[zaloguj się]

ROZMAZAĆ (24) vb pf

o prawdopodobnie jasne (tak w roz-); w imp -maż (8), -måż (1) SienLek (8:1); w pozostałych formach pierwsze a jasne.

Fleksja
praet
sg
3 m rozmazåł
imperativus
sg
2 rozmaż, rozmaży

praet 3 sg m rozmazåł (1).imp 2 sg rozmaż (9), rozmaży (2) SienLek (9:2).part praet act rozmazåwszy (11).

stp, Cn brak, Linde bez cytatu.

Rozetrzeć na czymś, pokryć coś mazistą, lepką substancją, zwykle w celach leczniczych; linire Vulg [w tym: co (19), czego (4)] (24):

rozmazać co [= co na czym] (1): Ale gdy bol z wierzchu ieſt w pierśiách/ nátrzy gorczyce z miodem/ á plaſtr rozmázawſzy/ przyłoż ná gołą ſkorę/ wyćiągnieć SienLek 83.

rozmazać na co (15): Albo weźmi nowego woſku cząſtkę/ Aloe tyle dwoie/ roztworz to rożánym oleiem ná ogniu á onę máść ná plaſtr rozmázawſzy ná oko przyłoż. SienLek 70; tłuczoną rutę z ięczmienną mąką zmieſzawſzy/ octem dobrym roſtworz/ á rozmázawſzy ná chuſtę przykłáday ná dołek pod pierśiámi SienLek 85v; Albo weźmi pſzczół/ czoſnku/ cebule/ łáyno świnié z máſłem máiowym vſmaż/ á ná modry płát rozmázawſzy przyłoż. SienLek 178; ſmaż tho poſpołu iż będźie iáko máść/ vwarz w ocćie ſkórkę wyłupiwſzy z iáiá/ ná tęż ſkorkę téy máśći rozmaż/ á ná pryſzcz końſki przykłáday SienLek 184v, 79, 80, 94v, 98, 111 (15).

rozmazać z czym (1): Albo źiele Kurzą nogę wárzyć w wodźie/ wſyṕże mąki ięczmiennéy/ [...] zmieſzay wſzyſtko poſpołu/ á niech będźie gęſto iáko ćiáſto/ rozmáżyſz to z wełną niepłokáną owczą/ á przyłóż to ná kurcz. SienLek 143.

rozmazać na czym (6): Stłucż wſzytko na proch/ á wyciſnąwſzy z ziela Bobowego ſok rozpuſć w tym ſoku ty to rzecży/ á na chuſtcze rozmazawſzy/ álbo thak proſto namaży głowę/ albo cżoło dziecięciu. FalZioł V 41; á potym świeżey Ruty vwierć z miodem/ á z háłunem/ á rozmázawſzy ná chuśćie ná párchy przykłáday. SienLek 48v; weźmi łáyno człowieczé świéże/ á rozmáż ié ná chuśćie/ przywiń ná ſadzél/ wyniſzczeiąć mu [koniowi] złé włoſy SienLek 175v; warz w moczu krowim/ gnoy świeży krowi w gárncu nowym/ áż dobrze wywré iż gęſto będźie iáko káſza/ [...] oſtudźże/ [...] rozmáż ná modrym ſuknie/ obłożże onę zgniłość koniowi SienLek 176, 84v, 183.

rozmazać po czym (1): [Jezus] wyplunął ná źiemię/ y vcżynił błoto z ſliny/ y rozmázał błoto po ocżu iego [niewidomego] Leop Ioann 9/6.

W charakterystycznych połączeniach: rozmazać na chust(k)ę (9), na plastr (4), na płat, na skorkę; rozmazać na chuście (chustce) (5), na suknie; rozmazać z wełną; rozmazać po oczu.

Synonimy: rozłożyć, rozmuskać.

Formacje współrdzenne cf MAZAĆ.

KO