[zaloguj się]
[pdf]

ROZPARZYĆ (9) vb pf

roſ- (8), roz- (1).

o oraz a jasne.

Fleksja
inf rozparzyć

inf rozparzyć (1). ◊ fut 3 sg rozparzy (2). ◊ [3 pl rozparzą.] ◊ part praet act rozparzywszy (6).

Sł stp, Cn brak, Linde XVII – XVIII w.

Mocno rozgrzać [co] (9): á Pukárzowſki domyſliwſzy ſie/ iż to iuż Skotniczkiego ſpráwá/ zawoy on vderzył o zięmię/ á zaláwty/ roſpárzywſzy drágánt/ odiąć ſobie kazał. GórnDworz Tv [idem WerGośc]; niemniéy ducia głowę roſpárzywſzy/ ſen twárdy przynośi. Oczko 18v; WerGośc 253; [Zátym nogę [owrzodzoną] w wánnie/ álbo w fáſce ná to vczynionéy/ roſpárzą/ [...] áby ſye krew zmiękczywſzy rychléy rozeſzłá/ á owá co wżyłách łatwieyſzą vczyniłá. OczkoPrzymiot 583].

W połączeniu szeregowym (1): gdyż wodá ſkórę łátwiéy zágrzeie/ rozpárzy/ otworzy/ wyśśie/ potwiérdźi/ y do popráwy prędzéy przywiedźie. Oczko 27.

Zwroty: »rozparzyć w gorącu« (1): Komu by ielitho wychodziło wziąc tego liſtu ſoſnowego á roſparzyć gi w gorączu FalZioł I 116a.

»rozparzyć na ogniu, nad ogniem« [szyk zmienny] (2:1): Albo korzeń Chebdowy/ nád ogniem roſpárzywſzy/ ná bolący ząb ćiepło przykłáday. SienLek 78; Albo łáyno końſkié z octem zmieſzawſzy/ nádźiey tym figę/ á roſpárzywſzy ią ná ogniu ná ránę przywiń. SienLek 152v, 156v.

a. O posiłku: zagotować, ugotować [z czym] (1): Szkápie záciąwſzy żyłę z iágłámi roſpárzy/ To tym ſobie zá roſkoſz ſproſną gębę párzy. RejZwierc 243.

Formacje współrdzenne cf PARZYĆ.

Cf ROZPARZONY

RS