[zaloguj się]
[pdf]

OSTRZYŻ (9) sb m

ostrzyż (7), ostryż (2); ostrzyż : ostryż FalZioł (7:2).

-ſz (4), -ż (2); -ż- (3).

o prawdopodobnie jasne (tak w o-).

Fleksja
sg
N ostrzyż
G ostrzyżu
A ostrzyż

sg N ostrzyż (4). ◊ G ostrzyżu (3). ◊ A ostrzyż (2).

Sł stp: ostrzysz, ostrysz, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

bot. Scirpus silvaticus L. (Rost); sitowie leśne, bylina z rodziny turzycowatych (Cyperaceae) a. Crocus sativus L. (Rost); szafran, bylina z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae); cyperis, cyperus, cypirus, curcuma, gladiolus palustris, iuncus angulosus a. quadratus a. triangularis, pseudocypirus Cn (9): Też varzony oſtrziż ſamem cinamonem wwinie/ tedi żołądek barzo twirdzi y boleſci wnim zatłumia. FalZioł I 29c; Vwarzenie tego oſtrziżu, goij roſpadliny vſt j dziąſla zgniłe/ tą wodą płocżącz/ y zęby twierdzy. FalZioł I 29d; [Cyperus Angulosus iuncus, Crisisceptrum, Oſtryſz. UrzędowHerb 115a].
Zestawienie: »wodny ostrzyż« [szyk zmienny] (7): Ciperus. Wodny oſtrzyſz. Wildegaliem. [...] WOdny oſtrzyſz ieſt ciepły j ſuchy w wtorim ſłopniu/ á ieſt ziele na trzy granie roſtącze/ á korzenie tego ziela ieſt vżytecżne ku lekarſtwam/ ma mocz roſpądzaiączą FalZioł I 29b, I 29c [3 r.], c żp; [Oſtrzyſz wodny Indyiſki/ Cyprowe korzenie/ Cyperſkie korzenie/ Cyperus. wilder gałgant. m. 26. v Láćinnikow záś Cyperus Indicus. Ieſt ten co go Aptekárze Curcuma zową. Drudzy Crocus Indicus. dla żołtośći/ ktora w tym korzeniu ieſt. SienHerb L#, 36b, E#v].
~ Wyrażenie: »nasienie wodnego ostrzyżu« (1): Proch barzo dobri/ [...] ktori [...] boleſć kamienną vſmierza/ vrinę pędzi, piaſcżyſty kamień wypądza. Wezmi [...] naſienia wyſokiego ſlazu/ carpobalſami, naſienia goricżkowego/ naſienia wodnego oſtrzyżu FalZioł V 111v. ~

Synonim: gałgan.

AKtt