« Poprzednie hasło: PAŚNIK | Następne hasło: PATEFAKCYJA » |
[PAŚNY ai
a prawdopodobnie pochylone (tak w paśnia).
Fleksja
pl | ||
---|---|---|
G | påśnych | |
inne formy | ||
sg N - påszn(e); sg G - påśn(e)go; sg A - påśn(e); sg I - påśn(e)m |
sg n N påszn(e). ◊ G påśn(e)go. ◊ A påśn(e). ◊ I påśn(e)m. ◊ pl G påśnych.
Sł stp: paśny, Cn: paśny, Linde także XVII w. (z Cn): paśny.
Znaczenia
1. Pasący się, przebywający na pastwisku: Zá wiano cżłowiek Rycerſkiego ſtanu Zenie ſwey dáć może/ bez przyzwolenia potomkow [...]/ ſługę álbo ſłużebnicę doraſtáiące/ płoty/ budowánie zrąbione/ álbo drzewo do budowánia zgotowáne/ y bydło páśne [ktorym nierobią] SzczerbSpecSax 456 (Linde).
2. Związany z opłatą za wypas bydła: Summa jajec z Wielkiej Żuławy paśnych [tj. płaconych jako „paśne”) kop 10. LustrMalb I 75; REWIDOWANIE I POPISOWANIE DOCHODÓW WSZELAKICH, [...] TO JEST CZYNSZOWYCH, FOLWARKOWYC, MŁYŃSKICH I PAŚNYCH ŹródłaEkMalb II 3; z włok paśnych [pasznych 1593/A2v]/ ktorych náymuią Olándrowie ná paſzą/ y inni/ z tákowey káżdey będźie powinien dáć groſzy piętnaśćie. UniwPobor 1589/3.
a. W funkcji rzeczownika: »paśne« = opłata lub danina składana przez chłopów za prawo wypasu bydła na łąkach i w lasach; ius pascendi in alieno Cn: Item pasznego dawają od kozy per den. 9. LustrKrak I 206, II 6, 8, 26; LustrLub 90; LustrMalb I 32, 41, 93, 104, 126; Paszne. – Paszniego od mieszczan wiskich przychodzi wedle umowy na każdy rok do Lomzy ... fl. 3/0/0 LustrMaz II 73, II 6; LustrSand 29, 79, 86, 144, 222; Wołowego [z] paśnem wszyscy kmiecie płacą fl. 5 gr 18. LustrWpol II 147; Item paśne w lesiech postanowić raczył od świnie albo i wieprza po groszu iednemu OrdynWiej 43; ŹródłaEkMalb II 10.
Cf SAMOPASNY]
KW