[zaloguj się]
[pdf]

OPŁAKANIE (14) sb n

-p- (10). -pp- (4).

-o oraz oba a jasne; e z tekstów nie oznaczających é.

Fleksja
sg
N opłakani(e)
G opłakaniå
D opłakaniu
A opłakani(e)
I opłakaniém
L opłakaniu

sg N opłakani(e) (2). ◊ G opłakaniå (1). ◊ D opłakaniu (2). ◊ A opłakani(e) (1). ◊ I opłakaniém (1). ◊ L opłakaniu (1).

Sł stp, Cn brak, Linde bez cytatu s.v. opłakać.

Wylanie łez nad kimś lub nad czymś, wyrażanie żalu lub skruchy; comploratus, delacrimatio Calep (14): Comploratus – Opłakanie. Calep 228a, 299b.

opłakanie kogo, czego (7): proſſę cie racż zmiękcżytz ſerce mé twardé/ ku opłakaniu boleſci twé niewymowné OpecŻyw 135; SkarŻyw 227; Feralis – Dźień oppłakanią vmarłich. Calep 413a, 832b; LatHar 190; wywiedź téż łzy obfité z ſerc ludźi zátwárdźiáłych ku opłákániu złośći ſwoich y wſzytkiégo świátá SiebRozmyśl E2v, B2v.

W przeciwstawieniu: »śmiech ...opłakanie« (1): Nie śmiechu ále opłákánia godne ſą te ſkárgi/ y tá hániebna ślepotá wáſzá/ y to poháńbienie przenaświętſzey ofiáry y Sákrámentu Bożego WujJud 242v.

W charakterystycznych połączeniach: opłakanie boleści, męki, niegodności, niepotężności, oziębłości, umarłego (a. umarłych) (2), złości (2).

Wyrażenie: »opłakania godny« [szyk 3:2] (5): WujJud 242v; Lamentabilis, Quod est dignum multa lamentatione. ‒ Opłakanią godni. Calep 579b, 423b; LatHar 271; ſtan nieſzcżęſny cżłowieká grzeſznego ieſt ták bárzo mizerny/ y wſzelkiégo opłákánia godny/ że go żaden ięzyk áni Angelſki wyſłowić nie może WysKaz 22.
Szereg: »ulitowanie i opłakanie« (1): ábym to [ono dobrodziejstwo twoje] mogłá z tákim nabożenſtwem v śiebie vwáżyć y rozebráć w ſercu ſwoim z vlitowániém y opłákániem naświętſzéy Męki twoiéy SiebRozmyśl B2v.

Synonimy: obżałowanie, ulitowanie.

Cf OPŁAKAĆ

TZ