[zaloguj się]
[pdf]

PAKT (30) sb m

-kt(-) (19) -ct(-) (11).

påkt; pakt- (11), påkt- (1); pakt- : påkt- SarnStat (9:1).

Fleksja
sg pl
N pakta
G påkt, paktów
D paktåm, pakt(o)m
A påkt pakta
I pakty
L paktach

sg A påkt (1). ◊ pl N pakta (5). ◊ G påkt (9), paktów (1), skróty (2); påkt : -ów SarnStat (6:1). ◊ D paktåm (1) SarnStat, pakt(o)m (1) VotSzl. ◊ A pakta (8). ◊ I pakty (1). ◊ L paktach (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVIII w.

Ugoda, umowa, układ [pactum – zmowa, umowa, targ BartBydg; – umowa, postanowienie, obiecanie, przyrzeczenie Mącz 272b; – stanowienie, ugoda, umowa, zakład Calep; umowa, zmowa, kontrakt – pactum Cn] (30):
Zwrot: »pakt czynić« (1): Paciscor – Vgadząm ſie, Zakład czinie, Pact czinie. Calep [744]b.
a. Układ międzynarodowy o charakterze politycznym (14): Duńſkiego [króla Zygmunt August] iednánim/ y pácty vſpokoił BiałKaz H4v; ActReg 7; SarnStat 125 marg, 304, 1219; [Kozacy] muśieliby zániecháć plundrowánia/ przećiwko páktom/ miaſt TureckichVotSzl E4v.

pakta z kim (4): [pozwalamy] áby Miédź wolno z Krákowá do Gdańſká wodą ſpuſczána byłá/ odpráwiwſzy mytá [...]/ gdyż tego páktá z inſzémi páńſtwy ku dobrému Rzeczypoſpolitéy náſzéy potrzebuią SarnStat 283, 125, 452, 1022 marg.

Fraza: »pakta złamane« (1): wzieli Lubowlą zkąd Pacta złamane ActReg 7.
Zwrot: »pakta czynić, stanowić; postanowione pakta« (1:1;1): PaprUp G2v; Miſtrz żadnych pakt ſtánowić nie ma krom Królá Polſkiégo. SarnStat 1095 marg, 125.
Szereg: »pakta i (et) foedera« (2): PActa et foedera z Pány poſtronnémi/ zwłaſczá pogránicznémi mámy ponowić: á nigdy pakt y foederá/ [...] okróm wiádomośći Pánów Senatorów [...] czynić nie mamy. SarnStat 125; [CorfusDocum 372].
b. Ugoda wewnątrzpaństwowa; pactum JanStat (14): Tych wſzyſtkich Páktów ſpiſek ſłowo od ſłowá niżey w Metryce ſtátutowéy znaydźieſz. SarnStat 109, 134 marg; VotSzl B3v.

pakta z kim (6): [Żydowie] z miáſty páktá niech dźierżą. SarnStat 248, 266, 267 [2 r.]; [BronApokr 270]. Cf »pakta postanowione«.

pakta czyje (1): Odłozenié pakt Zydowſkich, któré z mieſczány máią. SarnStat 266.

Wyrażenia: »pakta miejsckie« (1): iż pakt/ któré miáſtá z nimi/ y oni z miáſty máią/ vkázáć teraz nie mogli: tedy nie deroguiąc nic páktam mieyſckim/ [...] odkłádamy to do drugiégo przyſzłégo Séymu Koronnégo SarnStat 267.

»pakta postanowione« (2): Iakosię przeszły seim Coronatiey naszey odprawił iest bez pochyby [...] y Prawa wolnosci y swobody pospolite, takze Pacta zposły naszemi postanowione są przez nas ActReg 133; SarnStat 133.

Zestawienie: »pakta conventa« (3): SZOSTY ARTYKVL PIERWSZEY POWINNOSCI Krolewskiey. Páktá Conuenta dotrzymáć SarnStat 108, [2]; pacta conuenta Krolá lego Miło: przyśięgą vtwierdzone to nam obiecáły. VotSzl F.
Szeregi: »pakta i kondycyje« (1): páktá y condicie z moimi Poſły poſtánowioné/ w rękách będę trzymał/ záchowywał SarnStat 133.

»postanowienia i pakta« (1): więc y to dotego przyszło zenie będziem mogli zKrolem IM Panem Oiczem naszym, takrychło się około postanowienia y Pact przez Posły nasze na mowionych zniesc y porozumiec ActReg 134.

c. Ugoda o charakterze prywatnym (1):
Zwrot: »pakta czynić« (1): ſą y ći ktorży ſié frymárczą z żonámi/ y pacta miedzy ſobą czynią/ poki ieden drugiego żonę ma trżymáć v śiebie GórnRozm D.

Synonimy: kondycyja, postanowienie, umowa.

ZCh, (JZ)