« Poprzednie hasło: PERYJOCHA | Następne hasło: [PERYKRANA] » |
PERYJOD (7) sb m
e jasne; o prawdopodobnie jasne (tak WujBib).
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | peryjod | peryjody |
A | peryjod | |
L | peryjodzie |
sg N peryjod (4). ◊ A peryjod (2). ◊ [L peryjodzie.] ◊ pl N peryjody (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.
Znaczenia
1. Rozbudowane zdanie złożone, okres retoryczny [obbieg - πεpίοδος (periodos) Cn] (1):
Szereg: »tak kolon, jako peryjod« (1): Isocolon latinis [...], Gdy ſą równe ták Cola yáko Periodi vel sententiae in oratione Mącz 175b.
2. Znak graficzny kończący zdanie, kropka (6): Y rzekł Iehowá Elohim (to ieſt/ Pan Bog we trzech oſobách nie dobrze cżłowiekowi być ſámemu etc. y przepuśćił Iehowá Elohim/ Ten ná Adámá) (errata) Liſt 16. a ꝟ 24. ták maſz okryſlenie to ſtánowić (to ieſt Pan Bog w trzech oſobách) A tám záś/ ſen ná Adámá. ma być period. CzechRozm **7, **7v; CzechEp 12 [2 r.]; iż ſtárzy Arianowie/ áby nie muśieli przyznáć iż Chriſtus nie ieſt ſtworzeniem ále Bogiem: tedy to mieyſce [NA początku było Słowo/ á Słowo było v Bogá/ á Bogiem było ono Słowo. WujNT Ioann 1/1] ták fáłſzowáli/ ſłowá rozrywáiąc: A to Słowo było v Bogá/ á Bog był. Tu period czyniąc: A po tym ták nową rzecz záczynáiąc: Słowo to było ná początku v Bogá. WujNT 305, 306.
3. [Termin, określony czas:
Wyrażenie przyimkowe: »na peryjod« = w terminie, na określony czas: jakoby K.J.M. [...] bez zaciągnienia Królestwa tego, odjazd ten odprawił i na peryjod sobie naznaczony do Korony się stawił. AktaSejmikPozn 1598/206.
a. Wyznaczony okres czasu, czas trwania:
Wyrażenie przyimkowe: »po peryjodzie«:
~ Szereg: »po czasie albo peryjodzie«: tak i w pisaniu konstytucyjej nieprawnym trybem odprawa się działa, bo i po czasie albo peryjodzie sejmowem AktaSejmikPozn 1593/174. ~]
Synonimy: 2. kropka, punkt; 3. czas, termin.
JDok