Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: OSYPANIE

Następne hasło: [OSYPIAĆ] »

OSYPANY (3) part praet pass pf

o prawdopodobnie jasne (tak w osypać); a jasne.

Fleksja

sg
m	N	osypany	f	N	osypanå	n	N
	G	osypan(e)go		G			G
	A			A	osypaną		A	osypan(e)

sg m N osypany (1). ◊ [G osypan(e)go.] ◊ f N osypanå (1). ◊ [A osypaną.] ◊ n A osypan(e) (1).

Sł stp s.v. osypać, Cn brak, Linde XVII w. s.v. osypać.

Znaczenia

I. W funkcji właściwej (2)
- 1. Przez obsypanie czymś okolony, opasany (1)
- 2. Okryty, obsypany (1)
  - [Przen]
II. W funkcji przymiotnika: Pokryty krostami (1)

I. W funkcji właściwej (2):

1. Przez obsypanie czymś okolony, opasany [czym] (1):

Zwrot: »wałem osypany« (1): zamek [Smoleńsko] ná inſzey ſtronie rzeki ná brzegu ná wſchod ſłońcá/ drzewem opárkániony/ iáko miáſtecżko budowány/ bo wnim wiele domow/ przeto łácny ku ſpaleniu/ wſzákże Wáłem oſypány s tę ſtronę gdźie rzeki niemaſz BielKron 431v.

2. Okryty, obsypany [czym] (1): ćięſzką á nie zlecżoną chorobę miáłá/ wrzody ſzkárádnemi oſypána będąc/ od nog aſz do głowy. SkarŻyw 70; [A gdy ná nię weyrzał Aaron/ y vyrzał trędem oſypáną [et vidisset perfusam lepra; á wſzędy rozlał ſie po niey trąd Leop]/ rzekł WujBib Num 12/10].

[Przen:

Wyrażenie: »osypany złotem« = przekupiony: Bo za thego [Bohdana] ossipanego woloskym zlothem yuszo thim prozno myslycz, iednak obacziwsi iako iescze poyda rzeczi nie zaniecham bonis modis na tho upomniecz szie odpowiedzy CorfusDocum 1566 nr 155.]

II. W funkcji przymiotnika: Pokryty krostami (1): Gdy kto ma ſwierzb albo drobno oſypane ciało/ albo liſzaie, albo zmazy naciele/ pić ią [wódkę z czarnego korzenia] á ocżiſci ciało. FalZioł II 3c.

Synonimy: 1. obtoczony, okopany.

Cf OSUTY, OSYPAĆ