycerſtwá iego im wydáć HistAl E5v; Zle być tobye Adámie ſamemu/ Muśim ſtworzyć towárzyſzá iemu BielKom G4; Odpowiedział Areuná Dawidowi: Pan moy Krol niech gi weźmie/ y ofiáruie iáko ſie iemu podoba: maſz y woły ná offiáry zupełne/ y woz/ y iárzmá ná woły/ ku potrzebie drew. Leop 2.Reg 24/22; Ceſarz im [Książętom luterskim] ná ty ártykuły powiedział/ niemáią nic przecżby byli nieprzeſpiecżni/ doſyć im powiedziano/ pokoy od nas w tákich rozmowách dawnymi dekrety [...] Kſiążęćiu Brunſzwickiemu ieſli niewroćićie máiętnośći iego/ naydzie ten obycżay/ iáko wroćić muſićie. BielKron 221v; Theraz iuż cżas Ceſarzu y wſzytcy pánowie przy nim będący/ ábyśćie ſwemu vrzędowi doſyć cżynili BielKron 223v (11); Plurima salute Parmenonem summum suum impartit Gnato, Wielmi mu czołem biyę yákoſzto wiernemu/ towárziſzowi/ wielmi cie pozdrawiam yáko naywierneyſzego ſwego towárziſzá. Mącz 281d; Cżemu ſie przypátruiącz y ia ſługá W.K.M. á rozumieiącz/ że tho wſzytko wieldze ieſt W.K.M. miło/ czo kto dla narodu Polſkiego dobrym vmyſłem cżyni/ podiąłem nieco pracey/ ábych mu ſie też cżymkolwiek popiſał. GórnDworz A2v (2); A znáć záprawdę/ iż P.Bog wedle obietnice ſwey/ ſerce W.K.M. w miłośćiwey ręce ſwoiey trzymáć racży: ponieważ [...] ći nowey Wiáry budownicy/ dźiwnych fortelow pod nim vżywáiąc/ pożyć go z łáſki Bożey nie mogą. WujJud A8v (2); WujNT Act 26/26.
8. W dosłownym tłumaczeniu z hebrajskiego (2): Słuchay mię Iákobie y wezwany moy Izráelu: ia ieſtem on/ ia pierwſzy/ iam też oſtátecżny [Is 48/12] CzechEp 272 (2).
** Bez wystarczającego kontekstu (27): A także niedobrze piſzą ktorzy piſzą gi miaſto j/ gdy mowią/ poiął gi s ſobą/ miaſto póiął j MurzOrt Bv (6); BielKron 2 marg; Mącz 174b; gdzie ſie Ekeinos on/ miáſto Hutos ten kłádzie. CzechRozm 63; z tych dwu ſłowek Ten á On zmyſlonych CzechRozm 63v; bo w greckim auton/ ipſum/ to ieſt iego ſtoi/ á nie theon/ Deum/ Bogá CzechRozm 201v (11); ZapMaz II G 78/380v (2); iáko w tym ſłowie, wźiął ji/ miáſto wźiął go: álbo ſkarał ji/ miáſto, ſkarał go. JanNKar E4v (4); SarnStat 628.
II. Formyjego”,,,jej”, „ichw funkcji zaimków dzierżawczych 3 osoby; eius Murm, HistAl Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat; ipsius HistAl, Vulg, PolAnt, Mącz, Modrz, JanStat; illius HistAl, Vulg, PolAnt; huius Vulg, Mącz; suus PolAnt, JanStat (50103):
1. W funkcji wskazującej [w tym: w funkcji orzecznika 1 r.] (444): Izem ya nyevylovyl rib pospolythych yego tho yesth sczvk karpy gy gynych wgego sadzawcze ZapWar 1516 nr 2195; yakom ya nyenaszla do domv (yego) {slachethnego roslana thamj ze Sgolasszewo} ynye zabrala rzeczy wdomv (yego) ZapWar 1529 nr 2357 (120); BierEz A3v (3); OpecŻyw 44v (9); HistJóz A2 (2); TarDuch D7 (2); Też gdy vzrzał iednego młodziencza na twarzy ſzkaradego, ale obycżaiow dobrych y rzekł, dobrota duſze iego wiele kraſi, iego twarzy przydawa. BielŻyw 74 (7); Nieprzijaciele moi zle mowili naprżeciwko mnie rzekąc/ y kiedyż vmrze y kiediż zaginie imię iego. WróbŻołt 40/6 (3); RejPs 119; ZapMaz V S 2/332; RejJóz A8 (4); RejKup k8v (13); HistAl C8v; MurzNT Matth 26/13 (6); LubPs Q (10); KrowObr 76v; Y rzekł Dawid. Poprawdzie dármom przyſtrzegał tego wſſyſtkiego co iego było ná puſſcżey/ táko że nic niezginęło z thych rzecży ktore kniemu náleżáły Leop 1.Reg 25/21 (20); Páni z muru vźrzawſzy páná foremnego/ Dam miáſto rzekłá/ ieſli będę żoną iego. RejZwierz 24v (3); Abowiem oni wſzyſcy ſtráſzyli nas mowiąc/ Niechać vſtáną ręce ich od roboty áby nie byłá dokończona BibRadz 2.Esdr 6/9 (42); mąż ieden przywiodł do mnie więźniá rzekąc/ ſtrzeż mi go/ ále ieſliby mi go wypuśćił/ twoiá duſzá zá iego będzye BielKron 85v; A gdy mu powiedzyano iż ſie nań groźi brát Domicyanus o páńſtwo/ powiedzyał głoſem: wſzytko to nic/ iuż Bog przeźrzał śmierć moię y iego żywot BielKron 148 (23); GórnDworz O4; roſkazał ſwemu włodárzowi áby vcżynił cżeládzi weſołe godowánie/ á dał káżdemu ktoż cżego żąda/ y rzekł: Acż ia ich pan ieſtem ſmutny/ ále wżdy cżeladź niebądź ſmutna tego dniá HistRzym 22 (7); RejPos 65v (10); GrzegŚm 27; HistLan Dv (3); RejZwierc 197v; BielSpr 46; BudBib Gen 32/20 (24); BudNT przedm a5 (5); SkarJedn 320 (2); áby miał ſłyſzány Ten głos być miedzy pogány/ Gdźie teraz ich on bóg ſławny/ Ich obróńcá/ y ſtróż dawny? KochPs 120 (20); A do corki ſię obroćiwſzy rzecże: Boże ktoryś gory niewzruſzone vmocnił: rácż teſz ſerce iey w boiazni twey pośilić. SkarŻyw 224 (14); MWilkHist D2v (3); StryjKron 477; BielSjem 10; KochPieś 26; ArtKanc A5v; A mnie Czárt (práwi) po iego duſzy? Wolałbym te pieniądze co ze mnie złupił. GórnRozm G3; GrabowSet B3 (3); LatHar 359 (10); WujNT Matth 9/21 (19); SkarKaz )(3v (6); CzahTr Kv; SkarKazSej 673b; Kiedy przedawcá chytry/ á kupiec przygłupi. Więc mowią/ Miał dźień biały/ cżemu nie oglądał? Tom zá iego pieniądze przedał/ cżego żądał. KlonWor 66.
Wyrażenie: »jego własny« (1): Hoyda hoyda ſ nim poſkokiem Za iego wlaſnim wirokiem. RejKup h3.
a. Wskazuje na osobę lub rzecz wcześniej wskazaną zaimkiemtenlub2.on (33): Iakom ya oney nyeubil wdomu v oicza yei ZapWar 1550 nr 2673 (4); RejKup bb3 (2); HistAl D8v; IDąc potym Iezus mimo/ vyźrzał cżłowieká ſlepego od národzenia/ y pytáli go zwolennicy iego: Miſtrzu/ kto zgrzeſzył/ ten/ cżyli rodzicy iego/ áby ſie ſlepym národził? Leop Ioann 9/2 (4); RejZwierz 30v; Ná oſthátek poſłał do nich ſyná ſwego/ mowiąc/ Będą ſię wſtydáć ſyná mego Ale robotnicy vyzrawſzy ſyná/ rzekli ſami w ſobie/ Tenći ieſt dźiedźic/ podzćie/ zábiymy go/ y podądźmy dźiedzictwo iego. BibRadz Matth 21/38; nawyſzſſy Burgrábiá zopythał wſzytkich okolicżnie ſthoiących/ po Cżeſku mowiąc: Chcećieſz wy ſie themu iáko krolowi poddáć/ á iego mu kroleſthwá pomoc mocnić BielKron 329v (2); GórnDworz Dd3; HistRzym 4 (2); BiałKat 184v; RejZwierc 174; BudNT Ioann 9/21; KochOdpr B4; KochPs 48; ActReg 139; WujNT Matth 13/56 (7); Otóż iuż puść owégo/ á vkrzyżuy tego/ Vkrzyżuy/ vkrzyżuy: Nic to/ choćiaż kreẃ iego Będźie ná nas SiebRozmyśl H3; ZbylPrzyg A2.
2. W funkcji anaforycznej (49545):
A. Nawiązuje do rzeczownika (przymiotnika lub zaimka w funkcji rzeczownika) (41065):
a. W zdaniu pojedynczym [w tym w orzeczniku 2 r.] (7798): LibLeg 3/33v (85); ZapWar 1507 nr 1900 (235); MetrKor 26/62v (24); ListRzeź w. 34; BierRaj 17v; PowUrb +3; Odpowieday głupiemu podług iego głupoſći March1 A4v; BierEz kt (3); OpecŻyw C2v (62); OpecŻywSandR 3v (3); ForCnR kt (5); PatKaz I 5 (3); PatKaz II 21 (33); PatKaz III 98v (19); Murm 130; Mymer1 nlb 1 (7); HistJóz A2v (6); KlerPow 2 (2); TarDuch B5v (7); FalZioł kt (158); BielŻyw 75 (9); GlabGad B2v (15); MiechGlab *2v (19); KłosAlg F3v; March3 V5v; Też iako pan bog ieſt miłoſierny płacząc wſzelkiemu według vcżynkow iego. WróbŻołt [T3] (36); WróbŻołtGlab A4; RejŁas w. 63; RejPs 22v (45); ComCrac 13 (11); LibMal 1543/67v (27); RejRozpr C3; ConPiotr 30v (2); LudWieś A2; SeklWyzn ktv (17); RejJóz A2v (5); SeklKat A3v (40); RejKup b2 (14); RejKupSekl a5 (6); HistAl A (18); KromRozm I A2 (26); MurzHist Bv (23); MurzNT A4 (30); KromRozm II a2 (26); KromRozm III A4v (55); Diar 43 (13); DiarDop 111 (3); BielKom kt (7); GliczKsiąż B3v (8); LubPs A2 (167); GroicPorz a (41); Tákże Lucyuſá trzećiego/ Izali Rzymiánie dla iego złośći nie wygnáli? KrowObr 39 (316); RejWiz A2 (36); A vcżynił Bog beſtyie według oſob ſwoich/ bydło y wſzelkye robáctwo ziemne w oſobách ich. Leop Gen 1/25 (367); OrzList e (6); UstPraw A4v (18); LeszczRzecz A6; RejZwierz 24v (15); RejZwierz [Wirzb] A4v; WyprKr 3 (2); BibRadz *2 (376); OrzRozm C3v (22); Oto przyſzedł Pan w mocy ſwiętych iego/ ſądzić wſzytki z niemiłośćiwych vcżynkow ich. BielKron 3v (380); GrzegRóżn kt (54); KwiatKsiąż B4v (5); Fortunis omnibus aliquem evertere Wywnętrzić kogo z yego mayętnośći. Mącz 135a; Reddere alicui suum honorem, Przywróćić komu yego vrząd. Mącz 157c (41); OrzQuin B4 (46); Prot Bv (2); SarnUzn Cv (9); SienLek 1 (17); LeovPrzep av (2); RejAp AA7v (245); GórnDworz F6v (17); HistRzym 3v (24); iż kęs chlebá podaſz vbogiemu/ á z drugiegobyś rad wydárł y duſzę iego. RejPos 163; gdy Anyoł oycu tego to Ianá s. Zácháriaſzowi opowiedał o pocżęciu iego RejPos 320v (667); RejPosWiecz2 90v (22); RejPosWiecz3 96 (6); BiałKat kt (43); BielSat B3 (2); KwiatOpis C4 (2); GrzegŚm A3 (10); HistLan B2v (4); KuczbKat 1 (29); nie wiedząc nic áni o Bogu/ áni o woley Bożey/ áni o zakonie iego RejZwierc A3; kto będąc miłoſierdziem wzruſzony/ vpádłemu/ vćiſnionemu/ ſtrapionemu/ z vpadku iego/ s krzywdy iego/ z vćiſnienia iego pomoże/ á w tym go rátuie. RejZwierc 94 (177); BielSpr 28 (4); KochMon 29; WujJud B4 (65); WujJudConf 8 (29); RejPosRozpr b4 (3); RejPosWstaw 21v (18); A (ták) weyrzyż ná modlitwę sługi twego y ná prośbę iego o Iehowo Boże moy BudBib 2.Par 6/19 (393); BudBibKaw A2 (2); HistHel [A2] (3); MycPrz I B2; BiałKaz A4v (10); BudNT przedm a5 (33); StryjWjaz B (2); CzechRozm A3 (231); PaprPan kt (19); KarnNap ktv (20); ModrzBaz 3v (70); ModrzBazBud π5 (5); SkarJedn A7v (81); KochOdpr D2; Oczko 2 (9); KochPs 10 (30); SkarŻyw A2v (297); mayą wſzytke pſczoly ſzoſtacz Criſtophowy dvrlyſzewy y ſzyenye yego: y dzatkom ych ZapKościer 1583/37 (136); KochTr 11 (3); StryjKron A (61); Symbolum Athánázego nie iest iego. CzechEp 226 marg (173); CzechEpPOrz *2 (3); KochJez A4v (2); ábych Papieżnikom ich nieſtátek pokazał NiemObr 122 (62); KochEpit A3 (2); KochDz 105 (2); KochPhaen 5 (3); KochSz A4; KochMRot A2v (3); ReszPrz 6 (17); ReszHoz 114; ReszList 149 (6); WerGośc 219 (5); WerKaz 291 (3); BielSenJoach 1; KochTarn 73; PudłFr 33 (2); ArtKanc kt (56); BielRozm 11; prżyiedźie wywołány do teśćia ſwego w dom/ y corką iego/ á z żoną ſwoią GórnRozm I3 (17); KmitaPsal A5; KochWr 22 (3); PaprUp B3 (8); ZawJeft 10 (2); ActReg 3 (17); Calep 477b (2); GostGosp 24 (7); GostGospSieb +3; GrochKal 5 (4); Phil F2 (13); Zá tym ſyn mátce/ á mátká ſynowi/ Y ſwóy/ y iego ſłowy żal odnowi. GórnTroas 68 (4); GrabowSet H (9); OrzJan 13 (11); WyprPl B4; LatHar +4 (178); KołakCath A4; KołakCathOkuń A2v; KołakSzczęśl B2v (2); RybGęśli A4 (4); á tedy odda káżdemu według vczynkow iego. WujNT Matth 16/27 (375); WysKaz 2 (3); JanNKar A2v (6); SarnStat *8 (534); SiebRozmyśl [A2]v (14); GrabPospR K2 (3); KlonKr C2v (3); KmitaSpit A4v (3); PowodPr 4 (62); SkarKaz )(2 (144); VotSzl A2v (6); CiekPotr 1 (7); CzahTr A2v (5); GosłCast 12 (4); PaxLiz A4 (4); y krolá w poſłách iego/ y P. Bogá w kośćiołach iego lżąc. SkarKazSej 681a (60); KlonFlis A3v; á nikomu Nie zayźrzy iego ſzcżęśćia KlonWor 44 (6); ZbylPrzyg A3v; SzarzRyt kt; SzarzRytJSzarz nlb 2.

Brak zgody gramatycznej (14): PatKaz II 81; WróbŻołt oo6v; áby rádzili o obronie przećiw Turkom y pomocnikom iego. BielKron 192v; potym przez kilká ſet lat po Apoſtolech ſtał Kośćioł Powſzechny w doſtátecżnym porządku/ choćiaż ieſzcże tey Rzymſkiey głowy y przodkowánia iego nic ſłycháć nie było. WujJudConf 125v; A przedſię nigdy żadney oſoby ná zdrowiu ćiáłá iego/ nie tylko nie zábijáiąc/ ále też áni obráżáiąc CzechRozm 242; ábych ia też (mowi P. Bog) oddał káżdemu według vczynkow iego/ y według owocow wymyſłow ich StryjKron 6; WujNT 75 marg; VStáwiamy/ áby żaden Zyd nie przyśięgał ná Rodał ich/ iedno o wielkié ſpráwy SarnStat 255 (6); PowodPr 63.

Wyrażenia: »jego samego« [szyk 4:1] (5): GliczKsiąż Q2v; Mącz 432c; gdyż tego [pana] zdrowie zá cnotliwemi iego ſpráwámi/ milſze/ y droſzſze záwdy v poddánych będzie/ niż właſne zdrowie ich ſámych. GórnDworz Gg7; CzechEp 118 marg; SarnStat 1204.

»jego własny« = proprius Vulg, Modrz; suus JanStat [szyk 50:24] (74): LibMal 1544/91 (3); LibLeg 11/171v; MurzNT 11; kthoryby też Práwá Mieyſkie Polakom właſnym ich ięzykiem doſtátecznie wydał GroicPorz A3v (2); KrowObr 19 (5); RejWiz 171; Leop 1.Cor 15/38; RejZwierz 46; KwiatKsiąż I3v; Mącz 375a; SienLek a4v; GórnDworz Ee5v; RejPos 72v (10); KuczbKat 140; RejZwierc 10v; RejPosRozpr b4 (2); BudBib c marg, CzechRozm 124v (4); á poddánego żadnego rzecży iego właſnych niebierze/ áni brać może. ModrzBaz 48 (2); Oczko [40]; ZapKościer 1582/27v (3); ſpokoynie wiáry ſwey y nabożeńſtwá pilnowáli/ y vżywáli. A nikt nigdy gwałtem od iego właſney do inſzey niewolon nie był CzechEp 13 (4); ZawJeft 11; GostGosp 2 (2); Inych tylko ich właſné dotknęły przygody/ Mnie wſzytkich: komu co źle/ móy to płácz/ mé ſzkody. GórnTroas 69; WujNT 329 (2); dał mi tęż Orthográphią Polſką tegóż Kochánowſkiégo, ręką właſną iego piſáną. JanNKar D3v (2); SarnStat 27 (17); GosłCast 71.

»właściwy jego« (1): iáko ku właſnému ćiáłu właśćiwé iego członki przywróćiliſmy. SarnStat 1027.

α. Jako składnik zdania względnego nawiązuje do wprowadzającego to zdanie zaimka względnego (14): Taki był bogacz y takowych ieſt doſſyc ktorych Bog ieſt ich tłuſty brzuch SeklKat R2v; Kto to ſiedzi ná tym iáſnym á wielkim máyeſtacie/ niktći inſzy iedno on o ktorym nam Anyeli powiedáli przy w niebo wſtąpieniu iego RejAp 172; bo on godźien ieſt odpuſzcżenia/ komu nátychmiaſt vcżynku iego żal. ModrzBaz 98v; SkarŻyw 250; StryjKron 532; ActReg 134 (2); kto będźie ná dáchu/ á naczynie iego w domu; niechayże nie ſchodźi bráć ie WujNT Luc 17/31; A kogo z reieſtru záwołáią do ſpráwy iego/ nie z żadnym tumultem do ſpráwy ſwéy przyſtąpić y do gmáchu wchodźić ma SarnStat 857 (3).
Wyrażenie: »jego własny« [szyk 2:1] (3): RejPos 200v; że ći łácno mogą być zwyćiężeni/ ktore iuż właſne ich bunty zwyćiężyły [!]. ModrzBaz 114; ActReg 134.
b. W zdaniu złożonym [w tym: w orzeczniku 101 r.] (16667): ZapWar 1502 nr 1906 (99); BierRaj 19v (3); PowUrb +4 (2); Kiedy mocnieyſſy zwycięży mdleyſſego/ tedy bierze wſſytko ymienie iego. March1 A4 (4); MetrKor 34/134v (19); Boć ten cżłowiek kędy poydzie/ O nas wſzędy mowić będzie: Y vwierzą iego mowie BierEz G4 (48); Inij robili/ a wyſcie na ijch robotę weſſli. OpecŻyw 50v (247); OpecŻywList C (2); OpecŻywPrzedm C3v (6); OpecŻywSandR nlb 4v (2); ForCnR A2 (9); PatKaz I 1v (26); PatKaz II 20v (195): PatKaz III 87v (56); HistJóz A2 (24); TarDuch A4 (6); FalZioł +2 (216); BielŻyw nlb 6 (51); BielŻywGlab nlb 9 (3); GlabGad A5 (48); March2 D3; MiechGlab 3 (20); BierRozm 6 (5); atak teras do przyaczielia v.k.m. do pana mego Czeſſarza Tvreczkiego, prziſſedl y pokorę przędnym vdzialal pyotr woyewodą ktorą yego obacziwſchi pan moy Czeſſarz Tvreczkii a przyacziel v.K.m. wſzitkie yego zle vczinky yemv odpvſczyl LibLeg 10/65v (151); March3 T7 (3); WróbŻołt B6v (37); WróbŻołtGlab A4; BY ſie kto napilniey ſtárał áby co narychley dom ſwoy budował prozne to iego będzie ſtáranie/ ieſli komu bog tego niepomoże RejPs 194v (212); ComCrac 14 (12); LibMal 1543/68v (40); RejRozpr B3 (4); ConPiotr 34; SeklWyzn ktv (31); Czoć ſie tknie ſlachetney paniey Nie myliſz ſie na cznocie iey RejJóz G4v (19); Niepoządai zony/ ſlugi/ konia/ wołu/ ſwego bliżnego/ áni żadnei rzecżi ktora ieſt iego SeklKat B3v (81); RejKup e8v (65); RejKupSekl a3v (7); HistAl Av (97); HistAlHUng A3v; KromRozm I B4 (20); MurzHist C4 (40); MurzNT A2 (52); KromRozm II c (32); ktorzy opánowawſſy ludźye wolne/ nye ich/ ále tylko ſwego pożytku pátrzą. KromRozm III M7 (65); Diar 21 (23); DiarDop 101 (3); MrowPieś A2 (4); BielKom nlb 3 (20); GliczKsiąż B (40); Iż po ſmierći bogacżá wſzytko zoſtawa/ tylkoż iego (iáko mowią) zyſku/ co zánioſł w pyſku. LubPs N2v marg (382); Naprzod/ zábije kto kogo áby Imienie iego wydárł y poſyadł GroicPorz 112 (81); GroicPorzRej C4; SeklPieś 31 [2 r.]; KrowObr A (206); RejWiz 8v (146); Dawid rozgniewał ſie ná Nabálá prze niemiłoſierdzie iego/ ále Abigáil żoná iego vkroćiłá gniew iego/ ktorą po śmierći Nabalá poiął Dawid Leop 1.Reg 25 arg (871); OrzList b4v (25); UstPraw A2v (43); KochZuz ktv (5); IEden z dziewką coś mowił/ v okná pilnego/ Przyſzłá mátká ſwiádomá będąc cnoty iego. RejFig Aa6v (6); RejZwierz 1v (60); RejZwierz [Wirzb] A4v [2 r.]; Znać Pan ktorzy ſą iego. BibRadz 2.Tim 2/19 (549); BibRadzBaz ktv [2 r.]; Goski A3v; OrzRozm D2 (50); y kſiążki nápiſał háńbiąc Luteryany/ ktore tym záwiązał/ yżbych wolał być pod Turkiem niż pod ſpráwą ich BielKron 221 (1247); GrzegRóżn N2 (29); KochSat A3 (2); KochZg A3; KwiatKsiąż A4v (25); Mącz 6d (42); OrzQuin A2 (63); Prot A4v (9); ProtStoj E2; SarnUzn B6 (15); SienLek 1v (46); SienLekAndr a3; LeovPrzep b2 (8); LeovPrzepSamb b4; RejAp AA3v (555); kiedy z rzecży tey/ ktorą do ciebie kto cżyni/ to bierzeſz czo twoiey/ nie iego/ ſławie/ ábo pożytkowi ſłuży. GórnDworz R4v (173); GrzepGeom A3v (8); HistRzym kt (144); Gdyż o krucżętoch ták powiedáią/ iż ſie biało rodzą/ á odlecą ich ná niemały cżás rodzicj ich/ mnimáiąc áby nie ich dzieći były RejPos 81v; tedy przedſię onemu ſtrapyonemu od ciebie záwżdy muśi wyniść to wſzytko ná pociechę iego: á tobie záwżdy ná mámą pomſtę twoię á ná vpadek twoy. RejPos 192 (2732); RejPosWiecz2 91 (24); RejPosWiecz3 96 (19); BiałKat a2 (81); BielSat B3v (10); KwiatOpis B4; GrzegŚm [A]v (28); HistLan A2 (25); KuczbKat 15 (63); A konik/ chártek/ ptaſzek/ ieſli ſie co v páná Zięciá przytrefi to iuż nie iego/ páná Szwagrowo RejZwierc 31 (473); ále tho máią práwo/ ktory co pierwey poſtrzeli z łuku to iego BielSpr 68 (69); KochMon 22 (6); Obraz Krolewſki/ á ſam Krol/ iedno ſą: kto tedy cżći obraz iego/ ſámego Krolá w nim cżći WujJud 46v (138); WujJudConf 15v (39); RejPosRozpr b3 (15); RejPosWstaw 21 v (31); Porąbćie drzewo/ á obetnićie gałęzie iego/ zrzuććie latorośli iego/ á rozproſzćie owoce iego/ niech będą rozpędzone zwierzętá z pod niego/ á ptacy z gáłęzia iego. BudBib Dan 4/14[11] (622); HistHel [A2]v (5); MycPrz I [A3]v (19); Strum I4 (6); WierKróc A2v (5); BiałKaz B3v (42); BudNT przedm a2 (60); StryjWjaz A2v (5); CzechRozm A4v (405); PaprPan A3 (66); KarnNap ktv (27); ModrzBaz lv (187); ModrzBazBud π5 (3); SkarJedn A2v (157); KochOdpr A3v (3); Oczko 3v (25); Gdźie pan lud ſwóy ták wielce rozmnożył/ że go Silnieyſzym nieprzijaćiół vczynił iego. KochPs 158 (90); wrócił ſię wdom Epiphániuſzá/ y tám go y ſioſtrę iego/ wiary świętey náucżył SkarŻyw 452 (716); ZapKościer 1579/2 (52); MWilkHist A4 (5); StryjKron A6 (163); Złoto wáſze y śrebro wáſze pordzewiáło: á rdzá ich będźie wam ná świadectwo. CzechEp 50 (341); CzechEpPOrz *4v; KochJez B4v; przypiſuią niektore kśięgi temu Iuſtynowi/ ktore nigdy iego nie były NiemObr 124 (174); KochEpit A2v; KochFr 6 (7); KlonŻal A2v (2); KochDz 108 (2); KochEpitCat 110; KochPhaen 7 (6); KochSz A3v (3); KochWz 136 (3); KochMRot kt (7); ReszPrz 3 (36); ReszHoz 118 (13); ReszList 143 (28); WerGośc 203 (16); WerKaz 280 (16); WisznTr 3 (4); BielSen 15; BielSjem 7 (3); KochPieś 10 (4); KochSob 59 (3); KochTarn 74 (5); PudłFr 7 (8); ArtKanc A4v (95); BielRozm 1 (7); GórnRozm A (45); KochProp 8; KochPropKKoch 4; KochWr 24 (6); PaprUp A2 (64); ZawJeft 5 (17); ActReg 19 (62); GostGosp 1 (15); GostGospSieb +2v [2 r.]; GrochKal 6 (4); Phil Bv (44); Ia zá kim iść mam/ powiédz/ y w czyy okręt wśiędę? Kto móy pan/ á ia iego niewolnicą będę? GórnTroas 64 (20); KochCn B3v; KochCz A3v (4); KochCzJan A2 (4); KochPij C2; GrabowSet A2 (45); KochAp 7 (5); KochFrag 16 (12); KochFragJan 4; OrzJan 6 (39); OstrEpit A2; WyprPl A2v (3); LatHar +3 (215); KołakCath A4 (8); KołakSzczęśl Av (15); RybGęśli A2v (7); WujNT ktv (540); WysKaz 6 (15); JanNKar B (12); JanNKarKoch F4v; Ieſli kto będzie obwinión, iz sługá iego dóm zgwałćił. SarnStat 647 (415); SiebRozmyśl [A3]v (51); WitosłLut A2 (5); ZapMaz II G 97/90v; GrabPospR K2v (8); KlonKr wstęp A2 (14); KmitaSpit A4 (5); PowodPr 2 (70); SkarKaz )(2 (279); VitSzl A2 (14); CiekPotr 12 (9); CiekPotrHerb 4; CzahTr B2 (16); GosłCast 7 (18); PaxLiz A2 (6); SkarKazSej 657a (122); KlonFlis A2v (7); SkorWinsz ktv; SapEpit A4v (6); KlonWor 3 (17); PudłDydo A2v (2); RybWit B3v (2); SzarzRyt B4 (2); SzarzRytJSzarz nlb 2 [2 r.].

Brak zgody gramatycznej (62): Oſſa albo pſzcżoła gdy vkąſi, thedy bywa ſpuchnienie gorącze á cżyrwone/ á żądło gich tam zoſtanie gdzie zapchną. FalZioł IV 28d (3); BierRozm 17; ComCrac 22; RejRozm 407; HistAl H7 (2); MurzHist Q3; LibMal 1554/190v; Nie broń dzyeciom náuki miernego karánia/ Wybáwiſz iego duſzę/ s pyekielnego zdánia. BielKom C2v; GroicPorz e3; Vkażęć wnet káżdego w iego máieſtacie/ Snádnie ich chytre ſpráwy s poſtáwy poznacie. RejWiz 165; Leop Ez 33 arg; UstPraw E2v (2); BibRadz Gen 1 arg; lecż nięwiáſty [!] v nich ſą bárzo chćiwe/ ták iż mężom dawáią tákie trunki s ktorych iey wolą nápełni. BielKron 445 (3); GórnDworz Ev; RejPos 128 (2); RejZwierc 72v (2); BielSpr b3v (2); BudBib Gen 6/13 (4); A gdy mąż niedopuſzcża ábo niewie/ á iáko ſię ich żonam godźi/ do igry/ bieśiad álbo do tańcow chodźić? ModrzBaz 55 (3); SkarJedn 272; KochPs 14 (2); Miał ku onym ſwoim ćięſzkośćiom y tę niemnieyſzą/ iſz oney dziećiny pilnowáł/ y ſtáráć ſię o iego wychowánie musiał. SkarŻyw 184 (6); WerKaz 290; GostGosp 114; GrabowSet R2; A Rotmiſtrze máią tego doyźrzeć/ iákoby ſie káżdy towárzyſz iego opátrzył doſtátecznie do obozu żywnością SarnStat 366 (9); poćiechę/ w któryś ſię kocháłá/ Maſz záwżdy przed oczymá/ pátrzyſz ná twarz iego SiebRozmyśl L; Do tego iákoś káżdą rzecż zeſromoćiłá/ Iákoś w niwecz ieich piękną bárwę obroćiłá. WitosłLut A5v; PowodPr 63; SkarKaz 386b (3); RybWit C2v.

Fraza: »co jego (a. jej, a. ich) jest (a. było)« [w tym: co jego własne jest (3)] [szyk zmienny] (33): GliczKsiąż M6v; gdy by káżdemu wolno było przywłaſzczáć ſobie co nie ieſt iego. GroicPorz kk2v (2); Wnidźćie do domu oney niewiáſty wſzetecznice/ á wywiedźćie ią z támtąd ze wſzytkim co ieſt iey BibRadz Ios 6/22 (4); BielKron 382; SarnUzn H3v; Abowiem byſcie chodzili wedle ſwiáthá/ pewnieby theż ſwiát muſiał to miłowáć co iego właſnego jeſt. RejPos 333 (2); RejZwierc 71; WujJud 122v (2); CzechRozm 110 (2); ModrzBaz 18 (3); A nikomu innemu iedno Piotrowi Chryſtus to co iego ieſt w zupełnośći nie dał. SkarJedn 70; Wſzytko v Heretykow zárázliwe/ y nie ſię co ich ieſt dotykać niekazano. Num. 12. SkarŻyw 483 marg (2); CzechEp 22 (6); KochCn B3; WujNT 93 (2); SarnStat 138; SkarKaz 43b.
Wyrażenia: »jego samego« = ipsius Vulg; eius solius PolAnt (20): PatKaz III 109; MetrKor 59/77; LibLeg 11/163v; MurzNT 78v; LubPs ff4; Otho thá byłá niepráwość Sodomy ſioſtry twoiey/ Pychá/ Sytość chlebá/ y obfitość/ y proznowanie/ iey ſámey y corek iey Leop Ez 16/49; Magnesia, Kráyiná Mácedoniey pográniczna Teſſaliey álbo ſnádź yeſt yey ſámey część. Mącz 204d; miedzy ktoremi przycżynámi/ widzi mi ſie/ iż Forthuná ma przodek/ á ledwo to/ nie iey ſámey dzieło GórnDworz D3; RejPos 259; BudBib Ps 149/13; CzechRozm 110; CzechEp 295; PaprUp H (2); Phil B3; LatHar 514; WujNT przedm 27; SarnStat 389; PowodPr 14; SkarKaz 579b.

»jego własny (a. włosny)« = suus Modrz; proprius JanStat [szyk 75:35] (108): BielŻyw 168; RejPs 111; GroicPorz a3v (2); KrowObr C2 (6); UstPraw B (2); RejFig Bb3; RejZwierz 42v; BibRadz Act 1/19; álbo nam po Kroloch nic/ álbo to ich właſny vrząd Krolewſki ieſt: áby oni ták ſzpátney ſwey woley/ ludziom ſwowolnym/ w Kroleſtwách ſwych nie dopuſzczáli OrzRozm A3 (3); Kſiążę Sáſkie zebráło ſie z ludem ná Maurycyuſá/ pobrał mu w Turyngiey y w Myſzeńſkiey źiemi/ nie tylko ſwoie/ ále y iego właſne miáſtá BielKron 228v (6); GrzegRóżn A4 (2); KwiatKsiąż E4; OrzQuin L2v; RejAp AA6v (2); á zá tym káżdy ociec tákby był pewien potomſthwá że ieſt iego właſne GórnDworz Z7v (4); drudzy márnie poginęli/ ták iż pśi właśni ich łeptáli kreẃ ich RejPos 264v (15); RejPosWiecz2 92v; HistLan B4 (2); y záśię/ iáko to że pátrzą ocży/ nie iedno śie do ich właſnego/ ále do wſzyſtkich cżłonkow poſpolitego pożytku ściąga KuczbKat 225; RejZwierc 43v (4); WujJudConf 22v; MycPrz I Cv; BudNT przedm a3v; CzechRozm 150v (3); Ale Pan/ ktory to ná ſercu ſwem pilnie vważy/ że on nád ludem ieſt przełożonym/ nie dla śiebie/ ále dla tegoż ludu/ ten ták będźie rozumiał/ że nic niemáſz iego właſnego/ ále wſzytko Rzecżypoſpolitey ModrzBaz 22v (2); SkarŻyw 537; StryjKron 497 (2); ZapKościer 1582/31v (3); CzechEp 29 (10); NiemObr 9 (2); ReszPrz 49; ReszHoz 127; ReszList 164; GórnRozm H4v; ActReg 26; KochCz A4v; KochCzJan A2v; KochPij C2; WujNT 526 (3); JanNKar D (2); SarnStat 522 (5); SiebRozmyśl I2v; SkarKaz 349a; CzahTr A3v; KlonWor 72. Cf Fraza.

»jego właściwy« (4): KwiatKsiąż E3; że káżdy narod w tym przechodził/ co było iego właściwe GórnDworz E3; WujJud 175v; KlonWor 60.

c. W stosunku nawiązania [w tym: w orzeczniku 47 r.] (16600): ZapWar 1508 nr 1991 (15); MetrKor 26/62 (13); bocyem co kolwiek ſin twoy gdi tu naſwyecye bil dzyalal zamyα dzyalal [...] Przetoſſ proſſα yego poſluſſenſtwo nyechay wimowy nyepoſluſſnoſc moyα yego pokora picha moya yego cyrplywoſc gnyew moy yego wſcyαglywoſc ſbitek moy yego laſkαwoſc zloſc moya/ yego doſkonaloſc nyedoſtatek moy. BierRaj 23 (10); PowUrb + (3); March1 A2 (7); Drwoſzcżep ieden vbogi był [...] Siekierá mu ſie wymknęłá/ A ták w rzece vtonęłá. On ná brzegu śiedząc płákał/ Owa ſie mu Bog vkazał: Złotą śiekierę trzymáiąc/ Ieſli ieſt iego pytáiąc. BierEz L2 (68); Iezuſa milégo chćiáno vcżynitz krolem. Ka: 48 WIdząc lud poſpolity ten dziw [...] a báczątz iego roſtropnoſtz chcieli gij krolem wybratz. Miły iezus to widzątz/ vciékl na gorę przed nimi OpecŻyw 53 (333); OpecŻywList Cv (7); OpecŻywPrzedm C3; ForCnR A3v (8); PatKaz I 3 (16); PatKaz II 19 (97); PatKaz III 87 (54); HistJóz Av (31); KlerPow 4 [2 r.]; TarDuch A2 (24); á tak rzodkiew ieſt dobra tym ludziom kthorzy puchną s ſtrony flegmy zimney. Też gdy ſok rzodkwiany albo woda iey będzie zmieſzana z mąką kąkolową, włoſi roſci FalZioł I 117a; (nagł) Michunki. Połacinie Alkakenge. (—) ICh wodka ieſth dziwney mocy wpędzeniu vriny FalZioł II 8a (279); BielŻyw 2 (85); BielŻywGlab nlb 8 (6); GlabGad A3 (32); MiechGlab ktv (39); BierRozm 5 (13); KłosAlg Av (2); KlerWes A (8); March3 T7; WróbŻołt B (133); WróbŻołtGlab A2v (11); LibLeg 6/78v (77); RejŁas w. 61; RejPs 16v (373); ComCrac 11v (4); LibMal 1543/70v (97); RejRozpr B3 (6); ConPiotr 30 (2); SeklWyzn 4 (10); RejJóz A3 (27); SeklKat A2 (57); RejKup c6v (60); RejKupSekl a7v [2 r.]; HistAl A (58); HistAlHUng A4; KromRozm I Bv (24); MurzHist C4 (73); MurzNT A4 (83); KromRozm II b2 (36); KromRozm III A5 (59); Diar 32 (7); DiarDop 101 (4); MrowPieś A2 (4); BielKom nlb 7 (7); GliczKsiąż B5v (28); Pyoſnká pierwſza Moiżeſzá mężá Bożego/ [...] Notá iey iáko Pſalm XXXII. LubPs gg2v (444); GroicPorz bv (36); KrowObr A (88); RejWiz A5 (215); Bo á co ná tym/ iż niektorzy z nich nieuwierzyli? A więc niedowiárſtwo ich wiarę Bożą wyniſſcżyło? Leop Rom 3/3 (616); OrzList e4v (9); UstPraw A4v (7); KochZuz A2 (8); LeszczRzecz A2v (8); RejFig Aa8; RejZwierz 5v (82); Oddam teraz ſluby moie Pánu przed wſzytkiem ludem iego. Śmierć miłoſiernych iego ieſth droga przed oczymá Páńſkimi. BibRadz Ps 115/14 (874); BibRadzBaz ktv; OrzRozm C2 (18); rzekli: Ono wykłádácż ſnow przyſzedł/ zábiymy go. Ruben chcąc go wybáwić/ rzekł: Nie wylewaymy krwie iego BielKron 16; Vżywał rády Wulpianá Ráyce mężá roſtropnego/ ná ktorego ſie byli Rycerze rzućili z zawiśći/ chcieli go zábić. Ceſarz rzućił ſie padł ná nim/ záſtáwił ſwoie zdrowie zá iego BielKron 151; Látá 1381. Semowit ſyn Troydenow Mázowieckie kſiążę vmárło [...] Drugą żonę miał kſiążęćiá Zámbieńſkiego corę bárzo cudną/ ktora gdy mu porodźiłá ſyná/ nie wierzył by iego/ zábił ią. BielKron 378 (1060); GrzegRóżn B (36); KochSat B (4); KochZg A3v; KwiatKsiąż B2 (14); Mącz 316d (2); OrzQuin D3 (9); Prot A2 (11); SarnUzn B4 (22); SienLek a4 (9); LeovPrzep a2 (2); RejAp AA4 (428); GórnDworz B2 (99); GrzepGeom Dv (2); HistRzym 2v (186); ták iáko mię tu [...] Pan s thego vpomináć racży. [...] A coż kiedy ia nie wiem áni rozumiem co ſą ſłowá iego á czo nie iego. RejPos 190 (3091); RejPosWiecz2 91 (17); RejPosWiecz3 [97] (3); BiałKat a4 (57); BielSat Cv (12); KwiatOpis [C2] (2); GrzegŚm 7 (11); HistLan A2 (27); KuczbKat a2 (25); RejZwierc A3v (416); RejZwiercPodw 183v; BielSpr 3v (26); KochMon 23 (3); WujJud kt (55); WujJudConſ 8 (20); RejPosRozpr b3v (10); RejPosWstaw 41v (8); BudBib bv (718); BudBibKaw A2v [2 r.]; HistHel [A2]v (9); MycPrz I B (16); Strum K3v (5); WierKróc A2v (3); BiałKaz Bv (48); BudNT przedm bv (120); StryjWjaz A4 (9); CzechRozm A7v (326); PaprPan A2 (125); KarnNap A4v (14); ModrzBaz 6v (69); ModrzBazStryj π2v [2 r.]; SkarJedn 5 (75); KochDryas A3; KochOdpr C2 (2); Oczko 5v (10); KochPs 4 (155); Byłá ku mowieniu leniwa/ ále ku ſłuchániu ochotna/ [...] Y mnie przywiodłá do tego/ iſz nowy y ſtáry Teſtáment wykłádáciem iey y corce iey muśiał. SkarŻyw 142; Przyzwał tedy one pielgrzymy y dał im one ſzáty [...] Tedy oni poznawſzy iſz ich ſą ſuknie: ze wſtydem wzięli ſwe/ ći co prágnęli cudzych. SkarŻyw 324 (1289); ZapKościer 1579/1v (27); KochTr 6 (9); MWilkHist Bv (25); StryjKron 1 (73); CzechEp *2v (285); CzechEpPOrz *3v (3); KochJez A2 (3); NiemObr 7 (56); NIewiem podobnoli to co ku rozumowi/ Poſyłáć (á źle y rzéc) fráſzki doktorowi. [...] Zá fráſzkę práwie ſtánie móy rozum przy iego. KochFr 50 (10); KochEpitCat 110; KochMuza 28; KochPhaen 1 (9); KochSz A2v (3); KochWz 136 (3); KochMRot A2v (5); ReszPrz 7 (20); ReszHoz 136 (3); ReszList 168 (7); WerGośc 207 (16); WerGoścPapr 202; WerKaz 290 (5); WisznTr 4 (9); BielSen 6 (4); BielSjem 1 (6); KochPam 81 (6); KochPieś 19 (6); KochTarn 74 (4); PudłFr 4 (17); ArtKanc A4 (111); BielRozm 7 (9); GórnRozm Av (12); KmitaPsal ktv (6); KochProp 6 (3); KochWr 23 (2); PaprUp A4 (53); ZawJeft 5 (17); ActReg 8 (79); GostGosp 36 (3); GostGospPon 170; GostGospSieb +3 (4); GrochKal 4 (10); Nád to niech będzie daná wolność przyſtępu káżdemu do ciebie/ [...] Ieſli bowiem ſłowá y rádá iego tobie doſyć vcżynią/ niemáły zyſk ſtąd odnieſieſz Phil S4 (29); GórnTroas 6 (7); KochCzJan A2v (3); KochPij Cv; GrabowSet A4 (36); KochAp 5 (2); KochFrag 21 (8); OrzJan 6 (36); OstrEpit A2 (2); LatHar +4 (199); KołakCath A3 (11); KołakSzczęśl A4 (4); RybGęśli A2v (4); Drudzy záśię kuſząc/ domagali ſię znáku od niego z niebá. A on widząc myśli ich/ rzekł im WujNT Luc 11/17 (831); WysKaz 11 (13); JanNKar C2v (4); SarnStat *5v (228); SiebRozmyśl [A3]v (62); WitosłLut A3 (7); GrabPospR L4; KlonKr wstęp A2v (12); KmitaSpit A3 (11); PowodPr 6 (53); SkarKaz )(2v (254); CiekPotr 2 (27); CzahTr D2v (17); GosłCast 3 (35); PaxLiz A2v (17); SkarKazSej 657b (44); KlonFlis B3v (6); SapEpit B (10); Ták (iáko piſzą ſtárzy) właśnie Gżegżelicá Ieſt v ptáſtwá leśnego iáwna wſzetecżnicá. Sámá goni po leśie Sámcżyki waśniwe/ Iurne ptáſtwo/ ná ten cżás ku iey woley chćiwe. KlonWor 60 (13); PudłDydo A2v (8); SzarzRyt B2 (5).

Brak zgody gramatycznej (66): FalZioł IV 21a (5); BierRozm 16; WróbŻołt 139/4 (4); ábowiem má dobra nádzieiá o tobie ſtogi mi zá namocnieyſſą zbroię ná káżdego ſprzećiwniká mego. A to moy pánie nieracz ich ćieſſyć tem/ ábyſie iem miáłá wedle ich woley náczem ſtáć poćiechá RejPs 208 (7); RejJóz F7; GliczKsiąż M6v; RZekł zły niemądry cżłowiek w nędznym ſercu ſwoim/ Iż niemáſz Páná kogoſz ſie wżdy boim/ Ach ſkáżoneſz á ſproſne to ich myſli były LubPs N5v (5); A ták iż ſie w tym drudzy ſpráwuią niedbále/ [...] Iuż ono fatum iego co s cżáſem przypádnie/ Ták iáko błędne źwirzę vgodzi go ſnádnie. RejWiz 136 (2); Leop Ier 44/27; UstPraw D2; BibRadz Eccli 17/7 (5); BielKron 261; BielSpr 6v; WujJud ktv; Oſtrzegay ſię ábyś nie ſtánowił przymierza z obywátelem (tey) ziemie/ do ktorey ty idzieſz/ [...] Przeto ołtarze ich rozwálicie/ á obrázy ich połamiećie/ y gáie ich wyrąbaćie. BudBib Ex 34/13 (11); MycPrz II B4v; CzechRozm 68v (8); ModrzBaz 87v; KochPs 102; Nádętą pychę hámuie: Myśli tákich w niwecz pſuie: Do ſpráwiedliwégo brzegu/ Niedopuśći iego biegu. ZawJeft 16; OrzJan 17; Ieſliby ſie kto kłániał beſtyey [...] I on pić będźie z winá gniewu Bożego/ [...] y będźie męczon ogniem y śiárką przed ánioły świętymi/ á przed Báránkiem. A dym męki ich wſtępowáć będźie ná wieki wiekow WujNT Apoc 14/11 (3); SarnStat 435; ZbylPrzyg A4v (2).

Fraza: »co jego (a. jej, a. ich) jest (a. było)« [w tym: co jest jego własne (1)) [szyk zmienny] (8): Przyſtąpił też Eneás y Antenor do krolá proſząc zá Andromáchą żoną Hektorową/ iż oná záwżdy prośiłá o ſpokoyne przymierze z Greki/ áby byłá wolná. Vcżynili ták Grekowie iż ią wolną puścili/ y wroćili wſzytko co iey było BielKron 60 (3); ille repetit quod suum sive ipsius est, Tego ſie vpomina co yego yeſt. Mącz 428a; RejPos 206v; SkarŻyw 483 (2); Przyſzłá nowina, żeby miał vbogi ſtárzec Tám kędyś w drodze vmrzeć, názad ſię wracáiąc. Ale ieſliże żyw ieſt, gdy ſię wroći: tudzieſz Wrocę mu co ieſt iego CiekPotr 12.
Wyrażenia: »jego samego« [szyk 16:1] (17): niechay chwalą páná wſſyſcy obywacze ná ziemi [...] Rozproſſy on kiedy chce wſſytki ſpráwy y rády wſſech ludzi á ſpráwy iego ſámego nigdy niebędą odmienne RejPs 48; KromRozm II d; LubPs Kv; GroicPorz ii2; GrzegRóżn O; RejPos 121 (4); KuczbKat 35; niechże wżdy ſamych tłumacżow Brzeſkich poſłucháią. [...] Oto maſz iych ſámych wyznánie BudBib b3; CzechRozm 185v; SkarŻyw 484; CzechEp 82 (3); SarnStat 1026.

»jego własny (a. włosny)« = ipsius Mącz; illi proprius Modrz; proprius ipsorum Vulg [szyk 69.41] (110); OpecŻyw 138; Mięſo ieżowe barzo żołądek potwierdza/ żywot otwarza/ vrynę pobudza/ Właſna iego mocz ieſt roſpuſzcżać/ á zaſię wyſuſzać FalZioł IV 10c; LibMal 1545/105v (4); ZapWar 1548 nr 2669 (2); GroicPorz ggv; á niewierzyſz temu áby ták Papież o ſobie trzymał y piſał. Cżytay iego kxięgi właſne Diſt. 40. Si Papa. KrowObr 8v (8); RejFig Ee3v; RejZwierz 26 (2); BibRadz I 273d; BielKron 105; Res quae ipsius erant privatae, Rzeczy które yego właſne były. Mącz 322d (3); RejAp 164; GórnDworz K3v (2); RejPos A4v (20); á ſam on okrutnik márnie vciekáć muſiał. Támże go potym zábili właſni ſynowie iego RejZwierc 200v (3); RejZwiercPodw 183v; WujJud 7 (2); WujJudConf 41v (3); BudNT przedm b5v (2); CzechRozm 15v (13); ModrzBaz 48; SkarJedn 254; Oczko 23; Tá náuká nic nie vcży iedno milośći [...] Co ktemu służy/ iey to ieſt właſne: co nie do tego wiedzie/ podrzucone ieſt y fáłſzywie iey przypiſane. SkarŻyw 47; CzechEp 15 (11); NiemObr 42 (3); ZapKościer 1583/54; WerGośc 252; WisznTr 19; BielSen 10; ActReg 166; Bogá żaden nigdy nie widział. [Ioann 1/18]. Rozumiey w iego náturze właſney/ iáko ieſt ſam w ſobie WujNT 307 (6); JanNKar E; SarnStat 868 (2); PowodPr 7 (3); SkarKaz 385a; GosłCast 50. Cf Fraza.

»właściwy jego« (1): Potym Pan BOg gdy obacżył ich záchowánie w tym/ [...] záwżdy był przychylnym. Thymże kſztałtem y właśćiwi jego ſynacżkowie/ wſtępowáli w ten Stan święty ArtKanc N11v.

B. Nawiązuje do rzeczownika zbiorowego [w tym: w zdaniu pojedynczym (96), złożonym (325), w stosunku nawiązania (352)] (773): OpecŻyw 12v (4); PatKaz I 14 (3); HistJóz E; BielŻyw 2 (4); Lud on barzo ieſt ſkłonny ku cżarom y ku wrożeniu. Bog ich naznamienitſzy ogien kthory za naſwiętſzą rzec chwalili MiechGlab [89] (7); KlerWes A2 (2); żydowſtwo ktore przed tim było płodne dla ich złoſci vcżynił niepłodnym. WróbŻołt kk8 (6); RejPs 108v (19); SeklWyzn a4v; ZapWar 1545 nr 2646; LibLeg 11/14v (2); RejKup o7; HistAl H4 (4); MurzHist T2v; MurzNT Matth 15/8 (6); KromRozm III Kv; Diar 31 (7); iż bracia naszy nie wiedząc o tym nie posłali są tu nas, abyśmy ich potrzeby sprawowali, czegośmy się im podjęli. DiarDop 110 (4); BielKom F6; LubPs M (63); KrowObr 76v (4); Ano ieden fraucymer á na ich bryżyki/ Muśi záwżdy pomylić bárzo w ſkrzynce ſzyki. RejWiz 69 (4); Leop Ex 2/11 (47); LeszczRzecz A6 (2); RejZwierz A6 (2); á więtſzą cżęść woyſka Nikánorowego poránili/ zobćinawſzy cżłonki ich BibRadz 2.Mach 8/24 (74); Niechcemy być pod Kśiężą/ zwierzchności ich niewyznawamy OrzRozm C3v; Potkali ſie z Moſkwą/ y poráźili Moſkwę na głowę/ gdźie Cżeládyn Hetman ich poiman y wiele inych. BielKron 429 (82); Excutere feras cubiculis, Zwierz z łożisk á z gniasd ich wykołátáć. Mącz 339b (5); OrzQuin Q3; RejAp 65v (19); RejPos A3 (61); BiałKat 13v (4); POdźmyż záſię do Sláchty/ iáka ich vtrátá BielSat C3v (3); GrzegŚm 3 (2); KuczbKat 25 (3); Abowiem nic nas nie vwodzi naſnádniey s tey poććiwey drogi iedno omylne towárzyſtwo á ich obłudne przykłády y obycżáie. RejZwierc 137v (14); BielSpr 19 (14); WujJudConf 11v; RejPosRozpr b3v; RejPosWstaw 42; ábyśćie obięli niepráwość zboru ku ocżyśćieniu ich przed Iehową? BudBib Lev 10/17 (68); HistHel Cv; MycPrz I B3v; BudNT Luc 23/51 (4); CzechRozm 116v marg (11); PaprPan Cc4 (2); ModrzBaz 36v (5); SkarJedn 63 (2); Pokóy nád ludem ſwoim obiecuie: A ći przeſtáną głupich (trzymam o ich Státku) ſpraw ſwoich KochPs 127 (8); Wolał vmrzeć niżli pogáńſtwu ná budowanie kośćiołá ich złoty ieden dáć. SkarŻyw 274 marg (49); StryjKron 46 (21); CzechEp 15 (8); NiemObr 83 (2); KochEpit A3v; KlonŻal Cv; ReszHoz 137 (3); ZapKościer 1585/62; BielSen 8; BielSjem 5 (5); ArtKanc B10 (2); BielRozm 21 (2); Ták ieſt/ iż plebs v nas nie záżywá Wolnośći/ ále iey też chłopſtwu nie trżebá/ bo Wolność byłáby ku ich ſkáźie GórnRozm B; ZawJeft 5 (3); ActReg 57 (2); GórnTroas 53; GrabowSet H2; LatHar 378 (2); A wyſzedſzy vyźrzał wielką rzeſzę/ y vlitował ſię nád nimi/ y vzdrowił niemocne ich. WujNT Matth 14/14 (19); Rycérſtwo wedle ich ſumienia przerzeczoné dźiedźictwá niech ſzácuią SarnStat 635 (14): SiebRozmyśl H2 (2); Ruś y ich woyſko z zebránemi Pány Poráził KlonKr D2 (2); KmitaSpit A2 (2); tá ſektá/ ſwoim niedopuſzcża woiowáć: co náyduię y w piſmiech ich PowodPr 36 (16); SkarKaz 120a (3); VotSzl B3 (2); CzahTr H; Też vczynił Ieremiaſz z onym ſwoim ludem. Wiedźiał iż zginąć mieli/ y pokutowáć nie mieli: y przeto im pewny dekret Bozki na zgubę ich przynośił. SkarKazSej 707a (17); KlonFlis Ev.
Wyrażenie: »ich własny« (3): KwiatKsiąż N3; Gdy obacżył gwałt wielki ludowi Rzymſkiemu/ Zebrawſzy pocżet ludzi dał rátunek iemu. Iáko ich właſny oycżyc pomogł im życżliwie PaprPan Hh3; SarnStat 1222.
C. Nawiązuje do przymiotnika dzierżawczego [w tym: w zdaniu pojedynczym (828), złożonym (891), w stosunku nawiązania (550)] (2269): Iakom yą nyewrzuczył szya wrobotha andrzeyowa nadzyedzyczthwye yego ZapWar 1511 nr 2091 (5); BierRaj 23v; BierEz A2 (7); OpecŻyw 4 (11); OpecŻywPrzedm C4; MetrKor 40/820 (3); PatKaz II 27 (5); PatKaz III 128v (6); HistJóz D4v; TarDuch A4 (2); Gnoy wilcży takieſz y krew na kolikę barzo pomaga. Ząb iego y paznokty dla chorych ocżu dobrze noſić. FalZioł IV 2c (66); BielŻyw 107 (2); BielŻywGlab nlb 13; GlabGad A2 (4); March2 D4v; MiechGlab 21 (2); KłosAlg F4; March2 T7 (3); Tu dominaris potestati maris: motum autem fluctuum eius tu mitigas. Ty miły panie panuieſz moci morzkiey/ á thy vſmierzaſz mocz wełny iego. WróbŻołt 88/10 (20); LibLeg 7/100 (6); RejPs 27v (66); RejRozpr A4v; ConPiotr 31v; SeklWyzn a2 (5); RejJóz P6v; SeklKat E4v (18); RejKup h3 (5); Rycerze też Alexandrowi płákáli idąc áż do Alexandriey. Potym vcżynili pogrzeb známienity/ á pochowáli ciáło iego w grobie bárzo wyſokim HistAl N4v (14); LibMal 1550/151; KromRozm I D3 (4); MurzHist Lv (2); MurzHistSekl ktv; MurzNT 103v (7); KromRozm II i4 (8); KromRozm III Av (11); DiarDop 104; GliczKsiąż D3v (2); LubPs Cv marg (78); GroicPorz f4 (4); KrowObr A3v (28); RejWiz A3v (26); y dotknął ſie rogow ołtarzowych w koło: ktory ocżyśćiwſſy y poświęćiwſſy/ wylał oſtáthek krwie ná fundáment iego. Leop Lev 8/15 (92); OrzList cv (3); RejZwierz 104 (2); A ták wſzythek lud ſzli do domu Báálowego y poborzyli gi/ Ołtarze też y báłwany iego połamáli/ Mátháná też kápłaná Báálowego zámordowáli przed ołtarzmi. BibRadz 2.Par 23/17 (165); OrzRozm A (11); Nie warz koźlego mięſá w mleku mátki iego BielKron 36v; áby náuká Luterſka thakież Kálwinowá/ niebyłá prziymowaná od żadnego/ áni kſięgi ich áby niebyły imprymowáne. BielKron 220 (119); GrzegRóżn D4v (8); KwiatKsiąż G3; Mącz 1d (4); OrzQuin B (6); Prot Bv; SarnUzn E3 (2); LeovPrzep C4v (2); RejAp AA2v (167); GórnDworz H (3); HistRzym 11 (5); RejPos Bv (263); RejPosWiecz2 93v (2); że dla zátwárdzenia ſerc licemierniczych gniewał śię patrząc na nie będąc w Bóżnicy ich. BiałKat 56 (16); GrzegŚm kt (6); KuczbKat I (17); RejZwierc 29v (64); BielSpr 28v (3); WujJud 22 (23); WujJudConf 8v (9); RejPosRozpr b3 (5); RejPosWstaw [143]; Tedy wſzedſzy pánienki Eſterzyne y komornicy iey/ oznaymili iey to BudBib Esth 4/4 (103); BudBibKaw A2v (4); MycPrz II Bv (3); BiałKaz Bv; A to maſz o Láćinſkich kśiąg niezgodzie. Greckie lepak/ iákom rzekł/ ieſzcże ſię gorzey miedzy ſobą niezgadzáią. Popátrz (kto iych piſmo ććieſz/) do 10. Roz: Mattheuſza BudNT przedm b3 (9); StryjWjaz C2v; CzechRozm 34v (89); PaprPan Iv; KarnNap A3v (13); ModrzBaz 26 (5); SkarJedn A2v (30); O słudzy páńſcy/ ze wſzech naświętſzemu Cześć imieniowi vczyńćie páńſkiemu. Wy/ którym domu iego ſtraż podáná/ Chwálćie godnego wſzelkiéy chwały páná. KochPs 197 (39); Táka ieſt moc Papieſka/ iſz Pátryárchy ſkłádáć y karáć/ y ſamy Ceſarze wyklináć może. Ktorey iego mocy od Bogá dáney/ żaden przygánić nie śmiał SkarŻyw 90 (81); ZapKościer 1579/2v (4); MWilkHist A3 (3); Náſzy porázili woyſko Krola Węgierſkiego pod Bardiowem y wzaiem ziemię ich przyległą Polſzcze zwoiowáli. StryjKron 537 marg (11); CzechEp *2 (47); NiemObr 5 (31); ReszPrz 5 (19); ReszList 153 (4); WerGośc 207 (2); WerKaz 294 (4); BielSjem 16; KochPieś 42; ArtKanc A3v (25); GórnRozm F4v; PaprUp E2v; ZawJeft 11 (5); ActReg 3 (5); GostGospSieb +4v; GrochKal 7 (3); Phil N; KochFrag 16; którzy przymiérzem Tureckim będąc vwikłáni/ doznawſzy iego zdrády y chytrośći/ wczás śideł fałeſznéy wiáry iego vſzli OrzJan 122 (6); LatHar +3 (37); KołakSzczęśl C (3); Szukayćie tedy naprzod kroleſtwá Bożego/ y ſpráwiedliwośći iego (marg) Iego, to iest, Bożey. (–) WujNT Matth 6/33; áby ſię vpámiętáli z śideł dyabelſkich/ od ktorego ſą poimáni ku czynieniu woli iego. WujNT 2.Tim 2/26 (124); WysKaz 21 (3); JanNKar C2v; SarnStat 19 (26); SiebRozmyśl [A2]v; GrabPospR L3v (2); KlonKr wstęp A2v marg (2); PowodPr 5 (8); SkarKaz 2b (35); VotSzl B3 (2); CiekPotr 24; CzahTr A3 (3); GosłCast 30; PaxLiz Cv; SkarKazSej 659b (16); KlonWor 8 (3).
Wyrażenia: »jego samego« (1): Iuvenes et virgines, senes cum iunioribus laudent nomen domini, quia exaltatum est nomen eius solius, Młodz y dziewice/ ſtarzy y ż młodemi chwalcie imię boże, boć podwyſſzono imię iego ſamego WróbŻołt 148/13.

»jego własny« [szyk 6:6] (12): RejPs 144; Mącz 481c; A ty ſłowa gdy ſłyſzyſz od tákiego poſłá wiernego Páńſkiego/ nie inácżey im dufay/ iedno iákobyś ie ſłyſzał z właſnych vſt ſwiętych iego. RejPos 120; WujJud 177; CzechRozm 160 (2); CzechEp 52 (2); A wyznánie Apoſtolſkie v mnie nie inſze ieſt/ iedno ktore ſię w ich właſnych piſmiech náyduie. CzechEpPOrz **3; ReszPrz 45; OrzJan 23; Ze to wſzyſtko znáczyło prace y drogi Piotrowe około nawracánia świátá do Páná Bogá/ y iego właſne przywileie WujNT 212.

D. Nawiązuje do rzeczownika implicite zawartego w poprzednim kontekście [w tym: w zdaniu pojedynczym (19), w złożonym (67), w stosunku nawiązania (76)] (162): PatKaz II 46 (3); PatKaz III 137 (2); Potym [Alexander] przeciw ziemi ktora rzecżona Thyrus ciągnął, to krol ich vſłyſzawſzy, iemu ſie pokorzył BielŻyw 160; RejPs 74 (5); ConPiotr 34v; LibLeg 11/167v; ZapWar 1548 nr 2668; RejKup bb7; KromRozm III C8v; LubPs X4 marg; KrowObr 194; Y odiácháli do Rzymá w drogę bárzo dáleką: przyiáchawſzy/ weſſli do ich dworu/ y ſpráwowáli legácią temi ſłowy. Leop 1.Mach 8/19; Y wroćił ſie záś Iezus w mocy duchá do Gálileiey/ á rozeſſlá ſie o nim ſlawá po wſzyſtkiey krainie. Y náucżał ich w bożnicach ich/ á był chwalon od wſzyſtkich. Leop Luc 4/14 (19); Dom Aaronow niechać vfa Pánu/ ábowiem on ieſt ráthunkiem y tarczą ich. BibRadz Ps 116/10 (12); Po tey poraſzce ięli Longobárdowie moc we Włoſzech bráć á poſiadáć zyemie ich BielKron 162v; Wiburg koniec trzyma Finlándiey ku Ruſi y Moſkwi/ thá źiemiá ieſt murem ich przećiwko Moſkwi. BielKron 294 (33); RejAp 166 (2); RejPos 32 (2); KochMon 30; Gdy Dyabeł mowi kłamſtwo/ z ſwego właſnego mowi/ bo ieſt kłamcą y oćiec iego. WujJud 64v (2); BudBib Is 3/4 (21); MycPrz II Bv; BiałKaz I2v; BudNT Matth 4/23; PaprPan P3v; ModrzBaz 120; Oczko 11v; KochPs 139 (3); Y przyſzłá do iednego Klaſztoru gdzie on był ſtárzec/ który ią v Páná Bogá oycu iáko rozumieli vprośił/ żądáiąc aby w ich S. towárzyſtwo przyiętá byłá. SkarŻyw 13 (6); Abo y ſam Pan Chriſtus/ zali też z zapále żywey [!] tákże miłośći ku domu Bożemu/ w ktorym ſię kupiectwá tocżyły/ vcżyniwſzy ſobie bicż z powrozow/ nie wykołátał/ y ſtołow ich nie przewracał y pieniędzy nie roſypał? CzechEp 47 (4); NiemObr 48 (3); WerKazPapr 274; GrochKal 13 (2); ZapKościer 1588/78v; A oto wſzytko miáſto wyſzło przećiwko Ieſuſowi: y vyźrzawſzy go/ prośili aby z ich gránic odſzedł. WujNT Matth 8/34; lepiey ieſt tobie wniść do żywotá vłomnym/ niż máiąc obie ręce iść do piekłá/ w ogień nieugáſzony: gdźie robak ich (marg) to iest, męká ich. (—) nie vmiera/ á ogień nie gáſnie. WujNT Mar 9/44 (11); A tákiéż Nurſkiéy źiemi Piſárzá oſobnégo dáiemy/ y Elektciiéy wolnéy poſt mortem moderni poſſeſſoris pozwalamy. Ponieważ iednák y to przed námi okazowáli/ iż go iuż y przedtym ich przodkowie miéwáli. SarnStat 1152 (12); PowodPr 21(2).
Wyrażenie: »ich własny« (1): Ten Powiáćik w mocy Iego K.M. Polſkiego etc. zá podánim ich właſnym był. KwiatOpis Bv.
E. Nawiązuje do zdania względnego [w tym: w orzeczniku 14 r.] (1008): Dálekoć on więcey ſzkodzi/ Kto niekomu ná złe rádzi: Godzien karánia więtſzego/ Gdy kto złym ieſt z przycżyny iego. BierEz K2; Blogoſlawienij ktorzy przeſladowanié cirpiá [!] prze ſprawiedliwoſtz/ bo ijch ieſt krolewſtwo niebieſkié. OpecŻyw 42 (4); PatKaz I 13; PatKaz III 89v; TarDuch A4; FalZioł V 46 (2); BielŻyw 77 (2); MiechGlab 64; BierRozm 20 (2); WróbŻołt L8 (10); LibLeg 10/59v (7); Abowiem on kogo iuż raczy wziąć ná ſwą opiekę iſćie iuż nigdy nád niem nie záſpi á nie poſliznie ſie ſzkodliwie nogá iego RejPs 190 (62); ComCrac 21 (2); RejRozpr K2v; SeklWyzn g2v; SeklKat A2 (19); RejKup Pv (5); HistAl D5 (2); KromRozm I Ev (2); MurzHist A3v (8); Przywiodą do Phariſeuſzów/ tegoto ktory niekiedy niewydomem był/ A wten czas ſobbota była/ kiedy błoto vczynił Ieſus/ i otworzył oczy iego MurzNT Ioann 9/14 (13); KromRozm III Kv; Diar 50; BielKom E5v; GliczKsiąż N3v (3); BLogoſłáwieni ſą kthorych Pan odpuſzcża złośći/ A iż pokrywa grzechy ich s ſwey Boſkyey miłości. LubPs H3v (27); GroicPorz o2v (12); KrowObr 94v (5); RejWiz 55 (16); y ſám ktory to wymyſlił/ y wſzytek rod iego/ wiſzą ná ſſubienicach Leop Esth 16/18; Ktho ſie boi Bogá/ przed nicżym ſie nie będzie ſtráchał áni lękał: ábowiem on ieſt nádzieią iego. Leop Eccli 34/16 (54); UstPraw Bv (11); Bo ktoć dzyurą doſtawa/ vrzędu iákiego/ Mniey możemy rozumieć/ o godnośći iego. RejZwierz 88v; BibRadz Ioann 10/3 (54) BielKron 5v (37); GrzegRóżn I4v; KwiatKsiąż Dv (6); Mącz 211a (4); OrzQuin F4v (2); Prot A4; SarnUzn B; A kto rozlewa kreẃ niewinną/ iego kreẃ pewnie też rozlaná będzie. RejAp 109 (44); GórnDworz C4v (13); Sponki thę moc miáły/ że [!] kthożkolwiek ie ná pierśiách noſił/ cokolwiek ſerce iego żądało (tho coż było podobno) odzierżał. HistRzym 61 (2); Iż ći ktorzy poznáią á vwierzą ſwiátłośći tey/ będą ſie rádowáć/ [...] Abowiem ty w ten cżás Pánie/ iárzmo caięſzkośći ich/ á rozgę rámienia ich/ y ſceptrum á moc poborcę ich/ zwyciężyſz. A to ieſt przycżyná rádośći ich. RejPos 15; iż nie potrzebá lekárzá zdrowemu/ iedno tym ktorzy ſie zle máią/ a ia ich lekarzem chcę być RejPos 326v (124); RejPos Wiecz3 [97]; BiałKat 13v (6); BielSat H2; GrzegŚm 60 (2); HistLan Cv (2); KuczbKat 225 (6); Káżdemu kto nie dowierza/ Vbywa záwżdy przymierza/ Wſzytko iákoby nie iego/ Trwoży go ſwiát trwoży niebo. RejZwierc 231v (25); KochMon 26; WujJud 39 (4); WujJudConf 97v; RejPosWstaw [413] (3); BudBib Lev 11/11 (20); MycPrz II A3 (3); Strum N3; BiałKaz Dv; BudNT Mar 9/41 (4); CzechRozm 7 (18); Ale iż podobno ći ktorzi ták wotuią/ w nienawiśći v niektorych bywáią/ przeto y w vcżćiwośći ich niemáią/ y wotámi ich gardzą. ModrzBaz 28v (46); SkarJedn 111 (6); Oczko 19 (3); Niechay háńbę odnioſą/ niech ſye zápałáią/ Którzy vpadku mego ſzukáią. Niech idą wſpák ich rády/ niech ſye iáwnie wſtydzą/ Którzy nieſzczęśćie mé rádźi widzą. KochPs 60; SZczęśliwy/ który ludźi vpádłych rátuie/ Pan téż w iego nieſzczęśćiu nád nim ſye ſmiłuie. KochPs 60 (22); ſkoro wſzedł w klaſztor rzecże mu ſtárſzy: A gdzieſz ieſt ten coś go nioſł? odpowie. Bych był wiedział kto to był/ vpadł bych był do nog iego. SkarŻyw 101 (18); ZapKościer 1582/33 (2); CzechEp 62 (7); NiemObr 7 (8); KlonŻal C3v; Ale kto má pieniądze/ ten ma wſzytko w ręku. Iego władza/ iego ſą práwá y vrzędy KochMuza 25; KochWz 142; ReszPrz 5; ReszHoz 130; WerGośc 210 (2); KochPieś 2; ArtKanc A13v (7); GórnRozm A3 (6); PaprUp G4; ZawJeft 9; ActReg 2 (3); GostGosp 6 (2); GostGospSieb +2 (2); Phil O (7); KochCn B4; Nápełni nas rádośćią/ ktoreś vfráſował/ A rożnymi kłopoty/ ich wieki ſpráwował. GrabowSet Ev (6); KochFrag 48 (7); OrzJan 4 (3); LatHar 3 (3); KołakSzczęśl C (3); Abowiem kto chce żywot miłowáć/ y oględáć dni dobre: Niechże pohámuie ięzyk ſwoy od złego/ y vſtá iego niech nie mowią zdrady. WujNT 1.Petr 3/10 (43); WysKaz 3 (2); JanNKar Cv (2); A ieſliby on czyie bydło záięté/ nie znał ſie do ſzkody/ mieniąc że nie przez iego dobytek vczyniona byłá SarnStat 1160 (45); SiebRozmyśl F; WitosłLut A4v; Boże vchoway nagłego potężnego nieprzyjaćielá/ ia com gotow wyiádę/ co nie gotow niemoże mi pomoc/ áż y on w łyká y ia z nim/ zá iego winą nie zá moią GrabPospR K3 (3); PowodPr 17 (4); SkarKaz 7b (17); VotSzl Ev (2); CiekPotr 15 (2); GosłCast 33 (2); PaxLiz E2; Kto oyczyznie ſwey ſłuży/ ſam ſobie ſłuży: bo w niey iego wſzytko ſię dobre/ iáko ſię rzekło zámyka. SkarKazSej 670b (5); KlonWor 32 (2).

Brak zgody gramatycznej (21): RejWiz 95; Leop Sap 3/11 (5); BibRadz Sap 3/11 (5); RejPos 85 (2); Bo kto mądrość y kárność zá nic ſobie ma nędzny ieſt/ á prożna ieſt nádzieiá tákowych/ y praca ich niepożytecżna/ y ſpráwy ich nicżemne. Zony ich ſzalone ſą/ á dzieći ich niecnotliwe/ y potomſtwo ich przeklęte. BudBib Sap 3/12; Gdy kto máiętny ſzátny átz mowi nie k rzetzy/ Tedy ná zieźdźiech maćie ſłowá ich ná pietzy WierKróc A4v; SarnStat 173 (2).

Wyrażenia: »jego samego« (2): A ieſliby też kogo winą ſkarano zá iáką nieſpráwnoſćią/ tedy ſye mu to sſtánie wedle iego ſámego oſądzenia/ gdyż ſobie tego tylko żądał ſprzyiáć mowić coby ſpráwnego było. GroicPorz i4; RejZwierc 138v.

»jego własny« = proprius et suus, suus proprius Modrz; eius proprius JanStat [szyk 5:1] (6): Kto ſwe właſne wiezye zyemią álbo wodą/ przyſiągſzy iż iego właſne á nieprzekupne/ tedy wolen od cłá. UstPraw E; GórnDworz L8; CzechRozm A5v; ModrzBaz 48 (2); SarnStat 1241.

a. Nawiązuje do odpowiednika zdania względnego (w pozycji między odpowiednikiem a zdaniem) (7): Obiecuie pan Bog ſrogo ſię mſczić nat timi y potomki ich do trzećiego y doczwartego pokolenia ktorzi tego przikazania niechczą pełnić SeklKat Ev; GórnDworz O3; A Bog Ociec niebieſki ſrogi dekret vcżynił ná tákiego káżdego/ iż chce być ſrogim pomśćicielem nád nędznym vpadkiem iego/ ktoby niechciał ſłucháć ſwiętych ſłow á napominánia tego to ſyná iego. RejPos 197v (3); RejZwierc 186v; Trzebáby y tych opuśćić w ich niebezpiecżnośćiách/ ktorzi pod zasłoną wolnośći iákich/ niechcą ſię ſpolnie do obrony Rzecżypoſpolitey przyłożyć. ModrzBaz 125v.
F. W kontekstach niepełnych (340):
a. W cytatach (216): OpecŻyw 39v (5); KromRozm I N (2); MurzHist O2; KromRozm II cv (3); KromRozm III M2v (2); Tákże y Ian ſwięty ſwiattzy. Iż ſpełnośći iego wſzyſcyſmy wzięli. (marg) Wſzyſcy bierzemy od Paná Iezu Kryſtá ſyna Bozego. (–) KrowObr 153 (14); RejWiz 113; Leop *2v (9); BibRadz Act 1/20 (2); á to náſláduiąc rády kthorą nam Pan á Zbáwiciel náſz zoſtáwić racżył/ mowiąc. Z owocow ich poznacie ie. SarnUzn G8 (2); RejAp 35v (3); A tedy ma wźiąć miecż ięzyká/ y modlić ſie nabożnie Pánu Bogu/ wedle S. Dawidá rzekącego: Ięzyk ich ieſt miecż oſtry. HistRzym 53v (4); RejPos 63v (12); BiałKat a4 (3); GrzegŚm 2 (6); KuczbKat 291 żp (2); RejZwierc 188v; Owcá ma ſłucháć Páſterzá/ á o vcżynkách iego nie ma ſie bádáć/ według roſkazánia Páńſkiego: Cokolwiek wam roſkażą/ ſluchayćie tego/ y cżyńćie/ ále według ich vcżynkow nie ſpráwuyćie ſie. WujJud 152 (7); BudBib c3; BudNT Rom 11/9 (3); CzechRozm 54 (6); SkarJedn 13 (2); SkarŻyw A5v (5); CzechEp 27 (17); NiemObr 12 (2); ReszPrz 104 (3); WerGośc 213 (2); WerKaz 301; LatHar 314 (6); iáko y niektorzy z wáſzych Poetow powiedáli: Gdyżechmy też ſą narodem iego. (marg) Słowá to Aratá, Graeckiego Poety. (–) WujNT Act 17/28 (44); WysKaz 44; JanNKarGórn G4 [2 r.]; gdy ták ſtoi w Confederáciey/ Iż pod wiárą/ pocżćiwośćią/ y ſumnieniem/ wſzyſcy powſtániemy ná iego deſtructionem/ ábo wniwecż obrocenie. PowodPr 45 (3); SkarKaz 39b (15); SkarKazSej 659a (4).
α. Z dodanym do cytatu wyjaśnieniem (20): WróbŻołt Z4 (3); KromRozm I Mv; KromRozm III H4; I záſię [modlitwa na] dzień Ianá ſwiętego. W iego obronie (Ianowey) pokłádamy dufánie/ y wybáwienie KrowObr 168v; BielKron 386v; SarnUzn Ev; RejAp 152; RejPosWstaw [1432]; BudBib I 364b marg; BudNT przedm c2v; Ieſzcże 5.Moy: 24.ꝟ 5. Wolny będzie dom iego (mowi o nowożeni) ná ieden rok. CzechRozm 139v; SkarJedn 8 (2); O Iáko ich wiele teraz mowi/ radbym obacżył poſtáwę y vrodę iego (o Pánu Iezuśie mowi) radbym oglądał ſzáty ſáme y boty iego LatHar 192 (2); Gdy mowi kłamſtwo/ z ſwego właſnego mowi: iż ieſt kłamcą/ y oycem kłamſtwá (marg) iego, to ieſt kłamſtwá. (–) WujNT Ioann 8/44 (2); WSzákże ich Komornicy/ to ieſt (Podkomorzów) przyśięgi ná Rocéch źiemſkich czynić/ y ośiádłémi bydź máią. SarnStat 459.
b. W przykładach słownikowych (124):
α. Jako odpowiednik łacińskiegoeius” (28), „illius” (15), „huius” (5); „ipsius” (4), „unius” (4); „alicuius” (2), „istius” (2), „suus” (4), „hominis” (5) (65): Murm 17; Ad arbitrium suum scribere. Po/ álbo/ wedle woley yego piſać. Mącz 3a; Anima illius foetet. Smierdźi dech yego. Mącz 10b; At, videte hominis impudentiam, Ale proſzę was obáczcie nieſrumieźliwość yego. Mącz [18]d; Qui harum mores cantabant mihi, Który mi vſtawicznie ych obyczaye wysławyał. Mącz 33d; Omnis eius oratio eo vergebat, Ná to ſie wſziſtká yego rzecz ściągáłá. Mącz [269]d; nihilo mea turba quam illius conspectior erit, Nie mniey moyá gromadá będzie okazáła yáko y yego. Mącz 405c; Stare consilio alicuius, Dzierżeć ſie yego rady. Mącz 417b (64).
β. W nawiązaniu do rzeczownika łacińskiego (14): Hortensius [...] Hortensia, Yego dziewká Mącz 158d; Facere aliquid Musis approbantibus, S ich podobaniem, s ich wolą. Mącz 323d (14).
γ. W tekście łacińskim brak odpowiednika (45): Succedo, Wchodzę na yego mieyſce/ zoſtawam po kim. Bierzę po kim vrząd. Mącz 44d; Damnatus est indicta caussa, Doſtano nań roku y przekazano go w yego niebytnośći. Mącz 77c; Studet rebus bellicis, Ná walecznych rzeczách yego wſziſtek vmysł yeſt. Mącz 423c; Ex provocatione interfecit eum, Zábił go zá yego powabieniem. Mącz 505b (45).
G. W specjalnych konstrukcjach anaforycznych (99):
a. W połączeniu z dopowiedzeniem (3): (nagł) Ian Kochánowſki. (–) PRzypátrzże ſie co vmie/ pocżćiwe ćwicżenie/ [...] Co rozeznaſz s przypadkow/ y s poſtępkow iego/ Tego Kochánowſkiego/ ſláchćicá Polſkiego. RejZwierz 77v; Ieſt zá námi Rycerz mocny/ Iezus Kryſtus [...] bądź chwálebne Imię iego/ Iezuſá Páná náſzego. ArtKanc D3; SarnStat 1190.
b. W podwojonej przydawce dopełniaczowej (24): BierEz Dv (3); roſpamyąthauay cząſto ſzwyąto panny maryey yey począczya PatKaz I 2; á pothem onego cżoſnku ktori vroſcie/ wezmi iego naſienie FalZioł I 5c; GOtow s Scitiey wygnanich cżęſć ich zoſthało na wyſpie Bykowym MiechGlab 38; WróbŻołt 145/5; SeklKat D3; LubPs eev; RejWiz 99v; Boiącego ſie Bogá błogoſláwioná ieſt duſſá iego. Leop Eccli 34/16; Wymawiał ſie s tego Giges/ mowiąc: iż mnie nie ſłuſzno pániey ſwoiey nágośći iey widzyeć. BielKron 100v; A ſpokoynego/ tu ſłyſzyſz/ iáka zapłátá iego RejPos 266v (4); ArtKanc L4.
α. Anteponowany składnik podwojonej przydawki wyrażony w N (7): LubPs gg5v; Day Boże áby ktorzy ludzie/ wzywáią pomocy Thomaſzá ſwiętego/ modlitwy ich były wyſlucháne. KrowObr 163; Bądźże iedno w ſwych myſlach ſtáłym/ bo ćirpliwość/ To iey vrząd iż wytrwa káżdą ſwiecką chćiwość. RejWiz 34v (2); Ten ktoryby wylał kreẃ człowieczą/ od człowieka kreẃ iego wylána będźie BibRadz Gen 9/6; RejAp 160; SiebRozmyśl E2v.
c. W połączeniachco jego”, „co jej”, „co ichw znaczeniu: którego, której, których (9): RejJóz H3; LubPs Ev; Co chodzą by ſzaleni vbodzy nędznicy/ Co ich ono ſzaleńſtwo iáwnie wſzyſcy znáią RejWiz 78; BielKron 20; BiałKat 61; Oczko 15v (2); W żyćiu chćiałbym tákiego/ coby áni z woley cżłowieká/ áni z ręku fortuny iego vmyſł dźierżał ſie GostGospPon 169; Oniſz to coſmy ie w pośmiechu mieli/ coſmy po nich deptáli/ coſmy ie zábijáli/ coſmy zdrowie ich zá kilá grzywien ſzácowáli SkarKaz 84b.
d. Redundantne użycie zaimków anaforycznych (dzierżawczych) (63): Muchá cżłowieká łyſego/ Kąſáłá w łyśinę iego BierEz N3; vderzyl na Malkuſſa ſlugę biſkupiégo/ ij vciąl mu prawé vcho iego OpecŻyw 106v (2); HistJóz Av (3); y gdze oney yey mąz oth vmarl ZapWar 1532 nr 2415 (3); RejPs 88; a ſkodi ym vczinyono za yedennaſczye y trziſtha aſpr wmayethnoſczach wych LibLeg 11/141; MurzNT Mar 9/41 (2); GliczKsiąż E; KrowObr 83v; Leop Bar 2/17 (3); BibRadz Iev 21/9; Kſiążęćiu Brunſzwickiemu ieſli niewroćićie máiętnośći iego/ naydzie ten obycżay/ iáko wroćić muſićie. BielKron 221v (4); Mącz 231a; RejAp 45 (5); O moy miły Pánie iákoż ieſt dziś tych głuchow á tych niemych wiele pod kroleſtwem twoim/ ktorym ten nieſláchetny robak grzech á ſproſny cżárt zátkał ty vſzy ich á thy nędzne ięzyki ich RejPos 205; iż káżdy táki ma być podan kátom w ręce ich ná wiecżne męki iego. RejPos [249]; Iż to káżdy błogoſłáwiony ieſt/ któremu Pan nie przycżyta grzechu iego. RejPos 326 (24); RejZwierc 142 (6); ále oto idzie zá mną/ ktorego nie ieſtem doſtoien botow nog (iego) rozwięzáć. BudNT Act 13/25; GDy przed nim powiedzyano ná iego Sędzyego/ Iż był nieſpráwiedliwie oſądził drugiego/ Kazał go wnet obłupić támże s ſkory iego PaprPan Hh2v; ModrzBaz 139v; ták ſię rownię [!] z tym dzieie: ktoremu cżárt v ſercá iego bluzni y ſprośnie mowi SkarŻyw 294.
H. Zestawienia (3829):
»ich dostojność« (1): Potym od Iána ſwiętego ijdątz/ dróga ijch doſtoynoſci [tj. św. Rodziny] była przez podworzé Zachariáſſa ij Elzbiety OpecŻyw 31.
»ich miłość (a. miłości)« (399): ysz v Ce. m. przes poſzla ſzwego ych miloſcziam oſznaymycz raczil czaſſ veſzelya y radoſczy szwoiey. LibLeg 7/31v (25); OpecŻyw 154v; WróbŻołtGlab A5; ComCrac 18; HistAlHUng A2v; Diar 27 (95); DiarDop 98 (65); GroicPorz g2v; RejWiz 175 (2); ták záſię milcżenie moię/ mnimam iż będzie ich miłoſciam bárzo przyiemne. GórnDworz H3v (5); Wſzytki práwá zwikłáli ſnádź żadne w cáłośći/ Nie zoſtáło/ zá ſpráwą rządną ich miłośći. RejZwierc 248v (4); WerGośc 257; ActReg 30 (10); OrzJan 111 (2); KołakCathOkuń A2; SarnStat 15 (5); VotSzl A3 (10); SapEpit kt.
Zestawienia: »ich królewska miłość« (2): MetrKor 61/223v; yakobi paniſthwa ych Krolyewſkyey Mczi trvdnoſczy y nyebeſpyeczenſthwa nyemyely LibLeg 11/135.

»ich miłość (a. miłoście) panowie (a. krolowie, a. księża itp.)« [szyk zmienny] (166): MetrKor 31/620v (2); ZapWar 1522 nr 2285 (5); LibLeg 6/79v (14); MurzHist A4; Panowie IchM schyliwszy się miedzy sobą dali odpowiedź posłom Diar 31; Ten pokoj [...] złaman jest od IchM księży Diar 85 (78); DiarDop 98 (10); Prziczim teſz bil JAn Konieczki Dworzanin Krolewien Ich Mczi WyprKr 2 (3); SarnUzn A2; KwiatOpis kt; Przetoż ſromotnie błądzą wſzyſcy/ y przećiwko bogu mowią/ á ná imię ich miłość pánowie Rzymſcy duchowni WujJudConf 80v (4); PaprPan V; SkarJedn 382; CzechEp 165; KochEpit kt (2); KlonŻal A2; ActReg 21 (12); GostGospSieb +4v; OrzJan 70 (4); KołakCathOkuń A2; Co my będźiem y potomkowie náſzy Ich Mśći Królowie Polſcy/ y Wielcy Kśiążętá Litewſcy/ będą powinni [...] trzymáć SarnStat 1201 (17); VotSzl A2 (5); Do Ich Mśći Pánow Rad cnotliwego Narodu Polſkiego. CzahTr G.

»(święte) bostwo Jego« [szyk 65:1] (66): Szedłem ná Kármel gorę/ [...] Vpadłem ná koláná/ á do Boſtwá iego/ Záwołałem vprzeymie s ſercá żáłoſnego RejWiz 181v; RejAp 46v; Iáko Pan ty ocży błogoſláwić racży/ ktore ne [!] tylko ſpráwam iego/ ále wiárą moczną przypátruią ſie ſwięthemu Boſtwu iego/ á inákſze nizacż nie ſą v niego. RejPos 207v marg (61); iáko maſz wierzyć y rozumieć co ieſt Bog/ y coś powinien Pánu ſwemu/ y iáko maſz przeiednáć ſwięte Boſtwo iego. RejZwierc 196 (3).
»jego dostojność« (3): Wtym pán Iezus zniknąl od nich nágle/ a onij zoſtali w wielkim nábożenſtwie/ wzdychaiątz gorątzo żądali/ aby iego doſtoynoſtz za ſie widzieli. OpecŻyw 169v (3).
»jego jasność« = sua serenitas JanStat [szyk 11:2] (13): Nawielmożnieyſzy/ Naiáśnieyſzy/ Miłośćiwy/ v Krześćijánow wybrány Ceſárzu Ferdynándzie. Nieprzewyćiężny á Nawielmożnieyſzy Turecki Ceſarz/ moy námiłośćiwſzy pan/ odeſłał mię z thákowym poſelſtwem/ ábym iáſnośći wáſzey/ imieniem iáſnośći iego/ winſzował wſzego dobrego/ ſzcżęſliwego ná długie cżáſy pánowánia/ fortunnego krolowania. BielKron 331v (2); SarnStat 1124 (9).
Zestawienie: »jego cesarska jasność« (2): Oſobliwie ſie też I.C.I. kocha z wáſzey C.I. długiego żyćia BielKron 332 (2).
»majestat jego« = sua Maiestas JanStat [szyk 11:6] (17): Idźcie [książki] naprzód ku krolowi/ Ku iego Máieſtatowi BielKom A3; Cżego ia W.K.M. ſwemu miłośćiwemu Pánu/ świádcżąc onym ſámym/ gdyż ſerce moie iemu wiádome ieſt/ wiernie życżę/ y zá to iego wyſokiego Máieſtatu niegodnie iáko grzeſzny cżłowiek á nędzny robak proſzę BibRadz *3; WisznTr 29; SarnStat 1092 (2).
Zestawienia: »jego królewski majestat« (1): dla iego Krolewſkiego máieſtatu z żadney ſie prace wymáwiáć nie będę. ModrzBazBud π6.

»święty (a. boski) majestat jego« [szyk 10:1] (11): RejAp 54v (2); RejPos 46v (5); A gdy obacżyſz vpadek ſwoy/ vpadń przed Máyeſtat ſwięty iego/ á day ſie na miłoſierdzie iego RejZwierc 196v; LatHar 349 (2); VotSzl Bv.

»jego miłość« [szyk 3002:3] (3005): MetrKor 34/265 (5); [Jezus] vkázál ſie Marié Magdalénie [...] A ona nie znaiątz miloſci iego mnimaiątz go bytz ogrodnikiem odpowiedziała OpecŻyw 166 (13); LibLeg 6/55v (63); LibMal 1543/70v (5); LudWieś A4v (2); ZapWar 1546 nr 2582; RejKup c3v; RejWiz 44 (3); RejZwierz 116; SarnUzn A2v (2); GórnDworz C3v (12); idźi kniemu/ á prośiſz iego miłośći áby racżył ku mnie wyniść. HistRzym 22v; HistLan A4v; TAtárzyn inſzym ſtanom iuż ni w cżym nie rowien/ Bo bárzo iego miłość ná wſzem pſu podobien. RejZwierc 242v (9); ZapKościer 1579/I (15); CzechEp *3v (182); CzechEpPOrz *3 (4); ReszHoz 136; ReszList 187; ArtKanc J5; ActReg 14 (33); GrabowSet A2 (13); JanNKarGórn D4 (2); SarnStat 834 (2); SiebRozmyśl [A4].
Zestawienia: »jego krolewska (a. książęca, a. cesarska itp.) miłość« = illius a. sua Maiestas, (eius) Serenissima Regia Maiestas, Rex JanStat (762): MetrKor 31/621 (55); ListRzeź w. 55; y powiaday yego vyelkiey k.m. abi temv Turczinv nie wierzil LibLeg 11/58v (456); ZapWar 1535 nr 2413 (14); ConPiotr 30 (16); MurzNTSekl A2 (2); Diar 22 (79); DiarDop 110 (7); MrowPieś kt; GliczKsiąż Lv (2); GroicPorz f4v (2); KrowObr A2 (2); UstPraw K2; WyprKr 1 (7); BielKron 332 (4); KwiatKsiąż Q3v; OrzQuin I4v (4); GórnDworz kt; RejPos ktv; Ten Powiáćik w mocy Iego K.M. Polſkiego etc. zá podánim ich właſnym był. KwiatOpis B (16); RejZwierc Bbb3v; WujJud 16v (2); BudBibKaw A2v (2); BiałKaz N; StryjWjaz kt; W Wilnie/ z Drukámi Iego Kxiążęcey Miłości Pá. Mikołáiá Chryſztophá Rádziwiłá Márſzáłká W. Kxię Lit. etc. SkarJedn kt; Oczko A2; KochPs [217] (3); ZapKościer 1582/28v (4); CzechEp 12 (5); KochJez kt (2); NiemObr 6 (3); KochFr [135] (3); ActReg 47 (10); GrochKal 2; GórnTroas [3]; OrzJan 63; KołakSzczęśl A2; WysKaz kt (2); SarnStat 10 (40); ZapMaz II G 97/90; KlonKr kt; SkarKaz 2v żp; VotSzl E2v; CiekPotr ktv.

»krol (a. cesarz, a. książę, a. pan itp.) jego m(ił)ość« = (reverendissimus) dominus, Serenissimus (Rex) JanStat [szyk zmienny] (1797): spravyedliwoſcz bandą povynny czynycz [...] Thak poddanym Crolya yego M. Iako theſz poddanym yego m pana Voyevodzynem. LibLeg 6/119 (466); MetrKor 31/621 (79); March1 Wiet Av (3); FalZioł +2; ZapWar 1534 nr 2371 (20); KlerWes A2v; WróbŻołtGlab A3 (3); ComCrac 14; LibMal 1543/72v (14); ConPiotr 33v; LudWieś A2 (3); SeklKat A3 (2); że W.M. racżyſz być małżonką iego miłoſći pana Staniſlawa Tęcżyńſkiego HistAlHUng A2v (2); MurzHist A4; Diar 19 (116); DiarDop 111 (31); GliczKsiąż L6v (2); GroicPorz e4v (5); KrowObr A2; OrzList i2; UstPraw I2 (4); WyprKr 1v (10); OrzRozm A2v żp; OrzQuin Yv (3); SarnUzn A2v; SienLekAndr a3; GórnDworz kt (56); GrzepGeom A4 żp (5); BiałKat kt (2); KwiatOpis A3 (15); RejZwierc 268v; WujJud B4 (18); KochList nlb 3 (5); BudBib b; BudBibKaw A2; Strum A2v; BudNT przedm a2; PaprPan Cc2 (4); ZapMaz II G 61/159 (2); KarnNap ktv (3); ModrzBaz kt (2); ModrzBazBud π6v; ModrzBazStryj π2v; SkarJedn ktv (5); KochOdpr kt (3); Oczko A2 (5); KochPs 2; SkarŻyw A2v (2); ZapKościer 1580/4 (71); StryjKron 288; EPISTOMIVM Ná Wędźidło Iego Miłośći Xięzdá [!] Hieronimá Powodowſkiego/ Kánoniká Poznáńſkiego CzechEp kt (151); CzechEpPOrz *2 (9); NiemObr 67; KochEpit kt (2); KochFr 77; KochSz A2; ReszPrz 68 (4); ReszHoz 114; ReszList 144 (9); PudłFr 33 (3); KmitaPsal ktv; KochPropKKoch 3; KochWrJan 17; PaprUp K2; ZawJeft 3; gdy tez woisko Arcyxiązęcia IM Maximiliana pod Krakowem się stawieło ActReg 13 (343); GostGospSieb +4v (2); KochCzJan A2 (2) GrabowSet A2 (9); KochAp 13; KochFrag 28 (2); KochFragJan 3 (2) OrzJan 51 (14); OstrEpit kt (4); KołakCath C2v (2); KołakCathOkuń A2 (2); WysKaz )?(3; JanNKar A (13); JanNKarGórn D4; SarnStat 17 (188); WitosłLut kt; PowodPr 47; VotSzl C (30); CiekPotr )?(2; CzahTr A2v (2); GosłCast 3 (2); SkarKazSej 694b; KlonFlis A2; SkorWinsz A2v; Wielmożnemu Pánu Iego Mośći Pánu Andrzeiowi Krotoſkiemu Woiewodźicowi Inowłocłáwſkiemu/ Pánu á dźiedźicowi w Lobzenicy rć. rć. memu záwſze Mośćiwemu Pánu. RybWit [A]v; SzarzRytJSzarz nlb 2 (2); SzarzRytLeśn ktv.

»jego najaśniejsza miłość« (4); iuż ſie ták przyiaźń iego naiáſnieyſzey miłośći przyięłá y mnoży ſie BielKron 332 (4).

»jego święta (a. boska, a. naświętsza) miłość« [szyk zmienny] (68); Tym cżaſem zwolenicy iego ſwięteé miloſci proſili rzekątz: Miſtrzu iedz. OpecŻyw 50; Iá niewiedzątz tzo mám vdzialatz/ iego miloſci boſkié ciebie polétzam. OpecŻyw 82 (24); PatKaz II 81; RejPs 125 marg; LibLeg 11/43; MurzNT A2; LubPs A6 (2); BibRadz I *2 (2); SarnUzn A3v; LeovPrzep b3 (2); RejPos 132 (3); KwiatOpis A2v; RejZwierc 89v; áby Pan Bog wielkie ſzcżęśćie y zwyćięſtwo nád wſzytkiemi nieprzyiaćioły dáć racżył/ vſtáwicżnie iego świętey miłośći prośiemy. SkarŻyw A2v; NiemObr 6; GrabowSet A3v; O ráczyſz ſię do iego naświętſzéy miłośći przyczynić zá mną SiebRozmyśl G2v (24); VotSzl Fv.

»możność jego« (2): RejZwierz 107v; A ták moiá nádźieiá y moie kochánie/ Niwkim niechay nie będźie iedno w moim Pánie: Y wſzyſcy vćiśnieni ćiśńćie ſię do niego/ kłádąc niewinne ſercá przed możnością iego. ArtKanc Q11v.
»jego świątość, świętobliwość« [1:1] (2): RejPs 16v; Który to Przywiléy z łáſki y z dobrotliwośći iego świątośći [eius sanctitatis JanStat 204] otrzymáliſmy/ zacnémi dowody y klauzulámi vtwiérdzony. SarnStat 193.
»urodzoność jego« (2): RejFig Cc2; Bo miałći też pan Dudek/ záwżdy przodka pſtrego/ A wżdy nadobnie śmierdzi/ vrodzoność iego. RejZwierz 85v.
»jego wielmożność« [szyk 8:6] (14): OpecŻyw 174v; PatKaz II 42; Kiedy więc gębę nádmie w oney obfitośći/ Iuż wſzyſcy pochlebuią iego wielmożnośći. RejWiz 11v (4); RejZwierz 120; KuczbKat 10; RejZwierc 120v (5); ArtKanc A18v.
»jego zacność« (1): Ná ten cżás tedy Naiáſnieyſzégo Páná Królá Polſkiégo y iego zacnośći [suae Serenitatis JanStat 908] potomki Króle Polſkié [...] wyznawamy przez ninieyſzy liſt iż ieſt Pánem y obrońcą kośćiołá náſzégo SarnStat 1123.
»jej dostojność« (2): Ale Nykodem mowił/ nié panie Iozefie/ lepiéy ci ſie iéy doſtoynoſci ſklonitz ku mnie w dom duchowny OpecŻyw 158v; BielKom B5.
»jej miłość« (300): Sluſſalociém na taką pannę mietz tak ſwiętą cżeládz/ ij prowadzili iey miloſtz do Kafarnaum bliſko Nazaret. OpecŻyw 41v (15); PatKaz I 2; a oth tey godzyny yey przeczyſtego począczya ſluſzyly yey myloſzczy yako matcze bozey y ych panyey PatKaz II 75 (13); O Bar y oyne ymyenye Crolovey yey miloſczi, kthore yey M. ma ve wloſzech LibLeg 7/35v (97); WróbŻołtGlab A2v; MetrKor 61/223v; BielKom E5v; RejWiz 36; Szalona ſpráwá podobna ku złośći/ Práwie rodzona ſioſtrá iey miłośći. RejZwierc 214v; ZapKościer 1588/82v (2); Bá y Páni/ day Iey Miłość zdrowá/ Weſelſzać iey twym przyiázdem głowá. RybWit C2.
Zestawienia: »jej królewska (a. książęca) miłość« = domina Regina JanStat (13): BiałKaz M3v; ActReg 45; WysKaz )?(2; OPráwę Królowéy Iéy M. Małżonki náſzéy/ ná Dobrách Kśięſtwá Mázoweckiégo/ ná których téż miáłá opráwę Królowa Boná/ Mátká Iéy Królewſkiéy M. Conſtitucią tą [...] poſtánawiamy SarnStat 1147 (8); Czego day Boże Iey K.M. doczekáć z poćiechą nas wſzytkich. SkarKaz )(4v (2).

»jej miłość krolowa (a. księżna, a. pani itp.)« [szyk zmienny] (148): anym them vszkodzyl xyenyey yemylosczy ZapWar 1508 nr 2039; yz V.C.M. roskazal panom Vegierskym abi ony bily wierny krolowey y.m. Vegierskiey y sinowy yey m. LibLeg 11/[322]v (54); MetrKor 57/116v (6); WróbŻołtGlab A2; ktorzi oth Crolyewy yey miloſczi ſz Cracowa mieli ſzpienyądzami do Wloch yachacz LibMal 1543/68 (3); Diar 72; Ku yey Miłośći Pániey Elżbiecie s Szydłowca/ na Olikach y Nieświżu Kſiężnie etc. KochZuz ktv; Wiprawa Krolewni Jei Mczi Catarzini Polskiei. a Ksiezni Phinlandzkiei etc. WyprKr 1 (29); BielKron 320v; OrzQuin Y2; GórnDworz O5v (2); Kto ma ſumnienie záwżdy ná bácżnośći/ Tám głádka głowá cnocie ieymiłośći. RejZwierc 223 (2); SkarJedn A6; KochOdpr kt; KochEpit kt (2); KochFr 122; ReszPrz 107; Na Herb Iey Mśći Pániey Doroty Kádłubſkiey z Iedleńſká. etc. etc. WisznTr 2 (2); BielSjem 15; ActReg 160 (7); GrabowSet A2 (2); OrzJan 128; OstrEpit kt; KołakCath B4v (5); SarnStat 25 (16); KlonKr kt; SkorWinsz kt (3); RybWit ktv.

»jej święta miłość« (5): vcż że ſie téż ij ty w ten dzień tak weſoły/ tzcitz ijmię Marié k iéy ſwięté miloſci/ wolaiątz ijżby ſie za tobą przycżynila OpecŻyw 186 (4); PatKaz II 21.

»jej szlachetność« (1): Snádnie tą koſą zwalcży káżdego nędzniká. Więc nie pátrzy ná ſtány áni ná młodośći/ Wſzytko záwżdy zá rowno v iey ſláchetnośći. RejWiz 87.
»jej świątość« (1): Ián ſwięty proſil iéy ſwiątoſci/ aby ſobie nie tako ſtyſkowala cieſſyl ią OpecŻyw 159.
3. W funkcji epiforycznej (41): Iakom ya nyeprzyszeth Szamowthor szobye rownemy dogego Gospody do Slawathnego Marczyna kyerszka ZapWar 1505 nr 2050 (3); TarDuch D8v; RejPs 158v; LubPs dd; RejWiz 140v; Bo iáko więc ćiernie ſpołecżnie ſie wiąże: tákći też bieſiádá ich poſpołu piiących Leop Nah 1/10 (2); OrzRozm N3v; BielKron 224 (2); Consequi vestigiis W yego tropy zá kim yść. Mącz 490a (3); Słuchayże co zá pociechę dawa Pan zá thy ſtałośći ich tym wiernym ſwoim RejAp 61v (2); RejPos 49 (4); BielSpr 16; Też po ſpráwach iego/ poznáć młodego BudBib Prov 20/11 (4); Bo dla hárdey oſoby á ſproſnych ſlow iego/ Wzyąć zá krolá niechcieli Tárkwiniuſa złego. PaprPan Ggv; SkarŻyw 542; Gdze theſz ten zyn Maczy przet prawyem naſzym slubowal y smalſzonką swoyą leną chowacz poczywyę do yego smyerczy Oycza swego. ZapKościer 1586/69; Vcżynki bowiem ich idą zá vmárłymi. WysKaz 47; SarnStat 941; KmitaSpit B2; áby Pogáńſtwo [...] znáło/ iż gdy wola iego/ Bog wyſtępny lud ſwoy w ręce iego podawa. PowodPr 15 (2); A iákoż to ná złe poſtępki iego nie zezwala: kto złego ná vrząd ták należyty ludzkiemu zbáwieniu ſtáwi? SkarKaz 610a; KlonFlis D4v.
a. W funkcji odpowiednika zdania względnego (zaimekjegow antepozycji) (5): Nieſzcęſliwy ſą y międzi vmarlemy nadzieia ych/ ktorzi ſobie maią za bogy vczinięnie rąk ſwoich SeklKat Ev; niechćieyćie nic gwałtownie ná przodku pocżynáć/ áż ſie wywiemy pierwey vmyſłu ich ktorzy ſie ná Budzyniu záwárli/ takież Tureckiego. BielKron 311; Iż krwie tych opuſzcżonych owiecżek chcę páthrzyć z ręku ich/ ktorym ſą porucżone. RejPos 23v; BudBib Prov 20/16; ile ich wſzyſtkich co pod iednem przywileiem śiedzą pożytki wynioſą GrabPospR M2.
4. W funkcji rzeczownika: »jego«, »jej«, »ich« = jego, jej, ich własność, jego, jej, ich ludzie (34): Wyemy to dobrze yze kandy shedl pan czersky od granicze sokolowskyey tam yego na prawo a mikolaya visnyewskyego na lewo ZapWar 1515 nr 2176 (2); BierEz F4; abowyem Kroly yegom. dopvſczicz bi thego nyemogl abi nayego ktho ſobycz ſzye myal a bvdowacz LibLeg 11/175; kazał Kſiążętom ſwoim/ áby poſeł y wſzyſcy iego cżeſtowáni byli BielKron 453v (3); Y trafili ſye táki Staw coby go dawno nie ſpuſzczano pod ónym ſtáwem ſpuſzczónym/ tym iego lepſza. Strum K4; áby oni y z Włodárzmi ſobie Páńſkie żęli/ á Pan ich. GostGosp 66; LatHar 649.
Frazy: »(gdy a. już) się jego miele« (3): Bo dyabeł ſwego pilen gdy ſie iego miele RejWiz 139 (2); RejAp 171.

»żeby na jego stanęło, na ich sie musiało stać, aby na jego sie stało« (1:1:1): przeto byli [papiescy duchowni] tey nádzieie/ iż ſie ná ich wſzytko miáło ſtáć BielKron 205v; SkarJedn 297; káżdy chce żeby na iego ſtánęło/ káżdy vfa rozumowi ſwemu GórnRozm K3v.

»stać za jego (a. ich)« [szyk zmienny] (14): RejPs 157; RejKup z4v; RejZwierz 25; oni przyidą cżyiá Sol ieſt/ widząc káżdy v ſwej gromády złoto/ ieſli ſtoi zá iego/ weźmie Złoto/ a ieſli nie ſtoi zá iego/ niecha ieſzcże y Złotá y Soli á odeydźie precż BielKron 450 (3); RejAp 37; Na wśi kto go ma káráć/ Práwá ſie nie boi/ Gdy ſie ſam nád kim pomśći/ to zá iego ſtoi. BielSat D; Zápłáć im wedla ich vczynków/ pánie/ Vczyń nagrodę/ która zá ich ſtánie. KochPs 39 (2); Po tey Krol żadnego poſágu nie wziął/ ále ſtało zá iego/ gdy mu Wládiſłáwá y Kázimirzá dwuch Synow porodziła. StryjKron 552 (2); ZapKościer 1585/55v; BielRozm 23.

Wyrażenie: »jego własne« [szyk 3:1] (4): ComCrac 20; O wielkiegoż to przyiacielá tam ſobie pozyſzcżeſz/ á wielką á ſowitą odpłátę weźmieſz: á nie zá ſwoie ále zá iego właſne á zá pożicżáne tobie od niego/ á zá do cżáſu zwierzone tobie. RejPos 193v; StryjKron 597; Pan káżdy łacwie ſie vſtrzedz może cudzego nie pragnąć: bo doſyć prace bez grzechu ſwe opátrzyć/ áby go dochodźiło właſne iego ſpełná. GostGosp 4.
5. W funkcji zaimka zwrotnego dzierżawczego: swoj (23): Vſlyſſáwſſy żmolenicy [!] ten glos/ padli na ijch oblicżé OpecŻyw [57v]; naſzwyąthſzą panną ktorą bog oduyeku przeſzrzal matką ſyna yego PatKaz I 15; a przeto ſzwyąta anna y yoachym ueſele myely ſpoczączya ych czorky myley PatKaz II 77 (3); LibMal 1547/136v (2); ZapWar 1550 nr 2672; áby tam iádący y wrácáiący krom żadnego przenágabánia przechodzili s skupiectwy [!] ich ſwiebodnie. HistAl G4v; MurzNT Matth 21/41; Diar 70; UstPraw I; Oto przyſzedł Pan w mocy ſwiętych iego/ ſądzić wſzytki z niemiłośćiwych vcżynkow ich. BielKron 3v; RejAp BB8v; Dawid gdy był wygnan od Abſáloná ſyná ſwego s kroleſtwá iego RejPos 46; Y wprowádził go w dom ſwoy/ y nákarmił osły y vmyli nogi ſwoie (marg) Albo y vmyli nogi ich/ ále nie o oſlech rozumiey/ vmyli to ieſt domownicj (—)/ potym iedli y pili. BudBib Iudic 19/21 (3); PaprPan Bb4v; CzechEp 328 (2); á vrząd rozdárſzy ſzáty ich (marg) ſzáty ſwe (–) kazał ie śiec rozgámi. WujNT Act 16/22 (2).
6. Prawdopodobnie w funkcji zaimka dzierżawczego 2. osoby (jako wyraz uszanowania) (7): cżego luter niechćiał vcżynić/ ále tę drogę nálezli áby piſał Papieżowi omawiáiąc ſwoię niewynność/ Tákże piſał Luter w ty ſłowá myedzy ynymi rzecżámi/ ácżem ſie był odezwáł na Koncilium od niego/ wſzákże w tych cżáſiech páná bogá záwżdy zań proſzę zá iego zdrowie BielKron 195v (4); Cżemu iżeś ſnadź W.M. więcey folgował/ y dla tego/ to brzemię racżyłeś ná mię włożyć/ zrzućić go s ſiebie/ áni mogę/ áni chcę/ ábych ſie nie ſprzećiwił woley W.M. áni vbliżył zdániu/ á rozſądkowi iego/ ktory wielą ſtopni/ niż moy/ ieſt wyſzſzy. GórnDworz C8; ále Plebeus ſtoiąc v brony vſtháwicżnie wołał/ wynidź pielgrzymie ku bitwie/ bo dziś głowę iego mam krolowi przynieść. HistRzym 81v; SkarŻyw 582.
7. W dosłownym tłumaczeniu z hebrajskiego (3): duſzá káżdego krzycżeć będzie ſobie (marg) wł. duſzá iego krzyczeć będzie iemu (‒). BudBib Is 15/4; obrok ná káżdy dzień (marg) wł: rzecż dniá wdzień iego/ álbo iey. (–) BudBib Dan 1/5.
** Bez wystarczającgo kontekstu (6): MurzOrt Bv; Oni miáſto tey nápiſali iego/ iakoby też z męża niewiaſtę vcżynili. BudBib c2v; ále náſzych Brżeścian ſłowko Eius bárzo omyliło. Bo eius znacży y iego y iey BudBib c2v (5).
III. Formajenw funkcji zaimka względnego (59):
1. Wprowadza zdanie przydawkowe (44):
a. Określające (36): boc nye wyemi kαdy ſyα vcyec yedno do cyebye boże naſſ yen ziwyeſſ ij krolyuyeſſ na wyeky wyekow. Amen. BierRaj 16 (7); Z przygody ſie kupiec tráfił: Ien niewolniki kupował BierEz A4 (7); BOg wſſechmogąci/ ien od pocżątku ſwiata milowál rodzay cżlowiecży/ [...] ktoré na ſwé ſwięte oblicże rácżyl ſtworzitz/ pocżąl o iego zbawieniu myſlitz OpecŻyw 7; Ciebie ſciſká powoynik/ ien rozdzierzgáſz grzeſſné OpecŻyw 19; Gdzie ieſt ien ſie narodził krol żydowſki OpecŻyw 23v (11); iedno ti Boże naſz Ien ies błogoſlawiony TarDuch A2; Iezu ktoris piotrowi ien za cię powiedał chcieć vmrzeć throies iego zaprzenie przyſzłe opowiedział, ſmi. ſie nad na. TarDuch C (7); SeklPieś 32; RejPos 271.

Połączenia: »jenci« (1): ale wezrzy na oblicżé pomazáńtza twégo/ Iezuſa milégo/ ienci dzis prze nás niecżyftémi ſlinami vplwán OpecŻyw 129.

»on ... jen« (1): owá on nie ochotny/ a wſzetocżny [!]/ ij tuławy: ien wſzędy muśi być/ zową gij Dokonanijé ForCnR E2.

b. Rozwijające (8): Y iużby to był vcżynił/ Aże śię Poſeł ſprzećiwił: Ien Krolowi táko radził/ Aby śię prozno nie trudził. BierEz Fv; Niemáſzći nic ſzaleńſzego/ Nád cżłowieká łákomego: Ien zbiera dziećiom imienie/ Sobie y im potępienie. BierEz S3 (4); zeſlán z nieba ſyn od oyttza cżlowieku na zbawienié ien wſtąpil w trzewa dziewicżée/ wziąl na ſię cialo cżlowiecżeé. OpecŻyw 161 (3); Iáko nas tego Niceńſkie Concilium náucżyło: z ktorego te wierſzyki mamy: Obraz Bogá ſkázuie/ lecż ſam nie ieſt Bogiem/ Na ien pátrząc/ chwal Bogá ſercem nieubogiem. WujJud 46v.
2. Wprowadza zdanie podmiotowe (11): Oto yen grzechu nyeuczinyl grechi moye podyᾳl ij nyemoci moye ſwoyᾳ ſynoſcyᾳ vſdrowyl. BierRaj 23v; W polnocy ſie narodzil/ ien ſlońce oſwiécil OpecŻyw 17; Wtym ieſt ſlowo práwdziwé iże ijny ieſt tzo ſieie/ a ijny ien żnie. OpecŻyw 50v (4); iż nieieſt iny ien by walcżił ża nami iedno ti Boże naſz TarDuch A.

Połączenia: »ten (...) jen« (2): aby ſie oba weſelili/ ij ten tzo ſieie/ ij ten ien żnie. OpecŻyw 50v (2).

»wszelki jen« (3): bo wſſelki ien ieſt s práwdy/ ſłuchá gloſu moiégo ij nauki moié. OpecŻyw 120 (3).

3. Wprowadza zdanie dopełnieniowe (2):

Połączenia: »on jen« (1): Ocżekawałem onego ien mie wybawił TarDuch A4v.

»ten ... jen« (1): iedno tego buog wyſlucháwá/ ien ieſt ſluga boży OpecŻyw 64.

4. Wprowadza zdanie orzecznikowe (2): Sſedwſſy on ij powiedziál ijże Iezus był ien gij vzdrowil. OpecŻyw 59.

W objaśnieniu słownikowym (1): Cetarius, eyner der groſz viſch verkaufft Yen wyelkye ryby przedáye. Murm 186.

IV. Formagow funkcji partykuły (10): Mieyże go dzięk ſlugo dobry [Euge, bone serve] Leop Luc 19/17; Wos iſt dos/ mayn herr Piláxie Cżemu go wy ták wołaćie? Abo go Kryſtus zmartwychwſtał MWilkHist D (5); Názáiutrz ſye iednáią: przedśię go náléway: A kto z nieżádnym głoſem przed pány záśpiéway KochPieś 21.
Fraza: »(ba) wej(że) go« (3): Hem interiectio corripientis, admirantis et indignantis, Ey/ bá wey go/ bá weyże go. Mącz 154c; proſzę żebyś [...] ſam ziednał. (‒) Weyże go. (—) rychley to ſam ty ſpráwiſz CiekPotr 27.
*** Dubia (4): BielKron 205; Ancile, Máłá tárćyczká/ o którey powiedayą/ iżby s nią z nieba miáłá ſpaść. Mącz 9c; vradowány wielce/ obłápiáiąc go/ pocżął y mowić SkarŻyw 593; ActReg 93.

Cf 1. ONŻE

MB, JB, MF, TG, AK, , AW, EW