[zaloguj się]
[pdf]

2. OSTROGA (5) sb f

Oba o oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
N ostrogi
A ostrogę
I ostrogą

sg A ostrogę (1). ◊ I ostrogą (1). ◊ pl N ostrogi (3).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów) s.v. ostrog.

1. Przestroga, zastrzeżenie (2): Vrzędnik y goſpodarz káżdy/ co z experyencyey obacży/ może też tu przypiſáć oſtrogę przy káżdym tytule/ kędy co należy: y po tym poznáć rozſądek dobry y pámięć/ cżym ſie raz obráźi/ áby ſie tego drugi raz vſtrzegł. GostGosp 18; pozwalamy. Z tą iednák oſtrogą áby ći przerzeczeni obá [...] iuramentum fldelitatis, nam/ y Koronie/ tákże y W.X. Litewſkiému vczynili. SarnStat 75; [radzi ten to pobór na się wszyscy przyjmujemy, z tą jednak ostrogą, że go inaczy wydawać nie będziemy, tylko według opisania uniwersału anni 1578 AktaSejmikPozn 1596/185].
2. Nazwa »Ostrogi« nadana prawdopodobnie ustawie Jana Olbrachta z 1496 r. o gwałtach dokonanych przez sługi (3): CZęſtokroć iuż doświadczyliſmy: iż vſtáwę álbo Dekret który ieſt nápiſan y názwan Oſtrogi [decretum quod Ostrogi nomine inscribitu JanStat 590]/ poddánym náſzym wiele trudnośći [...] zádawał SarnStat 649; IEſliby czyy ſługá názwány Gołotá/ aliâs Obłómék/ ſąśiádowi páná ſwégo/ álbo innému którému ſzkodę vczynił/ álbo krzywdę wyrządźił: Pan iego zá niego doſyć vczynić będźie powinien. Ale to práwo przez Státut názwány Oſtrogi, iest modifikowan y wyłożón. Tit. Seruus. SarnStat 666, 583; [Lex illa Oſtrogi vocantur. HerburtStat 583].

Synonimy: 1. ostrzeżenie, przestroga.

AKtt