[zaloguj się]
[pdf]

OPADŁY (28) part praet act

o oraz a jasne.

Fleksja
sg
mNopadły fNopadł(a)
G Gopadły
pl
N subst opadłé
G opadłych
A subst opadł(e)

sg m N opadły (1). ◊ f N opadł(a) (26). ◊ [G opadły.] ◊ pl N subst opadłé (1); [-é], -(e) (1). ◊ [G opadłych. ◊ A subst opadł(e).]

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII – XIX w. s.v. opaść.

I. W funkcji właściwej (27):
1. Opadający w dół, luźno zwisający; powłóczysty (26): [kołnierzyk z opadły koszule InwMieszcz 1572 nr 175.]
Zestawienie: »szata opadła« (26): Szata Opadla z zlotoglowu gladkiego, ſbrunatnem Jadwabiem. WyprKr 60v, 59v, 60, 61v, 62, 62v (26).
2. [Leżący, wyłożony:
Zestawienie: »kołnierz opadły«: także inne ſtroie głowné/ ſzyyné/ ręczné: iáko ſą Cepliki/ oſwiki/ [...] kołniérze opadłé/ oboyczyki/ kołnierze do oboyczyków GroicTyt 6.]
3. [Spadzisty, stromy: Matres ſtudent (S. filias) Demiffis humeris eſſe Poſpolićie ſie mátki ſtáráły/ áby ich dziewki opádłych rámion były TerentMatKęt R2v.]
4. Zburzony, zniszczony (1): ſtáre opádłe mury/ [...] ſwiádkámi ſą. StryjKron 260.
5. [Który wypadł:
Wyrażenie: »włosy opadłe«: Popioł też z ſkorek [winnej macicy] ſam poſypowány włoſy opádłe náraſzcża. Cresc 1571 291.]
6. [Cienki, szczupły, chudy: opádły/ Macer, macilentus, strigosus. Volck Ppp2.]
7. [Przyłapany, zatrzymany:
Wyrażenie: »na łupie opadły«: Czasu bitwy na łupie opadły i ostały przy odsądzeniu czci i gardło traci. UstWojsk około 1557-1586 307.
Szereg: »opadły i ostały«: UstWojsk około 1557-1586 307 cf Wyrażenie.]
II. W funkcji biernej: ogarnięty, otoczony [czym] (1): Pulvereus [...] pulverulentus Z prochu/ pełny prochu/ prochem opádli. Mącz 331b.

Synonimy: I. 1. powłoczysty; 4. zburzony, zniszczony; 6. chudy, cienki, szczupły; II. ogarniony.

Cf OPAŚĆ

MMk, MP