[zaloguj się]
[pdf]

OPŁAKIWAĆ (18) vb impf

o oraz oba a jasne.

Fleksja
inf opłakiwać
indicativus
praes
sg pl
1 opłakiwåmy
3 opłakiwå
praet
sg pl
3 m opłakiwåł m pers
f opłakiwała m an
n subst opłakiwały
impersonalis
praet opłakiwåno
participia
part praes act opłakiwając

inf opłakiwać (6). ◊ praes 3 sg opłakiwå (3). ◊ 1 pl opłakiwåmy (1). ◊ praet 3 sg m opłakiwåł (3). f opłakiwała (1). ◊ 3 pl subst opłakiwały (1). ◊ impers praet opłakiwåno (1). ◊ part praes act opłakiwając (2).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVII w. s.v. opłakać.

Wylewać Izy nad czymś, płakać po kim, po czym, wyrażać żal, skruchę; deplorare Modrz, Cn; lugere Calag, Cn; deflere JanStat, Cn; plangere Calag; complorare, elugere Cn (18): Leid tragen. Zálowáć. Smęcżyć się/ et Opłakiwáć. Lugere Calag 330b.

opłakiwać czego (4): Opłákiwa kośćiołá zburzonego od Rzymiánow Leop Zach 11 arg; ku ſpráwowániu ſpráwiedliwośći y wiáry Krześćiiánſkiéy/ ku zbáwiennému rozmnożeniu/ od woien których ſie opłákiwáć godźi [a guerris dęflendis] SarnStat 4 [idem] 1067; PowodPr 49.

opłakiwać co (10): Y czytałem iuż płáczliwą Polſką Elegią/ kthora opłákywa śmierć Pogrzebu támtego. OrzRozm Qv; RejPos 195v; też wiela ludźi cżáſem opłákiwamy ſtárość ModrzBaz 13v; ſam od śiebie pocżynáiąc/ grzechy ſwoie żałośnie wſzędzie w piśmie ſwym opłákiwa SkarŻyw 117; gorzką żáłośćią opłákiwáłá ſwowolność ſwoię SkarŻyw 440, 482; ActReg 117; Phil N, R4; Tuby iuż nie mowić ále opłákiwáć przewrotność teráźnieyſzego Chrześćiánſtwá PowodPr 48; [HerbOdpow Bbv, Yy4, Yy4v].

opłakiwać kogo (G. a. A.) (2): A záſię brzmiał niezgodliwy krzyk nieprzyiaćioł/ y ſmętne nárzekánie nád dziatkámi roſchodziło ſię ktorych opłákiwano [et miserabilis ferebatur vox ploratorum infantium]. BudBib Sap 18/10; LatHar 724.

W charakterystycznych połączeniach: opłakiwać kościoła; opłakiwać grzechy, nieszczęście, przewrotność, starość, swowolność, śmierć, upadek, występki, zginienie; opłakiwać żałością, opłakiwać żałośnie.

Szeregi: »opłakiwać i narzekać« (1): A ſzłá zá nim wielka moc ludu/ y niewiaſt/ ktore go opłákiwáły/ y ſmutnie nád nim nárzekáły. LatHar 724.

»żałować (i) opłakiwać« (2): Leid ſtellen. Zálowáć. Opłakiwáć. Plangere. Calag 331a; nieták tego żáłował y opłákiwał gdy zboyce ćiáłá ludzkie po drogach rozbijáli PowodPr 49.

Synonim: żałować.

Formacje współrdzenne cf PŁAKAĆ.

Cf [OPŁAKIWAJĄCY], OPŁAKIWANIE

TZ