[zaloguj się]
[pdf]

OSŁABIENIE (20) sb n

a oraz pierwsze e jasne; -é [zapis: -ę] Calep (2), -e Oczko (2).

Fleksja
sg
N osłabienié
G osłabieniå
A osłabienie
L osłabieniu

sg N osłabienié (12); -é (2), -(e) (10). ◊ G osłabieniå (5); -å (4), -a (1); -å SkarŻyw, SkarKazSej; -å : -a Oczko (2:1). ◊ A osłabienie (2). ◊ L osłabieniu (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde brak.

1. Słabość, zwątlenie sił (13): W tym imieniu IEZVS [...] będzieſz miał ochłodę w vpaleniu/ vćiecżkę w pogonieniu/ zamek w obronieniu/ moc w oſłábieniu SkarŻyw 4.

osłabienie czego (1): SkarŻyw 238 cf Szereg.

Szereg: »upadek abo osłabienie« (7): Rychley ſię bał vpadku/ ábo osłábienia drog żyćia ſwego w pokoiu/ á niſzli w oney woynie. SkarŻyw 238.
a. Zmniejszenie sprawności, nieprawidłowe funkcjonowanie; demissio Mącz, Calep; labefactio Calep, Cn; dissolutio, remissio Mącz; infirmatio Calep; debilitatio, defectio Cn (11): Mącz 227b; Zębóm y dźiąſlóm/ któré zránienié [...]/ kroſty/ oſłábienie/ á wielkié odwildzenié ćiérpią/ Cieplice pómoc mogą Oczko 14v; A iż ieſt rzecz potrzebna [...] kiedy ſyrupy kto bierze/ áby nauſeam/ brzydliwośći/ á oſłábienia iákiégo niemiał/ pośiláć Oczko 38v; Calep 303b, 533b, 574a.

osłabienie czego (5): Miéwa kto wielkie głowy záwrácanié/ które nie od żołądká/ áni zynąd/ iedno zſámégo mozgu oſłábieniá/ á z zebránia plugaſtw/ w głowie ſye wmieſzkáło Oczko 14, 15, 23v. Cf »osłabienie umysłu«.

Wyrażenie: »osłabienie umysłu« (2): Remissio animi et dissolutio, Osłábienie vmysłu Mącz 227b, 226a.
2. [Ulżenie, złagodzenie [czego]: iáko wielka roſkoſz y ſpokoyność ieft przy roli/ iáko wielkie troſk oſłábienie Cresc 1571 701.]
3. Umniejszenie, uszczuplenie, ograniczenie [czego] (7): O Monárchiey y Kroleſtwie/ ábo o czwartey chorobie Rzeczypoſpolitey/ ktora ieſt z oſłábienia Krolewſkiey doſtoynośći y władzey. SkarKazSej 688; Oſłábienie też máieſtatu krolewſkiego y mocy iego ná dobre poſpolite/ ſzkodliwie bárzo pochodźi/ ze złego ſzáfowánia y vżywánia vrzędu poſelſkiego ná ſeymách. SkarKazSej 693b, 659b marg, 664b, 693b [3 r.].

Synonimy: 1. nawątlenie, zwątlenie.

Cf OSŁABIĆ

MŚ