Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: ROZNY

Następne hasło: ROZOKOŚĆ »

ROZOKI (17) ai

rozoki (16), rozooki (1); rozoki : rozooki GlabGad (2:1).

Wszystkie o jasne.

Fleksja

sg
m	N	rozoki, rozooki	f	N	rozokå, rozook(a)
	I	rozokim		I

pl
N	subst	rozoki(e)
I	n	rozoki(e)mi

sg m N rozoki, rozooki (14). ◊ [I rozokim.] ◊ f N rozokå (1), [rozook(a) ]. ◊ pl N subst rozoki(e) (1). ◊ I n rozoki(e)mi (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Znaczenia

1. Jednooki (5)
2. Mający jakąś wadę wzroku, głównie zeza, zezowaty (10)
3. O oczach zezowatego (2)
- Przen (1)

1. Jednooki; luscus BartBydg, Vulg, Mącz; luscinosus, lusciosus, lusgrosus BartBydg; defioculus Mącz (5): BartBydg 84b [2 r.]; Defioculus, dicitur a Martiale pro lusco, Rozoki też ten kto zezem pátrzi yáko niektórzi mowią/ Też Swydrowáty. Mącz 80b, 200b [2 r.]; [⟨Si⟩ percusserit oculum vderzil w oko luscos ⟨eos⟩ fecerit vczynyl by go roſokym/ albo oka ſtradąl TomZbrudzBrul Ex 21/26].

2. Mający jakąś wadę wzroku, głównie zeza, zezowaty; strabo BartBydg, Calep, Cn; guelcus, paetus BartBydg; qui debilem visum habet Murm; limus, luscus, qui habet oculos disortos a. obliquos Calep; qui disortis est oculis Cn (10): Strabo, petus, guelcus, cuius oculi quadam velocitate cito volvuntur huc et illuc rozoky BartBydg 151; Murm 51 [2 r.]; tak też on ſie barzo omyli ktori będzie mnimiał złego być iż ieſt rozooki GlabGad Mv; Iako gdy kto ieſt liſowati ktemu ſzepietliwy y ieſt rozoki, á ktemu niegdzie ieſzcże znakomiti. GlabGad Mv; BielKron 301v; Mącz 194a, b, 420b; Calep 1009a; [SzymŁowEnch ‡4; albo [będzie] ſzlepÿ ⟨Si gibbus, si lippus⟩/ garbaty/ roſokÿ/ blaſkooky oczi czekące TomZbrudzBrul Lev 21/18; SpiczZioł 247 (Linde); ArtNom C4; Volck 343 (Linde), 627, Xxx4v; Rozookaś, łysa, tłusta – wierę cie miłuję. Brwi niemasz, zęby czarne – przeto cię całuję. Smolik 23].

3. O oczach zezowatego (2):

Wyrażenie: »oczy rozokie« (1): GlabGad N6v cf Szereg.

Szereg: »rozoki i brlokowaty« (1): Ocży rozokie y brlokowate znamio: chytrego á dobrze dowcipnego GlabGad N6v.

Przen (1):

Zwrot: »rozokiemi oczyma patrzać« (1): Ale á coż nam po thym gdy then narod ludzki/ W doznániu práwey prawdy ieſt bárzo málucżki A ná nię rozokyemi ocżymá pátrzáią/ A gdzye iey práwe gniazdo tám iey nie ſzukáią. RejWiz 96v.

Synonimy: 2. brlok; 3. brlokowaty.

Cf BLASKOOKI